Fehmi Koru*
Artık şaşırma hissimizi bütünüyle kaybetmiş durumdayız.
Kendi hesabıma ben öyleyim. Evvelce beklemediğim gelişmeler meydana geldiğinde ben de herkes üzere şaşkınlık yaşıyordum; şimdilerde dünyayı yerinden oynatacak bir olay burnumun ucunda cereyan etse bile, yalnızca kaşımı kaldırmakla yetinirim sanıyorum.
Son olay dış siyaset ile hukukun kesiştiği noktada yaşanıyor.
Dört yıl evvel, vatandaşı olduğu devletin İstanbul’daki başkonsolosluğuna bir doküman almak için giden memleketler arası bir gazeteci, kendisiyle ilgili yasadışı infaz kararını uygulamak üzere oraya özel olarak gönderilmiş bir tim tarafından katledildi.
Gazeteci Cemal Kaşıkçı’yı infaz edenler cesedini de oracıkta kesimlere ayırıp yanlarına aldılar ve geldikleri uçakla ülkelerine döndüler.
Suudi Arabistan’a…
Türkiye kendi topraklarında meydana gelen bu menfur olayın faillerini yargılamak üzere Suudi Arabistan’dan istedi, kendileri yargılayacaklarını söyleyerek onları vermediler. Türkiye’deki yargılama devam ederken Suudi Arabistan’daki mahkemeden kararlar çıktı. Fakat orada görülen dava ve verilen kararlar kimseyi tatmin etmedi.
En son ABD’nin kıymetli bir gazetesinde –Washington Post’ta- köşe yazdığı için Cemal Kaşıkçı’nın katledilmesiyle Amerika da yakından ilgilenmekteydi. Periyodun lideri Donald Trump, Suudi Arabistan’ın gerçek hakimi Veliaht prens Muhammed bin Salman (MbS) ile kurduğu yakınlık yüzünden olayın üstünü örtmek istese de, CIA, infaz buyruğunun en üst seviye yetkili tarafından verildiği detayını da içeren kapsamlı bir rapor yayınladı.
Birleşmiş Milletler de mevzuyu özel bir temsilci aracılığıyla incelettirdi; onun vardığı sonuç da farklı olmadı: İnfaz timini İstanbul’a gönderen de tim üyeleriyle birlikte yargılanmalıydı…
‘Tim üyeleri’ Suud devletinin güvenlik sistemi içerisinden isimlerdi ve birtakımı direkt MbS ile bağlantılıydı.
Mevzunun milletlerarası alanda kazandığı ilgide infaz edilen kişinin bir gazeteci olmasının da tesiri var. Milletlerarası medya ve basın kuruluşları mevzuyu en ince detaylarına kadar irdelediler. Türkiye istihbarat örgütlerinin titiz çalışmaları yerli medyadan memleketler arası medyaya aktarılarak dünya kamuoyunun bahisten haberdar olması sağlandı.
MİT’in başkonsolosluktaki infazı başından sonuna kadar kayda aldığı anlaşıldı.
Yayınlar ve hususun ülkemiz tarafından en üst seviye ilgiyle daima taze tutulması Türkiye’ye ekseriyetle olumsuz bakan milletlerarası medyanın tutum değiştirmesine yol açtı. Ülkemiz, dünya çapında nefretle karşılanan Cemal Kaşıkçı olayına verdiği bedel sayesinde bayağı prestij kazandı.
Bütün bunlar dört yıl evvel oldu. Bu dört yıl boyunca, olay gazete ve mecmualarda binlerce haber ve değerlendirmeye mevzu yapıldığı üzere, ünlü televizyoncu ve belgeselciler suçluları ekrandan da ilan etmekten geri durmadılar.
Her haber, kıymetlendirme ve belgeselde Türkiye bahse samimi yaklaşımı sebebiyle övüldü.
Az buz övgü de değil, ülkemiz her yayında göklere çıkarıldı.
İki gündür durum değişti.
Evvel yargılamayı sürdüren İstanbul’daki mahkemenin cumhuriyet savcısının, evrakın kendilerine devredilmesini talep eden Suudi Arabistan başsavcılığının isteğine uyulması yolunda mütalaa verdiği, mahkeme heyetinin de mütalaaya uyulmasına dair müsaade için mevzuyu Adalet bakanlığına intikal ettirdiği öğrenildi.
Sanıklar Suud vatandaşı olmaları ve haklarında alınan kırmızı bültenle aranma ve yakalanma buyruklarının uygulanmasında karşılaşılan zorluklar gerekçesiyle bu yola başvurulmuş.
Adalet bakanı bir yandan ‘‘Konuyu inceliyoruz’’ derken başka yandan da belgenin Suudi Arabistan’a gönderileceğini söylemekte…
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan önümüzdeki günlerde Riyad’ı ziyaret edecek; gelişmenin bu ziyaret öncesine denk gelmesini mevzuyu işleyen kimilerinin şaşırtan bulduğunu fark ettim.
Ben hiç şaşırmadım.
Türkiye bir müddettir son yıllara damgasını vuran birtakım temel dış siyaset mevzularında değişik bir çizgi izlemeye başladı. Kulvar değişikliği yaşanıyor.
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) için kullanılan şiddetli lisanın yerini dostluk ve muhabbet lisanı aldı; o ülkenin 15 Temmuz hain darbe teşebbüsüyle ilintisi argümanı gündemden kalktı. BAE veliahtı Ankara’ya geldi, Cumhurbaşkanı Erdoğan da Abu Dabi’ye gitti.
Mavi Marmara ve Davos’ta yaşanan ‘‘One Minute’’ restleşmesi sonrasında düzgünce aksi düşülen İsrail’in ülkemizin ‘beka’ değerlendirmesi içerisinde yer verilen ‘Mavi vatan’ projesine karşı Mısır, BAE ve Yunanistan ile oluşturduğu karşı cephe ilgileri düzgünce bozmuştu.
İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ülkemize davet edildi ve o ülkeyle de yeni bir devir açıldığı ilan edildi.
Yunanistan Başbakanı Kriyakos Mitsotakis de geçtiğimiz günlerde Ankara’daydı ve Külliye’de ağırlandı.
Bunlar yaşanırken şaşıranlar bile bir-iki sonraki adımın Suudi Arabistan ve Mısır’la yakınlaşma olacağını anlamışlardır.
Münasebetiyle Riyad’ı ziyaret de, onun öncesinde Cemal Kaşıkçı belgesinin Suudi Arabistan’a havale edilmesi de beklenen gelişmeler ortasında sayılabilir.
Mısır’da askeri darbeyle iktidara gelen Abdülfettah el-Sisi’nin direnişi de kesinlikle kırılacak ve Kahire ile de bağlar ısıtılacaktır.
Sıra Suriye’ye ve Beşşar Esad ile yakınlaşmaya kadar varır mı?
Varabilir, neden olmasın?
Değişiklikler yüzünden başı dönenler var; baş dönmesinin sebebi yeni kulvara biraz sert girilmesi…
Olacak o kadar.
Şaşırmayalım.