Evrensel yazarı Hediye Levent Türkiye’nin güvenli bölge görüşmelerine odaklandığı sırada Şam’ın İdlib’e yaptığı operasyonların yoğunlaştığına dikkati çekti.
“İdlib’e yönelik bir askeri operasyon Rusya’nın ABD karşısında Türkiye desteğini daim tutma isteği çerçevesinde birkaç kez ertelendi ancak asla tamamen rafa kalkmadı” yazan Levent, İdlib ile ilgili gelişmeleri Şam’ın ve Rusya’nın Türkiye-ABD uzlaşmasına tepkisi olarak okumak mümkün” değerlendirmesinde bulundu.
Levent’in “Türkiye-ABD anlaşmasına dair bilinmeyenler” başlıklı yazısının ilgili bölümü şöyle:
Ancak bu muhtemel tavırlar tamamen tepkisiz kalacakları anlamına gelmiyor. Nitekim Türkiye, Fırat’ın doğusuna yönelik operasyon hazırlıklarına ve güvenli bölge görüşmelerine kilitlenmişten İdlip operasyonu hız kazandı. Türkiye’nin desteklediği silahlı grupların ve gözlemci noktalarının bulunduğu kente yönelik Suriye ordusu Rusya desteğiyle aşamalı olarak askeri operasyon yapıyordu. Ancak son ateşkes girişimleri kenti kontrol eden el Kaide uzantılı Heyet Tahrir-u Şam’ın ‘Ateşkesi tanımıyoruz’ açıklamaları ile çökmüş oldu. Zaten İdlip’e yönelik Rusya destekli Suriye ordusu operasyonunun ertelenmesini sağlayan anlaşma Soçi’de Rusya-Türkiye ve İran arasında yapılmıştı. O anlaşmada Türkiye, kentteki radikal grupların tasfiyesi, silahsızlandırılmış bölge oluşturulması ve ağır silahların belirlenen bölgelerden çekilmesini sağlamak gibi gerçekleştirmesi imkansız vaatlerde bulunmuştu. Sonuç olarak Soçi anlaşması hükmünü yitireli çok oldu. İdlip’e yönelik bir askeri operasyon Rusya’nın ABD karşısında Türkiye desteğini daim tutma isteği çerçevesinde birkaç kez ertelendi ancak asla tamamen rafa kalkmadı.
Nihayetinde Suriye ordusu Rusya desteği ile Hama’dan İdlip’e açılan kırsala yönelik yoğun bir saldırı başlattı ve sahadan gelen bilgilere göre bazı yerleşim birimlerini ele geçirerek operasyona devam ediyor.
Operasyona dair sahadan gelen haberlerde Şam’ı İdlip kırsalına bağlayan ve Halep’ten Musul’a kadar açılan M4 Karayolu’na oldukça yaklaştığı belirtiliyor. Ki Türkiye Soçi anlaşmasında bu kara yolunun açılmasını da vadetmişti. Aynı kara yolu güvenli bölge müzakerelerinde bir kez daha gündeme geldi. Türkiye’nin 30-35 kilometre derinliğe inecek şekilde operasyon yapmak istemesinin temel sebeplerinden birinin İdlip’ten Suriye kuzeyine ve oradan Irak içlerine kadar uzanan bu kara yolunu kontrol etmek olduğu öne sürülüyor.
İdlip ile ilgili gelişmeleri Şam’ın ve Rusya’nın Türkiye-ABD uzlaşmasına tepki olarak okumak mümkün. Türkiye bir kez daha Rusya’yı devreye sokarak operasyonları yavaşlatır mı, bilinmez ancak İdlip operasyonunun er geç gerçekleşeceği kesin.
