Fehmi Koru*
ABD’nin Irak’ı vurduğu günden iki gün evvel memleketler arası bir toplantı vesilesiyle Bağdat’taydım. Ülkenin dünya ile ilgisi neredeyse yok mesabesindeydi. Yazımı gazeteye geçebilmek için otel odasında yarım gün telefon başında beklemem gerekmiş, buna karşın irtibat sağlanamamıştı.
O gün toplantıya Saddam Hüseyin de şahsen katılmış, sonrasında dünyanın değişik köşelerinden gelmiş iştirakçilerin tebriklerini kabul etmişti. Biz birkaç Türk gazeteci, bu olayı tribünden izlemiştik.
“Gidelim, biz de Saddam’la el sıkışalım” teklifini, Halepçe ve Kuveyt’te sergilediği vahşet görünümleri belleğimde taze olduğu için, “Eli kanlı birinin elini sıkamam” diye reddettiğimi dün üzere hatırlıyorum.
Bağdat’tan son kalkan uçakla Ürdün’ün başşehri Amman’a indim, gecelediğim otelde sabaha karşı Ankara’dan arandım. Eşim, “CNN’i aç” der demez savaşın başladığını anladım. Bütün seyahat boyunca birlikte olduğum gazeteci dostumla birlikte, sonraki 15 günü, Amman-Cidde-Kahire-Atina çizgisinde, Türkiye’ye dönmenin yollarını arayarak geçirdik.
Havaalanları uçuşa açıldığında savaşın ateşi bayağı hafiflemişti.
ABD’nin ağır saldırısı Irak’ı felce uğratmakla kalmamış, uğradığımız her ülkenin halklarını da etkilemişti.
Bizim üzere yabancı ellerde kalakalmış, bir an evvel ülkesine dönmek isteyenlerin çaresizliğini kendi özelimde yaşamıştım.
Ve Ukrayna’ya Rusya saldırısı
Ukrayna’ya Rusya’nın taarruzunda bugün beşinci güne girildi.
Rusya’nın gayesi, iradesine boyun eğmeyen ve istemediği bir blokla -Batı bloku ile- flört eden Ukrayna’yı dize getirip kendisine tabi kılmak. Buna hiç kuşku yok.
Ukrayna kentlerine füzeler yağıyor, sokaklarında Rus tankları dolaşıyor olabilir, lakin oradan epey uzakta bulunan değişik başkentlerde birbiri gerisine açıklanan önlemler, Rusya’yı her gün biraz daha köşeye sıkıştırıyor.
Vladimir Putin’in Rus ordusunun nükleer caydırıcı güçlerini özel savaş vazifesi durumuna geçirme buyruğu, dört gün üzere kısa bir müddette yaşanan çaresizliğin dışa vurumudur.
Ne yani Rusya Ukrayna’ya hücumunda nükleer opsiyonuna mı başvuracak?
Korkutma maksatlı bir açıklama Putin’in yaptığı; lakin bu açıklamayı yapmakla Moskova’da endişenin dağları beklediğini de açık etmiş oluyor.
Putin o çaresizlikle her türlü yanlışa başvurabilir. Ukrayna’ya birinci hesaplarının ötesinde bir sertlik uygulatabilir, ordusu da insani kayıpları artıracak bir vahşet sergileyebilir.
Ukrayna ile ortalarında silah ve teçhizat olarak neredeyse teğe on oranında eşitsizlik bulunması Rusya’nın alanda üstünlük sağlamasını getirse bile, bu seferberliğin sonunda, Rusya’nın -dolayısıyla Putin’in- kayıplarının Ukrayna ve önderi Volodymyr Zelenskyy’nin kayıplarından fazla olduğu görülebilecek.
Dört günün sonunda tablo
Dört günlük askeri harekat ve direniş sonunda ortaya çıkan tablo şu:
Rusya bu askeri harekatı bir-iki günde sona ereceği beklentisiyle başlatmış… Havadan ve karadan kentler üzerine yağacak füzelerin zirvelerine indiğini ve karadan yürüyen tankların sokaklarından geçtiğini gören Ukraynalıların ellerini kaldırarak teslim olacağı öngörülmüş… Hücum bir savaş olarak değil, tek taraflı bir askeri tatbikat olarak planlanmış…
Meskendeki hesap alana uymamış ama…
Buna karşılık, akına uğrayan Ukrayna ve müttefikleri taarruza kalkışanlardan daha hazırlıklı bir manzara veriyor: Medya geçmişi bulunan Zelenskyy halkını çok güzel motive etmiş… Büyük kentlerdeki bayan ve çocuklar ya sağ salim günler geçirecekleri yerlere gönderilmiş ya da sığınaklarda muhafazaya alınmış; erkekler ise günler uzunluğu süren silah eğitimine tabi tutulmuş… Ukrayna’nın takviye beklediği Batı dünyası ögelerinin da Rusya’nın saldırıyı başlatması durumunda hangi önlemlere başvuracaklarını evvelden tek tek belirledikleri belli… Her gün yeni bir boyutu açıklanan yaptırımlarla Rusya şimdiden tecrit edilmişlik yaşıyor… Rusya kendini dünyaya anlatamazken, Rus halkını savaşa karşı çıkmaya sevk etme hedefli medya faaliyetleri dolu dizgin devam ediyor…
Ukrayna ve Batılı ülkeler saldırıyı ‘savaş’ olarak memleketler arası topluluğa daha birinci günden kabul ettirdiler.
Avrupa ismine konuşan sözcüler olanı “Bu bir Avrupa Savaşı” olarak tanımladılar.
Birleşmiş Milletler (BM) devrede. Rusya BM Güvenlik Konseyi’ndeki imtiyazlı yerini bile kaybedeceği bir süreçle karşılaşabilir.
New York’ta dün yapılan BM oturumunda, ABD temsilcisi, açıkça, taarruza katılan subaylar ile askerleri memleketler arası mahkemelerde ‘savaş suçlusu’ olarak yargılanacakları tehdidiyle uyardı.
Rusya’nın altın varlığıyla birlikte döviz rezervi 630 milyar doları buluyor, lakin bugün-yarın açıklanması beklenen ‘Swift sisteminden çıkarılma’ yaptırımı devreye girerse, kullanabileceği meblağ o sayının epey altında kalacak.
Güç kör de eder
Batı ittifakı Rusya’nın işgal tehdidini hayata geçirmesi durumunda hangi karşı atakları yapacağını evvelce düşünmüş; bu çok aşikâr.
Pekala ya Putin? O kendi buyruğuyla başlatılan hücum beşinci gününe girerken, işgal teşebbüsüyle ilgili tabloyu hiç mi öngörememiş?
Nasıl olur bu?
Olur.
Irak’ın Kuveyt’i işgale kalkışmasını planlarken Saddam Hüseyin de kısa müddette maksadına ulaşacağından çok emindi. Kendine itimadı tavan yapmıştı. Ülkesinin bir kesimi haline dönüştürdüğünde Kuveyt için kimsenin kılını kıpırdatmayacağına inanıyordu.
Güç kendisini güçlü zannedenin gözünü köreltir.
Saddam’ın kendisine çok itimadı, kaçmak zorunda kalınca saklanacağı bir yer ayarlamamasından da belirli. Aylarını geçirdiği kör kuyudan yakalanarak çıkarıldığındaki perişan hali unutulur üzere değil.
Rusya “Görüşelim” dediğine nazaran Putin çıkış yolu aramaya başladı.
Bakalım onu hazırlıksız yakalayanlar kendisini kolay bırakacaklar mı?
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.