Fehmi Koru*
Yoksa Ak Parti de giderek sistem değişikliğini gündeme getirmeye mi hazırlanıyor?
Halk desteklediği ve referandumla kabul edildiği takdirde, ülkenin önünü açacak, meselelerinin acilen çözülmesini mümkün kılacak, ekonomiyi uçuşa geçirecek bir büyük ihtilal olarak takdim edilmiş olan ‘Cumhurbaşkanı Hükümet Sistemi’nin (CHS) yürürlükte olduğu üç yılı aşan müddet içerisinde, vaat edilenlerin hiçbiri gerçekleşmedi.
Tam bilakis, bu üç yıl içerisinde, işler sürüncemede kaldı, çözülebilecek problemler bile ertelendi, iktisat ise berbat halde.
Sebebi de herkes görüyor: CHS…
Aksoy Araştırma tarafından yapılan son ankette bu bahis vatandaşlara soru olarak yöneltilmiş. “Aynı referandum bugün tekrar yapılsa, parlamenter sistemi mi yoksa başkanlık sistemini mi seçersiniz?” sorusuna verilen yanıtlar göz açıcı.
“Başkanlık sistemini tercih ederim” diyenlerin oranı yalnızca yüzde 24.6… Her dört bireyden sırf biri bu görüşte. AK Partililerin bile yarıdan azı (yüzde 46.3’ü) CHS’nden yana. İktidarın küçük ortağı ve dayanağıyla sistem değişikliğini mümkün hale getirmiş MHP’de bu oran yüzde 37.3…
“Acaba ben mi yanlış duydum” merakıyla AK Parti genel lider yardımcılarından birinin yaptığı “Cumhurbaşkanı yetkileri fazlaysa tartışalım, kimilerini geri alabiliriz” açıklamayı, haberi televizyonda geriye sararak, bir kere daha dinledim.
Evet, o denli dedi.
Sistem değişikliği anayasayla ilgili. Uzun iş. Muhalefet anayasa değişikliği konusunu seçim öncesinde iktidar cephesiyle görüşmek istemiyor. Haklılar da. AK Parti’nin ‘yeni anayasa’ dediğinin de sonunda yetkilerin daha fazla tek elde toplanmasına yol açacağından telaşlı muhalefet. Gerçekten evvelki gece, Meclis’e iktidar tarafından sunulan bir yasa teklifiyle cumhurbaşkanına özel tüketim vergileri (ÖTV) konusunda yeni yetkiler tanındı.
Nerede kaldı yetkilerin azaltılmasının görüşülebileceği vaadi?
En az yüzde 60 oy
Vazife tariflerini “AK Parti’nin her istediğini desteklemek, muhalefete yanıt yetiştirmek” olarak belirlemiş kalemler ile yorumcular, şu sıralarda, mesailerini büyük çapta ‘muhalefet seçimden muzaffer çıksa bile sistem değişikliğine gidilmesinin sıkıntı olacağını’ ispatlamaya ayırıyorlar.
Bunun için muhalefetin genel seçimde en az yüzde 62 oy alması gerekiyormuş…
CHS için gerekmedi de parlamenter sisteme dönüş için mi gerekiyor o kadar oy?
Sahiden başkanlık sisteminden vazgeçilmesi için illa yüzde 62 oy gerekiyorsa, muhalefet bu zaruriliği bilhassa vurgulayıp kararsızları ikna ederek o sonun üzerini zorlayabilir.
Şayet sistem değişikliğini de yapacak güçte bir iktidar isteniyorsa, sandığa yansıyacak iki ittifak ortasındaki farkın bayağı açık olması gerekecektir.
Hiç itiraza mahal bırakmayacak açık orta fark…
Yenilenen İstanbul seçiminde olduğu gibi…
Başbakan adayı belirli, cumhurbaşkanı adayı kim olacak?
Meral Akşener cumhurbaşkanlığı seçiminde adaylığını koyup koymayacağı yolundaki tartışmaları anında kesen bir tutum sergiledi ve “Ben başbakan olacağım” deyiverdi.
GÜZEL Parti’nin Millet İttifakı’ndaki varlığını bu çıkışıyla sistem değişikliğine bağlamış oldu. Birinin başbakan olabilmesi için tekrar başbakanlı sistemi getirmek gerekiyor zira.
Akla yatkın bir ataktı bu.
Bir dostum, “Meral Hanım’ın bu çıkışı Kemal Kılıçdaroğlu’nun cumhurbaşkanlığı adaylığının önünü açma amaçlı” görüşünde. Onun üzere düşünenlerin hiç de az olmadığını biliyorum, ancak ben birebir görüşte değilim. Aday belirleme vakti geldiğinde, her iki ittifakın bileşenleri, seçilebilecek biri arayışına gireceklerdir.
Tek bir partiyi değil daha geniş bir kitleyi kendine çekecek bir aday. Çatı adayı.
CHP’nin yahut Millet İttifakı içerisinde yer alacak partilerden rastgele birinin başkanı aday gösterildiğinde, beklenen açık orta farklı sonuç bir tarafa, kazanma bile tehlikeye girebilir.
Millet İttifakı’nın en büyük partisi CHP’nin içerisinden gelebilecek itirazların farkındayım, fakat ne deva, gerçek bu ve itirazcılar da bu gerçeği sonunda kabul etmek zorunda kalacaklardır.
“Ekmeleddin İhsanoğlu örneğinden sonra imkansız” diyenler yanılıyor; İhsanoğlu fazla bilinmeyen bir isim olarak MHP tarafından önerildiği halde CHP tabanı 2014’te ona oy verebilmişti [2014 seçiminde Ekmeleddin İhsanoğlu’nun oyu yüzde 38.44’di.] 2018’de CHP kendi içinden bir ismi, Muharrem İnce’yi, cumhurbaşkanı adayı gösterdi, İnce o seçimde yüzde 30.64 oranında oy alabildi.
Vakti geldiğinde ittifak partileri önderleri şapkalarını önlerine koyup bu hesabı yapacaklardır.
Kemal Kılıçdaroğlu’nun “Nasıl bir cumhurbaşkanı adayı?” sorusuna karşılık teşkil etmek üzere getirdiği şu profil tarifi hala kıymetini koruyor:
“Millet İttifakı’nın adayı, nefsini terbiye etmiş biri olmak zorunda. Başkanlığın verdiği muazzam yetkilerle yozlaşmayacak, gücünü süratlice Meclis’e ve Başbakan’a teslim edecek bilgelikte biri olmalı. Ülkeyi cumhurbaşkanı değil, başbakan yönetecek. Bu tarihi adıma fakat nefsine hâkim olabilen ve kendinden evvel ülkesini düşünen bir cumhurbaşkanı vesile olabilir.”
‘Cumhurbaşkanı Hükümet Sistemi’nin ülkeye çıkardığı fatura çok ağır. Seçim sahiden 2023 yılı haziran ayında yapılacaksa şu anda gündeme tırmanmış sıkıntılarla 18 ay daha devam etmek nasıl olacak, bilemiyorum.
Seçimi, cumhurbaşkanı adaylarının kimler olacağını şimdiden tartışmanın -tartıştırmanın- sebebi bana nazaran hala bir erken seçim ihtimali.
Halk da sandığı beklediğini belirli etmeye başladı.
*Bu yazı fehmikoru.com adresinden alınmıştır.