Fehmi Koru*
İstanbul’da Suriyeli sığınmacıların ağır yaşadığı bir mahalleden her gün geçen bir tanıdığım dün bana şu izlenimi aktardı: ‘‘Mahallede çocukların oynaması için ayrılmış bir kısmı de bulunan bir park var. Oraya yalnız Suriyeliler gidiyor ve her vakit kalabalık; buna karşılık mahallenin Türk sakinleri parktan uzak duruyor ve bu durumdan şikayet ediyor. Dün yeniden oradan geçtim, park bomboştu.’’
İzlenim perşembe gününe ilişkin.
Ankara’nın Altındağ ilçesinde yaşananların sonraki gününe…
Orada bir gün evvel Suriyeli biri tartıştığı iki kişiyi bıçakladı. Bıçaklananlardan biri öldü, oburu de yaralandı. Olayın duyulması üzerine bir yerlerden mahalleye doluşan kışkırtılmış kalabalıklar, Suriyelileri ve Suriyelilere ilişkin olduğunu düşündükleri her yeri amaç aldı. Tekbirler getirerek saldırdılar.
Polis 76 saldırganı gözaltına aldı.
Gözaltına alınanların neredeyse yarısının değişik hatalara daha evvel karışmış bireyler olduğunu gazetelerde okudum.
Altındağ’da yaşanan akın olayı, Türkiye’nin çeşitli yerlerini kendilerine mesken seçmiş sığınmacıların günlük yaşantılarını etkilemiş olmalı.
Sonraki gün parkın boş kalması bunu gösteriyor.
Yabancı, göçmen, sığınmacı, yani öteki
Bir ülkede statüsü ne olursa olsun ‘öteki’ olmak kadar güç bir şey yoktur. Sığınmacı, göçmen yahut azınlık mensubu olmak fark etmiyor; çoğunluktan farklı görülmek gereğince huzursuz edici bir durum.
Yüzlerce yıldır bu topraklarda yaşayan, lakin çoğunluğu teşkil edenlerden bir yahut birkaç mevzuda farklı özelliği bulunan şahıslar bile bu tedirginliği sessizce yaşamakta.
Yalnız bizim ülkemizde mi? Hayır, öteki ülkelerde göçmen, yabancı emekçi yahut azınlık mensubu olarak yaşamakta olan Türkler de, bulundukları yerlerde kimilerinin kendilerine kem gözlerle baktığı gerçeğine muhataplar.
Almanya’da, Fransa’da, Hollanda’da azımsanmayacak sayıda Türk yaşıyor ve orada doğmuş büyümüş olanlar bile o ülkelere kendilerini kabul ettirmekte zorlanıyorlar.
O ülkelerin vatandaşı olmaya, pasaportunu taşımaya hak kazanmış olsalar da…
Tercihini Alman ulusal grubundan yana yapmış, dünya kupalarında Alman ulusal ekibinin başarılarına katkıda bulunmuş yıldız futbolcumuz Mesut Özil‘in sonralarda uğradığı haksızlık unutulacak üzere değil.
Yaşadıkları ülkelerde ırkçı tiplerin Türkleri maksat alan hareketlerinde çok can veren oldu.
Küçümsenerek ‘dönerci cinayetleri’ yaftası asılmış on cinayet -kurbanlardan biri Yunanlıydı ve Türk sanılarak öldürülmüştü- Alman medyası tarafından yıllarca Türklerin iç hesaplaşması olarak yansıtılmıştı.
Öldürülenlerin biri bayan üç bireyden oluşan bir ırkçı Alman timi tarafından infaz edildikleri neden sonra anlaşıldı.
Avrupa’nın değişik ülkelerinde artık oralarda yerleşik hale gelmiş olan Türklerin uğradıkları taarruzlar herhalde bizlere bir şey öğretmiş olmalı.
Irkçı yaklaşımların yanlışlığını…
Bu sebeple bizim ülkemizde süreksiz yahut kalıcı olarak yaşayan ‘farklı’ özelliklere sahip insanlara karşı tutumumuz ayrımcı olmamalı.
Olmamalı lakin olabildiğini yeniden kendi ülkemizde geçmişte ve yakın devirlerde yaşananlardan biliyoruz. Kışkırtılmış tipler ne istediğini bilmez bir güruha kolay kolay dönüşebiliyor ve sonradan utanılacak hareketler yapabiliyor.
O utancı yarım asırdan fazla bir müddettir taşıyoruz.
Kışkırtıcılar aktif
Galiba birileri artık de Suriye’deki savaştan kaçmış ve devletin politik tercihleriyle ülkemize sığınmış kitlelerden rahatsızlık duyuyor ve bu rahatsızlığını dışa vurmaya hazırlanıyor.
Altındağ’da yaşanan olay daha büyüklerinin bir provası üzere.
Yangın ve sel afetleriyle boğuşmakla meşgul hükümet baş gösteren bu yeni gelişmenin tam farkında değil. Farkındaysa bile olanın tehlikeli boyutlara varabileceğini hesaba katar görünmüyor. Hesabı hakikat yapanlar kesinlikle vardır, fakat onlar da siyasi alana yansıyan ayrıştırıcı telaffuzun hükümetin fazla uzağında olmadığı bilgisiyle seslerini çıkarmıyorlar.
Muhalefet ise ‘‘Beşşar Esad’la görüşüp Türkiye’ye sığınanları ülkelerine geri göndereceğiz’’ anlamsız cümlesini politik hal sayıyor.
Esad idaresinin kendisine muhalif oldukları için ülkelerini terk etmiş üç başka ülkede sayıları on milyona yaklaşan Suriyeli sığınmacıların dönmesini isteyeceğinden nasıl emin olabiliyor bizim muhalefet?
Elbette dönenler olacaktır, lakin hepsinin dönmesini beklemek abes.
Beşşar Esad dört milyonu Türkiye’de bulunan, toplam sayıları on milyona yaklaşan Suriye’den kaçmış bütün insanların ülkesine dönmesini istemez. Esad’ın arzuladığı ülke onlarsız bir Suriye’dir.
Ayrıyeten, Suriye’den kaçmış olan insanların birçoklarının gidebilecekleri meskenleri de yok; savaşta hepsi tahrip oldu.
Dahası, on yıldan fazla müddettir burada yaşıyor bu insanlar…
Yerleri, yurtları, çoluk çocuklarıyla yaşadıkları ülke Türkiye…
Sevsek de sevmesek de bu durum bir Türkiye gerçeği…
Bu gerçeği siyaset ismine istismar etmek, tahrike kalkışmak, bundan çıkar sağlama sıkıntısına düşmek, kitleleri kışkırtma yolunu seçmek ülkenin başına sıkıntı açmaktan diğer bir işe yaramaz.
Her gün önünden geçtiği parkı o etrafta yaşayanlardan sadece Suriye’den gelenlerin kullandığı bilgisini benimle paylaşan tanıdığım, mahallenin Türk halkının parktan uzak durduğunu da söyledi.
Perşembe günü koca park o yüzden bomboş kalmış…
Mahalle parkını o bölgede yaşayan herkesin birlikte değerlendirdiği bir yere dönüştürmenin formülleri aranmalı.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden alınmıştır.