Bayrampaşa Cezaevi’nde 21 yıl evvel 12 tutuklu ve mahkumun vefatıyla sonuçlanan ‘Hayata Dönüş’ Operasyonu davasında dinlenen Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü Ali Suat Ertosun, “Operasyon devletin hakimiyeti ve insan hakları için yapılmıştır. Bu operasyonun yapılmasıyla terör ve çıkar emelli cürüm örgütlerine son verilmiştir” dedi.
F tipi cezaevlerine ve tecrit sistemine karşı başlatılan mevt orucu ve açlık grevlerine yönelik gerçekleştirilen, 32 kişinin öldüğü, 600’den fazla kişinin yaralandığı ve ismine ‘Hayata Dönüş’ denilen operasyonun tüzel süreci devam ediyor.
Son olarak; Bayrampaşa Cezaevi’nde 21 yıl evvel 12 tutuklu ve mahkumun vefatıyla sonuçlanan operasyonun davasının 46. celsesinin görülmesine devam edildi. Bakırköy 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmada taraf avukatları hazır bulundu.
“Cezaevleri terör örgütleri için okul görevi görüyordu”
Duruşmada SEGBİS sistemi ile şahit olarak dinlenen devrin Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü Ali Suat Ertosun, “olayın yaşandığı periyotta devletin uzun yıllar cezaevlerine hakim olamadığını, cezaevlerinin terör örgütleri için okul görevi gördüğünü, örgüt üyelerinin cezaevlerinde hareket planları yaptığını, hükümlü ve tutukluların rehin alındığını, cezaevlerine silahların sokulduğunu ve güvenlik vazifelilerinin koğuşlara giremediğini” öne sürdü.
Ertosun beyanının devamında “Terörle Çaba Kanunu ve Çıkar Maksatlı Örgütlerle Gayret Kanunu çerçevesinde, F tipi cezaevleri ortaya çıktı. Örgüt üyeleri maksatlarına karşı olduğu için bunu istemiyorlardı. 20 Ekim 2000’de açlık grevine, 20 Kasım’da mevt oruçlarına başlanıldı. 19 Aralık’ta 60 gündür açlık ve mevt oruçları devam ediyordu. 60 gün kritiktir. 60 günde vefatlar başlar. Operasyondan evvel ortaya giren heyetler, uzlaşma sağlamak için gayret gösterdiler. 60. gün yaklaştığında oruçlar bitmedi. Cezaevlerindeki yetki, başsavcılarınındır. 60. gün yaklaştığında başsavcılar arama kararı verdiler. Operasyon devletin hakimiyeti ve insan hakları için yapılmıştır” dedi.
“Kimsenin ölmesi istenmedi”
20 cezaevinde bu durumun yaşandığını söyleyen şahit Ertosun “Konu bize iletildi, biz bakanlıklara ilettik. Vefata yatanların kurtarılması gerekiyordu. Arama yapılmak için girildiğinde ateş açılmış ve güvenlik vazifelileri de bu duruma müdahale etmiştir. Sonuçta bu operasyonun yapılmasıyla terör ve çıkar gayeli cürüm örgütlerine son verilmiştir. O devirde yapılan cezaevleri bir ıslahattır. Bu cezaevlerini denetleyen Avrupa Birliği komitesi F tipi cezaevlerinin memleketler arası standartlara uygun olduğunu belirtmişlerdir. Beşerler orada bırakılsa öleceklerdi. Kimsenin ölmesi istenmedi. Sonuç prestijiyle direniş oldu” sözlerini kullandı.
“İçişleri Bakanlığı operasyonu yapmıştır”
“İçişleri Bakanlığı operasyonu yapmıştır. Hayata Dönüş ismini koyan biz değiliz” diyen Ertosun, şöyle konuştu:
“Adalet Bakanlığı’nın operasyon yapma durumu yoktur. Ulusal Güvenlik Kurulu’nda bile cezaevlerinin durumu görüşüldü. Devrin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel bile Türkiye’nin en büyük meselesinin cezaevleri olduğunu söylemiştir. Arama kararlarını gerçekleştiren İçişleri Bakanlığı ve Jandarma Genel Komutanlığı’dır. Operasyon kararını veren hükümettir. Ben operasyonel bir bakanlıkta çalışmıyordum. Yapılan toplantılarda izlenimlerimizi aktarıyorduk. Her şey değerlendiriliyordu.
Zeki Bingöl de dinlenecek
Şahit beyanının akabinde orta kararını açıklayan mahkeme heyeti, Hayata Dönüş Operasyonu’nda misyonlu kumandanlardan sanık emekli binbaşı Zeki Bingöl’ün duruşmada dinlenilmesi için adres tespitinin yapılmasına karar verdi.
Mahkeme ayrıyeten Ulusal Güvenlik Konseyi Genel Sekreterliği’ne yazı yazılarak 1999 ile 2000 yılları ortasında Bayrampaşa Cezaevi ile ilgili rastgele bir karar alınıp alınmadığının sorulmasına da hükmetti. Mahkeme devrin İçişleri Bakanı Sadettin Tantan’ın SEGBİS sistemi ile şahit olarak dinlenilmesine karar vererek duruşmayı erteledi.
Ne olmuştu?
F tipi cezaevlerinin mimarlarından olan ve ‘Hayata Dönüş’ Operasyonu sırasında Cezaevleri Genel Müdürlüğü misyonunda bulunan Ali Suat Ertosun’a 2004 yılında hükümet kararıyla ‘Devlet Üstün Hizmet Madalyası’ verilmişti.