HDP’li vekil Garo Paylan 11 Kasım 1942’de kabul edilerek Türkiye’deki azınlıkların ekonomik yıkım yaşamasına sebep olan “Varlık Vergisi’nin” yarattığı hak ihlallerinin araştırılması için Meclis Araştırması açılmasını istedi.
Paylan TBMM Başkanlığına verdiği önergeyle 11 Kasım 1942’de kabul edilerek yasalaşan Varlık Vergisi’ni hazırlayan ve uygulayan kamu vazifelilerinin belirlenmesi, yaşanan can ve mal kayıplarının tespit edilmesi, mağdur olan bireylerin maddi ve manevi kayıplarının tazmin edilmesi, bu sayede geçmişle yüzleşmenin sağlanması ve geç de olsa adaletin yerini bulması ismine Meclis Araştırması açılmasını istedi.
Varlık Vergisi’nin Türkiye’deki azınlık toplumlarının büyük bir yıkım yaşamasına neden olduğunu söz eden Paylan, verdiği dilekçede “Vergiyi ödeyemeyen mükellefler ortasında Türkiye’yi terk etmek zorunda kalanlar ya da bu inanılmaz vergiyi ödemek için mallarını yok kıymetine, haraç-mezat satanlar, işlerini, tüm varlıklarını ve hayatlarını kaybedenler oldu” tabirlerini kullandı.
Uygulamasının üzerinden 77 yıl geçtiğini belirten Paylan “Bu kanun ile mağdur edilen, bütün malını ve hatta ömrünü kaybeden bireylerin kayıplarını tespit etmek için TBMM bugüne kadar adım atmadı” dedi.
“Varlık Vergisi nedeniyle oluşan hak ihlallerinin araştırılması ve adaletin sağlanarak Türkiye halklarının birlikte, adilce yaşama iradesinin ve umudunun tekrar canlanabilmesi için Meclis Araştırması açılmasını talep ettik” diyen Paylan, verdiği önergenin gerekçesinde şu sözleri kullandı:
“Türkiye halklarını Türkleştirme siyasetlerinin bir basamağıydı”
“Milli Korunma Kanunu’nun yerini alacak Varlık Vergisi Kanunu, Başbakan Şükrü Saraçoğlu hükümetinin Türk burjuvazisi oluşturma yolundaki bir icraatı ve devletin Türkiye halklarını Türkleştirme siyasetlerinin bir basamağıydı.
“Varlık Vergisi mükelleflerinin yüzde 87’si, nüfusun yüzde 3’ünü oluşturan Hristiyan ve Musevi azınlıklardan oluşmaktaydı. Bu yurttaşlardan Müslümanlardan misliyle farklı olarak, yüzde 50 oranında vergi alınmaktaydı. İkinci Dünya Savaşı’nın yokluk yıllarında Varlık Vergisi’yle, Hristiyan ve Musevi vatandaşlarımız bir yıkım daha yaşadı.
“Yıkıcı vergiyi ödeyemeyen ortasında; Türkiye’yi terk etmek zorunda kalanlar, vergiyi ödemek için mallarını yok kıymetine haraç-mezat satanlar, işlerini, tüm varlıklarını, hatta hayatlarını kaybedenler oldu.
“Çalışma kamplarına gönderildiler”
“Vergiyi ödeyebilecek güce sahip olmayan Hristiyanlar ve Yahudiler, 27 Ocak 1943 tarihinden itibaren Eskişehir’in Sivrihisar ve Erzurum’un Aşkale ilçelerindeki çalışma kamplarına gönderilmek üzere kimi merkezlerde toplandılar. Dedem dahil bin 229 kişi Aşkale’deki kamplara gönderilerek, mükellef tutuldukları Varlık Vergisi’ni ağır iklim kaidelerinde ve büyük baskılar altında bedenen çalışarak ödemek zorunda bırakıldı. Çalışmak için gönderilenler ortasından 21 kişi hayatını kaybetti. Sorumlu tutuldukları vergiyi çalışarak ödeme kuralı ise yalnızca Hristiyan ve Yahudiler için getirilmişti.
“Eşit yurttaş olma umudu yitirildi”
“Vergilendirilen kümeler ortasında en fazla vergi yükünün azınlıklara yüklenmiş olması, onların Türkiye Cumhuriyeti tarihinde hiçbir vakit “eşit yurttaş” olarak görülmediğinin en büyük işaretlerinden biridir. Bu acı ve adaletsiz durum, kendisini 13 yıl sonra 6-7 Eylül 1955’de tekrar göstermiştir. Türkiye’de tutunmaya çalışan son azınlıklar da, bu iki vahim olay ile yaşadıkları topraklarda eşit yurttaş olma umudunu yitirmiştir. 1927 yılında Hristiyan ve Musevi azınlıkların oranı, toplam nüfus içinde yüzde 2,78 iken, günümüzde yaklaşık yüzde 0,8 düzeyine inmiştir.
“Hâlâ adaletsizlikle yüzleşilmedi”
“Birçok mevte, yoksulluğa ve en değerlisi azınlıklar için Türkiye’de eşit yurttaşlığa dair umudun yok olmasına neden olan icraatlardan biri olan Varlık Vergisi, günümüzde hala tüm taraflarıyla araştırılmamış, azınlıkların bu uygulama sonucunda yaşadığı mağduriyetler ve ortaya çıkan adaletsizlikle yüzleşilmemiştir. Bu bağlamda, Varlık Vergisi nedeniyle oluşan hak ihlallerinin araştırılması ve adaletin sağlanarak Türkiye halklarının birlikte, adilce yaşama iradesinin ve umudunun tekrar canlanabilmesi için bir Meclis Araştırması açılmasını arz ederiz.
