İsrail Gazze’ye saldırılarını sürdürürken Kanada’da muhalefet Başbakan Justin Trudeau’dan İsrail’e Kanada yapımı silahların satışının durdurulmasını istedi. Peki, Kanada dahil İsrail’e hangi ülkeler ne kadar silah satıyor?
Filistinlilerin üzerine bombalar yağdırarak, askeri gücünü gösteren İsrail, dünya kamuoyunun tepkisine maruz kalıyor. İsrail’e silah satan ülkelerden biri olan Kanada’da da muhalefet, hükümetten İsrail’in Filistinlilere yönelik saldırıları nedeniyle Tel Aviv’e silah satışının durdurulmasını istedi.
Silahların yüzde 64’ü ABD’den
CNN Türk’ün haberine göre, İsveç merkezli Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü SIPRI’nin verilerine göre, İsrail’e silah satan ülkelerin başında ABD geliyor. ABD dışında özellikle Almanya ve İtalya diğer en büyük tedarikçiler arasında. SIPRI verilerine göre 2009-2018 arasında ABD, İsrail’e tüm uluslararası büyük konvansiyonel silah transferlerinin yüzde 64’ünü sağladı. ABD’yi Almanya yüzde 28, İtalya yüzde 7.3, Kanada yüzde 0.5 ile takip etti. İsrail, bu dönemde dünyada en büyük 21’inci büyük konvansiyonel silah ithalatçısıydı.
ABD, 2013-2017 yılları arasında İsrail’e 4,9 milyar dolar değerinde silah teslim etti.
Bu süre zarfında silah sevkiyatı rakamlarını bildiren AB üyeleri arasında İtalya 476 milyon euro ile başı çekerken, AB İsrail’e toplam 777 milyon euro’luk silah tedarik etti. Almanya ve İngiltere teslimat verilerini gizli tutuyor. Ancak Almanya İsrail’e 2013 ile 2017 yılları arasında 1.6 milyar euro değerinde silah satışı için lisans verirken, İngiltere 336 milyon sterlin değerinde bireysel lisanslar yayınladı.
İsrail’e silah satan ülkelerin yıl aralığını 2000 ile 2019 arasına çektiğimizde tabloda bir değişiklik olmadığı görülüyor.
2000-2019 verilerine göre İsrail’in ABD’den tedarik ettiği silahları oranı yüzde 81.8. Almanya’dan yüzde 15.3, İtalya’dan yüzde 2.6, Kanada’dan yüzde 0.2 oranında silah tedarik ettiği ortaya çıkıyor. Tabloda son 4 yıla 2016-2020 arasına baktığımızda da yine ABD, Almanya ve İtalya’yı İsrail’e en çok silah satışı yapanlar olduğu görülüyor.
İsrail silah satan ülkelerin yanında silah satışı yapan şirketlerde de yine ABD ve Alman silah üreticileri ön plana çıkıyor.
Buna göre, İsrail satı aldığı silahların büyük bir bölümünü ABD’li silah üreticisi Lockheed Martin’den alıyor. Daha önce İsrail’e 100 F-16 satan Lockheed Martin son dönemde de 50 F-35 sattı.
İsrail’e silah satan en bilinen silah firmaları arasında Boeing de var. Boeing İsrail’e F-15 savaş uçağı, Apache saldırı helikopteri, güdümlü bombalar satıyor. Almanya’dan da gemi üreticisi Thyssenkrupp firması da İsrail’e 6 denizaltı satışı yaptı.
Yine en bilinen silah firmaları arasında bulunan Raytheon, İsrail’e füze tedarik eden şirket olarak öne çıkıyor.