Geride bırakmaya hazırlandığımız 2020 yılı şüphesiz Covid-19 salgınının dünya genelinde hayatları ve geçim kaynaklarını derinden etkilediği zor bir yıldı. Pandemi nedeniyle bir buçuk milyonun üzerinde kişi hayatını kaybetti. Binlercesi ise ortaya çıkan ekonomik kriz nedeniyle işinden oldu.
Sadece pandemi de değil, orman yangınları, depremler ve çatışmalar da eksik olmadı. Yani neredeyse daha yılın yarısından itibaren ‘felaketlerle’ anılan 2020’nin bitmesi için gün sayar olduk.
Peki 2020’de hiç olumlu bir şey olmadı mı? Aslında bu kasvetin ortasında birçok ‘iyi’ olaya tanıklık ettik. Euronews, 2020’yi ‘en kötü yıl’ ilan etmeden önce hatırlatmak istediğimiz birkaç ‘teselli’ haberini derledi.
1- Gazi Meclis 100’üncü yaşına girdi
‘İyi olaylar’ serimize ilk olarak Türkiye’yi ilgilendiren bir haberle başlayalım. 2020’de Türk milletini gururlandıracak özel bir günün 100. yıl dönümüydü.
Kurtuluş Savaşı sırasında zor şartlar altında kurulan Gazi Meclis 100’üncü yaşına girdi. Sokağa çıkma yasağı ve sosyal mesafe önlemleri nedeniyle resmi kutlamalar çok sınırlı sayıda katılımla yapılmış olsa da halk balkonlardan İstiklal Marşı okudu ve 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nı doyasıya kutladı.
2- Oscar’ı ilk kez İngilizce dışında bir dilde çekilen film kazandı
Oscar Ödülleri’nde bu yıl bir ilk yaşandı. Güney Koreli Parasite (Parazit), En İyi Film, En İyi Yönetmen, En İyi Uluslararası Film ve En İyi Özgün Senaryo kategorilerinde dört Oscar kazandı.
Böylece Oscar tarihinde ilk kez İngilizce dışında bir dilde çekilen film, En İyi Film ödülünü almış oldu.
3- NASA, Ay yüzeyinde su bulunduğunu açıkladı
2020’de ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA), ilk defa Ay’ın güneş gören yüzeyinde su bulduklarını açıkladı.
Ay’da küçük miktarlarda su bulunduğu 11 yıl önce yapılan araştırmalar sonucunda ortaya çıkmıştı ancak ilk kez Ay yüzeyinde kesin bir şekilde su molekülleri keşfedildi.
NASA da buluşu, “Bu keşif, suyun ay yüzeyine dağılmış olabileceğini, soğuk ve gölgeli yerlerle sınırlı olmadığını gösteriyor” ifadeleriyle açıkladı.
4- 2020 Nobel Barış Ödülü, açlıkla mücadele eden Dünya Gıda Programı’na verildi
Nobel Ödül Komitesi 2020’de “Komitenin dünyanın dikkatini açlık tehlikesi çeken milyonlarca insanın sorunlarına çekmeyi arzu ettiğini” belirterek, Barış Ödülü’nün Dünya Gıda Programı’na (DGP) verildiğini duyurdu.
Komitenin Başkanı Berit Reiss-Andersen ayrıca, komite adına hükümetlere DGP gibi bu alanda çalışan yardım kuruluşlarına daha fazla maddi destek sağlamaları çağrısı yaptı. Ödül dolayısıyla, Dünya Gıda Programı’na altın madalya ile birlikte 1,1 milyon dolar verildi.
5- Kuzey Kutbu üzerindeki ozon tabakası deliği kapandı
Bu yıl, Kuzey Kutbu üzerinde bulunan ozon tabakasında gözlenen en geniş deliğin kapandığı açıklandı.
Avrupa Birliği’ne bağlı Kopernik Atmosfer Gözlem Servisi yaptığı duyuruda, “23 Mart itibariyle yapılan incelemelerde Kuzey Kutbu’nda ozon tabakası üzerinde gözlemlenen en büyük delik kapandı” denildi.
Bilim insanları mart ayında söz konusu deliğin formunun farklı bir hal aldığını ve bunun sebebinin de Kuzey Kutbu’nda görülen düşük sıcaklıkların etkili olduğunu düşünüyor.
6- Cinsiyet eşitliği ve kadın haklarında önemli kazanımlar elde edildi
Henüz hiçbir ülke cinsiyet eşitliğini elde etmedi, ancak açık ilerleme var. Birleşmiş Milletler’in ekim ayında yayınlanan World’s Women 2020 raporunda, kadınların küresel olarak parlamentodaki temsilinin iki kattan fazla arttığı belirtildi.
Raporda, 2020’de kadınların parlamentodaki sandalyelerin yüzde 25’ini aldığı, kadın devlet ve hükümet başkanlarının sayısının ise 1995’te kaydedilen 12’den, 20’ye çıktığı aktarıldı.
Bu kazanımlara, Joe Biden’in ABD Başkanlık seçimini kazanmasıyla birlikte, ülkenin ilk siyahi başkan yardımcısı olarak Kamala Harris’i seçmesini ve FIFA’nın kadın futbolcuların 14 hafta doğum izni ve maaş hakkını koruma altına almasını örnek gösterebiliriz.
7- Sudan hükümeti ile isyancı güçler arasında tarihi barış anlaşması imzalandı
2020’nin yaz aylarında Sudan’da hükümet ve çok sayıda silahlı muhalif grubu bünyesinde barındıran Sudan Devrimci Cephesi arasında 17 yıllık çatışmaya son veren barış anlaşması imzalandı.
Anlaşma, yüzbinlerce kişinin öldüğü çatışmaları sonlandıracak olması açısından tarihi olarak nitelendirildi.
Büyük bir coşku içinde gelen barış anlaşması törenine, Orta Doğu, Afrika ve Körfez bölgesinden çok sayıda üst düzey davetli katıldı.
8- Dünya Covid-19 önlemleri sayesinde kendini temizledi
Dünya genelinde insanlar koronavirüs salgınını kontrol altında tutmak için evlerinde oturmaya devam ettiği süre içerisinde hava kirliliğinde dramatik bir düşüş yaşandı.
Örneğin dünyada havası en kirli şehirlerden biri olan Hindistan’ın başkenti Yeni Delhi’deki kalın koyu kir tabakası adeta kayboldu. 30 yıl sonra ilk defa Himalayalar şehirden net bir şekilde görünür hale geldi.
Amerika Birleşik Devletleri’ndeki nitrojendioksit kirliliği yüzde 30 düşüş kaydetti. İtalya’nın başkenti Roma’da hava kirliliği bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla tam yüzde 49 oranında azaldı. Geceleri yıldızların çok daha net göründüğü rapor edildi. Alına önlemler Türkiye’de de etkisini gösterdi. İstanbul’dan Uludağ görüldü.
9- Türkiye Kadın Ritmik Cimnastik Grup Milli Takımı Avrupa Şampiyonu oldu
Ukrayna’nın başkenti Kiev’de düzenlenen Ritmik Cimnastik Avrupa Şampiyonası’nda, Duygu Doğan, Azra Akıncı, Peri Berker, Nil Karabina, Eda Asar’dan oluşan Ritmik Cimnastik Grup Milli Takımı, ‘3 çember 2 labut’ aletinde şampiyonluğu elde etti.
Türkiye Milli Olimpiyat Komitesi (TMOK) Türkiye’nin bu kategoride ilk şampiyonluğuna ulaştığını duyurdu.
10- AB, kimyasal gübre ve pestisit kullanımını azaltmayı taahhüt etti
Avrupa Komisyonu, 2020’de mevcut tarım sisteminde reform yapılması gerektiğini kabul etti ve pestisit kullanımını azaltmayı taahhüt etti.
Buna göre AB ülkelerinde pestisitin 2030 yılına kadar yüzde 50, kimyasal gübre kullanımının ise en az yüzde 20 düşürülmesi bekleniyor.
Pestisitlerin gıdalarda bıraktığı kalıntı, hormonal ve sinir sisteminde bozulmalar başta olmak üzere kanser gibi çok hastalığa da yol açıyor.
11- Covid-19 aşısında yüzde 90 başarı sağlandı
Son olarak şüphesiz ki Covid-19 salgınıyla anılacak 2020’nin ‘en iyi haberi’ salgını sona erdirmesi hedeflenen aşının bulunmuş olması oldu.
Farklı ülkelerde yüzlerce aşı denemesi çalışması sürereken, Amerikan ilaç firması Pfizer’in, bilim insanı Prof. Dr. Uğur Şahin ve Özlem Türeci’nin kurucu ortağı olduğu Alman biyoteknoloji firması BioNTech ile geliştirdiği aşının 3’üncü aşama denemelerinde Covid-19’a karşı yüzde 95 etkili olduğu bildirildi.
Prof. Dr. Şahin, “2021-2022 döneminde, dünyanın her yerinde aşılama yapılabilmesine olanak sağlayacak milyarlarca doz aşı üreteceğiz. Ve ben inanıyorum ki bütün dünya aşıya ulaşabilecek” açıklamasını yaptı.
Gelecek yılın 2020’yi aratmaması dileğiyle..
