Fehmi Koru*
İsrail ile yakınlaşmanın tesirleri çabucak her alanda kendini muhakkak ediyor. Bize dönük yüzünde kendini muhakkak eden, ülkemize ve AK Parti iktidarına karşı besbelli bir yumuşama…
Bilhassa de son on yılda bunun tam aksi bir çizgiyi izlemiş olan İsrail medyasında hissediliyor bu yumuşama.
Geçtiğimiz günlerde bir küme İsrailli gazeteci ülkemizde ağırlandı. Cumhurbaşkanlığı irtibat başkanlığının davetiyle… Olumlu izlenimlerle dönmüş olmalılar ki, İsrail basınında Türkiye’yi tanıtan haber ve yazılar arttı.
Haber ve yazıların lisanı bile değişti.
Dün, İngilizce çıkan Jerusalem Post gazetesinde İsraillileri Antalya’ya davet eden bir yazı yer aldı.
İki ülkenin ortasının düzelmesini sağlayan, İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un ziyaretiydi. Onun geleceği günler öncesinden yazıldı, ziyareti medyamıza bahis oldu, basın toplantısı canlı yayınlandı.
Lakin İsrailli gazetecilerin ülkemizde ağırlandığı nedense pek fark edilmedi.
Bugüne kadar. Biraz evvel göz gezdirdiğim T24 haber sitesinde Karel Valansi’nin “İsrailli gazeteciler Türkiye’deydi” yazısıyla karşılaştım. Yedi İsrailli gazetecinin 11-13 Nisan tarihlerinde ülkemize geldiğini, Edirne, İstanbul ve Ankara’da müşahede ve temaslarda bulunduğunu, Türkiye, birinci o yazıdan öğrenecek.
Şu bilgiler de oradan:
“Edirne’de Edirne Büyük Sinagogu, Selimiye camii ve kenti gezen gazeteciler, İstanbul’da Neve Şalom Sinagogu, Türk Yahudileri Müzesi, Sultanahmet Meydan’ını gezdiler. Gazeteciler ziyaretleri sırasında birçok yetkiliyle de bir ortaya geldi. Bu ziyaretler ortasında TRT, Anadolu Ajansı, Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi de bulunuyor. En öne çıkan ise olumlu bir havada geçen Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu ve Güç Bakan Yardımcısı Alparslan Bayraktar ile olan buluşmalarıydı.”
Gelecek ayın ortasında dışişleri bakanı Mevlüt Çavuşoğlu İsrail’i ziyaret edecekmiş. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da bekleniyormuş…
İsrail-Türkiye münasebetlerinin tazelenmesiyle ilgili dünya medyasının dikkatinden kaçmayan bir diğer gelişme daha oldu, lakin onunla ilgili bir haber yahut kıymetlendirme bizim medyaya şimdi yansımadı.
Ben haberle Arab News isimli Suudi Arabistan gazetesinde Menekşe Tokyay’ın imzasıyla karşılaştım; o da gelişmeden İran rejimine muhalif medyada değerlendirildiği için haberdar olmuş…
Bahis şu: Türkiye’nin Washington büyükelçisi Murat Mercan’ın Turkeyscope isimli internet sitesinde bir makalesi yayımlandı. İnternet sitesi, Tel Aviv Üniversitesi bünyesinde bulunan Dayan Center for Strategic Studies isimli kurumun yayın organı.
‘Turkeyscope’ sitesi büyükelçinin yazısı yanında Türkiye ile ilgili diğer kıymetlendirme yazılarına da yer vermiş bulunuyor.
Türkiye’nin Washington Büyükelçisi Murat Mercan.. (Fotoğraf Arab News’den)..
Büyükelçi Mercan’ın okunmaya kıymet yazısı oldukça kapsamlı.
[Yazının yayını için bir üniversitenin internet mecmuasının tercih edilmesinin hikmetini kavrayamadım. Rastgele bir İsrail gazetesi, hatta ABD’nin New York Times ve Washington Post üzere çok okunan gazeteleri rahatlıkla bu yazıyı sayfalarında görmek isterlerdi. “Hikmetinden sual olunmaz” deyip geçiyorum.]
Londra merkezli Iran International TV kanalı o yazıdaki İsrail ile Türkiye ortasında terörle uğraş konusunda öngörülen işbirliğine dair satırlara takılmış.
“Ankara’nın Washington’daki temsilcisi bölgesel tehditleri karşılamak için İsrail-Türkiye işbirliğinin gerekli olduğunu belirtirken, bununla muhtemelen İran’ı ima etmiş oluyor” demekte kanalın yorumcusu.
[Murat Mercan’ın AK Parti kurucusu ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yol arkadaşı olduğu haberde bilhassa belirtiliyor.]
Büyükelçi Mercan’ın yazısının o kısmı şöyle:
“Türk-İsrail yakınlaşması, ziyanlı aktörler ve eğilimler göz önünde tutulduğunda, bölgeyle ilgili klâsik paydaşlıktan (partnership) daha ileri bir mana taşıyor. Klâsik paydaşlıklar ya bir tehdide yahut bir hedefe yönelik olmak üzere bahis eksenli olur. Klâsik iştiraklerin son kullanma tarihi vardır. Türkiye ile İsrail ise, ortak bir mahallede bulunuyor, ortak mirasa sahipler ve en azından ortak bir gelecekleri var. (..) Ziyanlı aktörler ve onların bölgemizdeki aksiyonlarına hal ise, genişletilmiş işbirliği için özel bir alandır. Türk-İsrail paydaşlığı geniş Ortadoğu ve Kuzey Afrika’da (MENA) istikrarı bozacak hareketlenmeleri boşa çıkarmada tesirli olabilir.”
Bu satırlardan İran’ın tehdit olarak kast edildiği sonucu çıkartılabilir mi?
Iran International kanalı o sonucu çıkartmış.
Yazının Türkiye’nin Filistin probleminden uzak duramayacağını beyan eden kısmı de var.
Herzog’un ziyaretiyle açılan yolda iki ülkenin her hususta birebir görüşte olamayacağını belirtiyor Büyükelçi Mercan.
Dediği şu:
“Filistin ve Filistinlilerin geleceği üzere hususlardaki farklı yaklaşımlar bir gecede yok olmayacak. Ama Türkiye ile İsrail’in jeo-stratejik çıkarları yakın ve çok istikametli iştiraki dikte ediyor. Türkiye ve İsrail farklı görüşlerini bir kenara bırakıp ortak noktalar üzerinde durmalı ve sürdürülebilir bir diyalogu desteklemelidir.”
Gerçekten, dünkü İsrail gazeteleri, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Mescid-i Aksa’nın İsrail askerleri tarafından basılmasını şiddetli bir lisanla kınadığını haberleştirdiler.
Geçen gün (14 Nisan) İsrail’in Haaretz gazetesi muharriri Zvi Bar’el’in Herzog’un Türkiye gezisi üzerine yazdığı, bölgede yeni bir blok oluşmakta olduğuna dair yazısını burada dikkatlere sunmuştum.
O yazıda şu kısım kıymetliydi:
“Bunu sağlamak için Türkiye Ortadoğu’nun dilek edilir üyesi statüsünü yine elde edecek, Sisi ve Esad ile kardeşliğini pekiştirecek, Cumhurbaşkanı Isaac Herzog da iki yıldır kıskacına almış ekonomik krizden Türkiye’nin kurtulmasına katkıda bulunacak. Erdoğan da Türk lirasının paha kaybıyla kamuoyu yoklamalarında tabana vuran oylarını artırabilecek.”
Hususla ilgisi var mıdır, bilemem, lakin ABD dışişleri bakanlığı sözcüsü Ned Price, dün, farklı bir açıklama yaptı.
Okuyalım:
“Türk ortaklarımızla bir dizi ortak çıkarlarımız var. Şu an hala uzak olmasına karşın F-35 programı kelam konusu olduğunda bunun tekrar gündeme geleceğini düşünüyorum.”
İsrail’de de bağlantı başkanlığı gibisi bir kurum herhalde vardır, tahminen bizden gazeteci davet ederler de İsrail’in bu yakınlaşmaya nasıl baktığını öğreniriz.
[NOT: Yazılarımda kaynak olarak link verdiğim gazete ve mecmualar haber ve makalelerine erişilmesi için abonelik kaidesi arıyor olabilir; erişilemiyorsa, sebebi budur.]
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden motamot alınmıştır.
