Fehmi Koru*
Beşerler biliyorum zannıyla akıllarına gelen her şeyi bana soruyorlar; halbuki ben de siyasetle ilgili pek çok şeyi anlamakta onlar üzere zorlanıyorum.
En son bir gazetecinin gündeme taşıdığı senaryoyu ve onun gündeme taşıdığı senaryonun temelden yanlışlı olduğuna dair yazılmış uzunca bir yazıyı okuyunca anlamadığım birtakım bahislerle ilgili görüşlerimi paylaşmaya karar verdim.
Bu yazım manaya özürlü olduğumun itirafı da sayılabilir.
Senaryonun muharriri Fatih Altaylı.
Yazdığı senaryo şu: Tayyip Erdoğan kendisini geniş yetkilerle donatan Cumhurbaşkanı Hükümet Sistemi’nden kurtulmaya karar vermiş. Bunu nasıl yapacak? CHP’nin Anayasa Mahkemesi’ne sistemin iptal edilmesiyle ilgili başvurusu varmış. Mevzuyu daima erteleyen Anayasa Mahkemesi seçim yaklaşınca iptal kararı verecekmiş. Böylelikle, Erdoğan -ve doğal AK Parti- “Ne yapalım ulu mahkeme bu türlü karar verdi” münasebetine sığınacakmış. Böylelikle eski sisteme dönülecekmiş.
Elif Çakır mevzuyu vaktinde da işlemiş olduğu için senaryonun temelinin yanlış olduğunu yazmış bugün. CHP mevzuyu Anayasa Mahkemesi’ne götürmemiş ki…
Neden bu türlü bir senaryo yazılıyor?
Nasrettin Hoca’nın kar helvası kıssasını bilirsiniz. Hoca kar yağınca kardan helva yapmış, yaptığını tatmış ve “Ben yaptım, ancak ben de beğenmedim” demişti ya; bu da o denli bir şey.
Cumhurbaşkanı Hükümet Sistemi cumhurbaşkanlığı seçiminde ‘yüzde 50+1’ kuralı getirdi. Cumhur İttifakı adayının bu oranı tutturması çok güç. Göstereceği aday halkın yarısından 1 fazla oy alamayabilir. Kamuoyu yoklamaları bu ihtimalin giderek büyüdüğüne işaret ediyor.
Meğer eski sistemde bir partinin iktidar olması ve cumhurbaşkanı seçilmek için bu türlü bir oran gerekmiyordu. AK Parti 2002 seçiminde yalnızca yüzde 34 oy alarak tek başına hükümet kurabilmişti. Daha eski sistemde ise cumhurbaşkanını Meclis seçiyordu. Yüzde 34 oy almış bir parti Meclis’te sandalyelerin üçte ikisini kazanabiliyor, bu sayede istediği kişiyi cumhurbaşkanı seçebiliyordu.
Anlayamadığım şey de tam bu: MHP’nin durduk yerde “Gelin sistemi değiştirelim” çıkışının peşine takılıp eski sistemde kalsa tahminen 2071’e kadar iktidarını sürdürebileceği halde böylesine kolay bir sistemi bırakarak ‘yüzde 50+1’i kural koşan yeni sisteme geçilmesini neden istedi AK Parti?
Kusura bakılmasın, bana bu pek akıllı işi üzere gelmiyor, bu yüzden de anlamakta zorlanıyorum.
Benzeri bir durum S-400 olayında da var.
S-400 olayı da farklı değil
S-400 ABD’ye “Benimle güzel geçinmezsen, ben de kendime yeni bir dost bulurum” gözdağını vermek için Rusya’dan tam 2,5 milyar dolara satın alındı. ABD -ve NATO- S-400 aldı diye Türkiye’ye kızdı. ABD’li siyasetçiler Trump devrinde Kongre’den Türkiye’ye ambargo kararı çıkardılar. 1.4 milyar dolar ödenerek satın alınmış, teslimi beklenen, üretimine Türk firmalarının da katkıda bulunduğu F-35 uçaklarını bize vermeyeceklerini açıkladılar.
Türkiye ile ABD’nin ortası S-400 yüzünden açıldıkça açıldı.
Pekala Rusya ile beklenen tipten bağ kurulabildi mi?
Hayır, kurulamadı. Kurulamazdı aslında. Rusya ile Libya’da zıt düştüğümüz yetmezmiş üzere, Suriye’de Ruslar askerlerimize ateş açtılar.
Ruslar ile ‘stratejik ortak’ olduğumuzu ileri süren siyasetçi çıktı, Rusya’daki onun mukabili siyasetçi ise “Öyle bir şey yok, biz Türkiye ile stratejik hiçbir şey değiliz” açıklamasını yaptı.
Bugün durum şu: Rusya’ya 2,5 milyar dolar ödeyerek S-400 sistemini aldık, lakin sistemi kullanmıyoruz. S-400 aldığımız için 1.4 milyar dolar ödediğimiz ve anamızın ak sütü kadar hakkımız olan F-35’lerden yoksun duruma düştük. Türk sanayicileri bu yüzden kim bilir kaç milyar dolarlık işten yoksun kaldılar. Ambargolara da muhatap olduk.
Âlâ de biz bu işi neden yaptık?
Herhalde anlayanlar vardır, lakin ben işte bunu da anlamakta zorlanıyorum.
Faiz-enflasyon bağlantısı?
Benzeri bir durum iktisat alanında da beynimi zonklatıyor.
Paramızın bedeli yabancı paralar karşısında pula döndü. Kısa müddet içerisinde üç Merkez Bankası lideri değiştirildi. Enflasyon yine çift sayılara, son vakitlerde yüzde 20 tavanına fırladı.
Neden oldu bu?
Ekonomistler bu soruya yanıt olarak “Faizle enflasyon ortasında kurulan aykırı bağ yüzünden” karşılığını veriyor.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan faiz tersi. İnançları ona faizin yanlış olduğunu söylüyor; o da faizi bütün kötülüklerin anası gördüğü için, ilgililere “Faizi indirin” talimatı veriyor. Evvelki Merkez Bankası liderleri bunun enflasyonu sıçratacağını öngördükleri için talimatı dinlemediler ve yerlerinden oldular. Şimdiki lider da Cumhurbaşkanı Erdoğan ile birebir görüşte ve iki atakta -ilkinde bir, ikincisinde iki puan- faiz indirimine gitti.
Artık durum şu: Enflasyon yüzde 20 civarında, faiz ise yüzde 16. Merkez Bankası bir dahaki toplantısında faizin bir-iki puan daha indirilebileceği iletisini da verdi.
Düzgün lakin tasarruflarını TL’de tutanlar bu siyasetten ziyan görüyorlar. Paramızın pahası eksi faiz yüzünden olumsuz etkilenerek durduğu yerde eriyor.
Eksi faiz, aslına bakarsanız, faizden daha tehlikeli.
“Faiz kötüdür” temel kuralı burada bilakis işliyor ve insanları mağdur ediyor.
‘Eksi faiz’, yani enflasyonun altında uygulanan faiz, neden faiz muamelesi görüyor ki?
Bu işte bir yanlışlık olduğuna adım üzere eminim, uygulanan faiz siyaseti enflasyonu üste hakikat itiyor zira; ama Cumhurbaşkanı yaptığının yanlışsız olduğuna inanıyor ve enflasyon ile faiz ortasındaki bağlantıyı enflasyon lehine sürdürmeye kararlı..
Kelamın kısası şu: İktidardaki partiyi -yani AK Parti’yi- zora düşüren ‘Cumhurbaşkanı Hükümet Sistemi’nin neden kabul edildiğini anlayamıyorum. S-400 konusu ne vakit tartışılsa bu türlü bir alış-verişi anlamakta zorlanıyorum. Faize karşı çıkılırken ‘eksi faiz’in en fazla kendileri de faize karşı olan şahısların tasarruflarını eksilttiğinin ve bunun da beşerler üzerinde kendi paramızdan kaçış tesiri yaptığının görülmemesi ise beynimi zonklatıyor.
Anlaşılması daha çetrefil olan pek çok şeyi anlıyorum da bunları neden anlayamıyorum?
Mevzuyu tartıştığım bir dost, “Kabahat senin değil, sen aslında anlaman gerekeni anlamışsın” dedi de rahatladım.