Macar tarihçi ve arkeologların 2013 yılında başlattığı Yasal Sultan Süleyman'ın kayıp mezarının bulunması projesinde sona gelindi. Araştırmalar, mezarla birlikte izleri büyük oranda kaybolmuş büyük bir Osmanlı kasabasının kalıntılarının da bulunmasıyla sonuçlandı.
Yasal Sultan Süleyman'ın mezarı, Zigetvar yakınlarındaki 'Üzüm Tepesi'ndeydi. Araştırma takımı, bu doruğun tıpkı vakitte 1566'daki Zigetvar Kalesi kuşatması esnasında, karargâhın ve padişah otağının kurulduğu yer olduğunu gün ışığına çıkardı.
Osmanlı İmparatorluğu'nun topraklarını 46 yıllık padişahlığı sırasında büyük oranda genişleten Yasal, hayatını bu zirvede kaybetti. Kalenin fethi gerçekleşinceye kadar, yani birkaç günlüğüne vefatı askerden bâtın tutulmuş ve burada gizlice toprağa verilmişti. Zigetvar Kalesi'nin ele geçirilmesinin akabinde da padişahın naaşı İstanbul'a nakledilmişti.
Türbe Avusturya ordusunca yıkıldı
Bir vakitler Kanuni'nin süreksiz olarak toprağa verildiği, iç organlarının defnedildiği bu mezar, daha sonra bir türbe haline gelmiş ve Osmanlı'nın Macaristan'da karar sürdüğü 150 yıl boyunca değerli bir ziyaret yeri oldu.
Avusturya ordularının Macaristan topraklarını Osmanlı'dan geri almasının akabinde ise türbe yıkıldı. Ortadan geçen yüzyıllar içinde de hâlâ konuşulsa da artık yeri bilinmeyen bir yer haline geldi.
Hafriyat çalışmaları bilinmeyen kasabayı gün yüzüne çıkardı
BBC Türkçe'den Yusuf Özkan'ın aktardığına nazaran, Pécs Üniversitesi bilim insanı Dr. Norbert Pap öncülüğünde başlatılan, Türk İşbirliği ve Uyum Ajansı (TİKA) ve Macar Bilimler Akademisi'nin (MTA) finansman ve bilimsel takviyesiyle süren çalışmalar, birkaç yıl içinde yalnızca türbenin yerini tespit etmekle kalmadı, o güne kadar bilinmeyen bir kasabayı da ortaya çıkardı.
“Üzüm Tepesi”nde bulunan türbenin izleri, araştırmacıları türbe etrafında Osmanlı tarafından kurulan bir kasabaya götürdü.
Kasabının, etrafı hendek ve duvarlarla çevirili merkezinde bir türbe, bir tekke, bir cami ve bir kışla vardı. Kasaba, birinci olarak bu tesislere hizmet vermekle yükümlü insanların yerleştiği ve vakitle genişleyen iki mahalleden oluşuyordu.
1664'te Evliya Çelebi, seyahatnamesinde kasabadaki binaların bir kısmının inşasının devam ettiğini yazdı. 1683'te Viyana seferi yolunda Kara Mustafa Paşa da burayı ziyaret etti ve çabucak türbenin yanındaki binada konakladı.
“Tarihle barışmak halklar ortasında da barış sağlar”
Yasal Sultan Süleyman türbesi ve etrafında hafriyatın tamamlanarak tüm binaların kalıntılarının ana çizgileriyle ortaya çıkarılması, Osmanlı tarihindeki bir boşluğu dolduruyor.
Fakat türbe yalnızca Türkler açısından değil, 16. yüzyılda başlayarak yaklaşık 150 yıl boyunca Osmanlı egemenliği altında yaşayan Macarlar açısından da büyük ehemmiyete sahip.
Macarlar, “tarihle barışmanın halklar ortasında da barış sağlayacağına” inanıyor. Macaristan'da hem hükümet hem de uzmanlar, gelecek yıllarda Yasal Sultan Süleyman türbesinin çok kıymetli bir ziyaret merkezi olacağı görüşünde
Yıl bitmeden açılacak
2019 bitmeden, Türkiye ve Macaristan'dan devleti temsilen üst seviye iştirakin da gerçekleşeceği bir merasimle, Yasal Sultan Süleyman türbesinin resmen açılışının yapılması planlanıyor.
