13. Cumhurbaşkanı ve 28. Periyot Milletvekili Genel Seçimleri tüm Türkiye’nin gündeminde yer alıyor. Seçimden çıkan sonuçlara odaklandığımız bu günlerde siyaset dünyası en hareketli günlerini yaşıyor. ’14 Mayıs’ta aday çıkarmayacağız, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı destekleyeceğiz’ tabirlerini kullanan HÜDA-PAR hakkında yapılan araştırmalar sürat kazandı. HÜDA-PAR’ın meclise girip girmediği ise merak konusu haline geldi. Pekala, HÜDA-PAR meclise girdi mi? HÜDA-PAR kimdir, açılımı nedir? HÜDA-PAR Genel Lideri kimdir?
Gelin günlerdir gündemden düşmeyen HÜDA PAR’ı birlikte tanıyalım…
2023 Cumhurbaşkanlığı seçimleri Türkiye’nin sıcak gündeminde yer alıyor. 14 Mayıs Pazar günü yapılan seçimler siyaset dünyasının trafiği de hızlandırdı.
‘2023 Cumhurbaşkanlığı seçiminde Cumhur İttifakı adayı Recep Tayyip Erdoğan’ı destekleme kararı aldık. Parlamento seçimleriyle ilgili de görüşmelerimiz devam ediyor’ açıklamasını yapan HÜDA-PAR hakkında yapılan araştırmalar gündem oldu.
HÜDA-PAR Kimdir? HÜDA-PAR Açılımı Nedir?
Türkiye’de faaliyet gösteren siyasi partilerden biri olan HÜDA-PAR’ın açılımı Hür Dava Partisi’dir.
Parti tüzüğüne nazaran resmî kısaltması ‘HÜDA PAR’ olan siyasi oluşumun kurucu Genel Lideri da Mehmet Hüseyin Yılmaz’dır.
HÜDA-PAR Genel Lideri Kimdir?
HÜDA-PAR Genel Lideri Zekeriya Yapıcıoğlu’dur.
Yapıcıoğlu, 30 Haziran 2013 tarihinde düzenlenen 1. Olağan Büyük Kongre ile birlikte genel başkanlık misyonuna getirilmiştir. Ardından 21 Mayıs 2018 tarihinde istifa etmiştir.
Hür Dava Partisi’nin 2 Haziran 2021 tarihinde düzenlenen 4. Olağan Kongresi’nde Zekeriya Yapıcıoğlu yeniden partinin Genel Başkanlığına seçilmiştir.
HÜDA-PAR Genel Başkanları
Mehmet Hüseyin Yılmaz 19 Aralık 2012 – 30 Haziran 2013
Zekeriya Yapıcıoğlu 30 Haziran 2013 – 21 Mayıs 2018
Mehmet Yavuz (vekil) 21 Mayıs 2018 – 7 Ekim 2018
İshak Sağlam 7 Ekim 2018 – 2 Haziran 2021
Zekeriya Yapıcıoğlu 2 Haziran 2021 – Günümüz
HÜDA-PAR Oy Oranı Nedir?
2014 yılında lokal seçimlere katılan HÜDA-PAR’ın oy oranları, Ağrı’da %1.37, Batman’da %7.80, Bingöl’de %3.06, Bitlis’te %5.58, Diyarbakır’da %4.77, Mardin’de %2.00, Muş’ta %1.46, Siirt’te %1.16, Şırnak’ta %2.32 ve Van’da %0.65 oldu.
HÜDA-PAR 2018 seçimlerinde ise %0.03 oranında oy aldı.
Hür Deva Partisi 1 Kasım 2015 tarihinde yapılan genel seçimlere ise iştirak sağlayamadı.
HÜDA-PAR, 2015 yılının Haziran ayında yapılan genel seçimlerde Adana, Bitlis, Şırnak, Van, Şanlıurfa, Bingöl, Batman ve Diyarbakır’dan bağımsız adayları destekleme kararı aldı. Lakin adaylardan seçilen biri olmadı.
HÜDA PAR Ne Vakit Kuruldu?
Hizbullah terör örgütü ile temaslı olduğu gerekçesiyle kapatılan Mustazaf-Der’in devamı olarak kurulduğu sav edilen HÜDA PAR, aynı yıl içinde partileşme kararı verilmesinin ardından kuruldu.
19 Aralık 2012 tarihinde kurulan Hür Dava Partisi yani bilinen ismiyle HÜDA PAR 2013 yılında resmileşmiştir.
HÜDA PAR, Hizbullah’ın Devamı mı?
24 Ocak 2001 tarihinde Diyarbakır Emniyet Müdürü iken faili hala meçhul olan bir suikast sonucu öldürülen Gaffar Okan vefatından sonra Hizbullah eskisi kadar kullanılmaz oldu. O devirde gözaltına alınıp bırakılanlarlarla bir arada ve içeriye hiç alınmayanlar tekrar Diyarbakır ve Batman üzere vilayetlere döndü.
2004 yılında kurulan Mustazaflar ile Dayanışma Derneği (Mustazaf-Der) ise örgütün yoluna silahsız siyaset yaparak ve sivil toplum kuruluşu olarak devam edeceği halinde okundu.
Dernekleşme kararı nedeniyle gündem olan Mustazaf-Der, Kutlu Doğum Haftası’nda organize ettiği Kürtçe mevlit mitinglerle kitlesel kalabalıklar tarafından da dikkat çekti.
2012 yılında bu derneğin Diyarbakır 2. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından verilen “Hizbullah terör örgütünün gayesi doğrultusunda faaliyetlerde bulunduğu” gerekçesiyle kapatılmasına hükmedildi. Akabinde ilgili karar, Yargıtay tarafından onandı.
HÜDA PAR, Hizbullah ile İlgisi Var mı?
HÜDA PAR Genel Lideri Zekeriya Yapıcıoğlu, partisinin “Hizbullah’ın siyasi ayağı” olduğuna yönelik savlar için, “Bu soruyu onlarca kere cevapladık. Bir daha cevaplayalım. Net sözlerle söylüyorum; biz Hizbullah’ın devamı değiliz, siyasi kanadı değiliz, sözcüsü de değiliz. Ne Hizbullah ne de öbür bir örgütle HÜDA PAR’ın ne organik ne inorganik bir bağı yoktur. Daha evvel tekraren soruldu. 11 yıl evvel partimizi kurduk. Onlarca kere net karşılıklar verdik. Birileri ısrarla tıpkı şeyi tekrarlıyor. HÜDA PAR’ın parti programının hiçbir yerinde ‘Biz federasyon istiyoruz’ diye bir şey yok. Arkadaşlarımız tekraren programa bağlandı. Biz ‘federasyon dahil herşey özgürcü savunulabilsin’ diyoruz. Biz yeni bir anayasaya muhtaçlık olduğunu söylüyoruz. Bu yeni anayasayı yaparken de milletin temsilcileri ortak noktada buluşulmalıdır. Yeni anayasada değiştirilemez, değiştirilmesi teklif dahi edilemez unsurlar olmamalıdır diyoruz. Biz saltanat değil cumhuriyetçi bakıyoruz. Evet biz ümmetçiyiz. Ümmetçi bakmak cumhuriyetçi olmaya pürüz değil.’ifadelerini kullandı.
HÜDA PAR’ın İdeolojisi Nedir?
HÜDA PAR tarafından yapılan etkinlikler ele alındığında siyasi partinin en bariz özelliğinin anti-sekülerci olması olduğu söylenebilir. Bu siyasi oluşum, partisinin asıl ideolojik pozisyonunun İslam kimliğini ve ümmetini temel aldığını savunur.
HÜDA PAR’ın kurulduğu devirlerde yapılan bir açıklamada ‘Türkçü’, ‘Kürtçü’, ‘Kemalist’, ‘Apoist’ üzere siyasi tavırları benimsemeyecekleri, bunlara şiddetle karşı olduğuklarını ve partinin bu ideolojilere benzemeyeceği tabir edilmişti.
Zekeriya Yapıcığolu’nun sarf ettiği ‘’Şeyh Said hem arif hem mücahid hem kâmil bir mürşid hem şehid hem ilmiyle amil bir alimdir. ‘ kelamlarına bakılırsa HÜDA PAR’ın Pir Said yanlısı bir tavır içerisinde olduğu öngörülebilir.
HÜDA PAR Kürt Milliyetçisi mi?
HÜDA PAR sözcüsü Serkan Ramanlı, yaptığı bir röportajında partisinin Kürt milliyetçisi olduğu tarafta orta atılan argümanları, ‘Biz Kürt milliyetçisi bir parti değiliz. Biz her türlü milliyetçiliği ayakları altına almış bir partiyiz. Biz Müslüman‘ız. Bize nazaran bütün Müslümanlar kardeştir. ‘ kelamlarıyla reddetti.
HÜDA PAR’ın Bayanlara Bakış Açısı Nedir?
HÜDA PAR’ın resmi sitesinde yayınladığı parti programı içerisinde geçen sözleri sizler için sıraladık:
‘’Kadın ile erkek ortasında çalışma hakkı noktasında bir ayırım yoktur. Fakat erkek ve bayanın gerek ailedeki gerekse toplumdaki pozisyonları ve fizyolojik özellikleri dikkate alındığında, pozisyon ve özelliklerine uygun iş alanlarının bulunması gerekir. Bunun yanında geçim yükümlülüğünü erkeğin yüklenmesi, bayan için çalışmada doğal önceliğin konutu olması gerektiğine inanmaktayız.’’
‘’Kadının, çalışarak aile bütçesine katkıda bulunurken çocuklarını ve ailesini ihmal etmemesi için, çalışma hayatında gerekli yasal düzenlemeler ve iyileştirmeler yapılmalıdır. Bayanlarla ilgili düzenlemeler yapılırken inanç ve toplumsal kıymetler göz önünde tutulmalıdır. Bayanın fıtratına uygun işlerde istihdamına dikkat edilmelidir.’’
‘’Kadınların çalışma koşulları cinsiyetlerinin gereklerine uygun hale getirilmelidir. Eğitim ve sıhhat başta olmak üzere, bayanlara hizmet veren kurum ve kuruluşlarda yalnızca bayanlar istihdam edilmelidir.
Çalışmak isteyen bayanların inançlarının gereği olan kılık ve kıyafetleri nedeniyle çalışmalarına mahzur olunmamalıdır.’’
HÜDA PAR ve 6284 Sayılı Kanun
HÜDA PAR Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Lider Yardımcısı Mahmut Şahin, partisinin ‘2023 Seçim Vizyon Belgesi’’ni açıklarken şu ifadeyi kullandı:
‘’Kadına yönelik her türlü şiddetin ve istismarın önlenmesi için, bayanın çalışma kaidelerinin fıtratına ve insan haysiyetine uygun hale getirilmesi için, aile kurumunun kuşağı ifsat eden ziyanlı akımlara karşı korunması ve güçlendirilmesi için, yuvaları dağıtan evlilik dışı münasebetlerin, nikâhsız birlikteliklerin ve zinanın yine hata sayılması için, sapıklığın propagandasının kabahat kapsamına alınarak yeni kuşakların ziyanlı akımlardan korunması için, 6284 sayılı Kanun’un değiştirilmesi ve süresiz nafaka uygulamasına son verilmesi için, evlilikte 25 yılını tamamlayan bayanlara emekli maaşı bağlanması için HÜDA PAR Meclis’te olmalıdır.’’
HÜDA PAR’ın LGBT Görüşü
LGBT haklarına karşı çıktığı bilinen HÜDA PAR hususla ilgili parti programı içerisinde şu unsura yer vermiştir:
‘’Aile bir erkek ve bir bayanın evlenmesi ile kurulur. Kimi ülkelerde vuku bulan eşcinsel sapık ilişkililerle aile kurulmaz. Buna aile denemez. Aile kurumunun kutsallığını ortadan kaldıran bu tıp sapık bağlar toplum ve devlet tarafından yasal kabul edilemez.’’
HÜDA PAR’ın İstekleri Nelerdir?
HÜDA PAR resmi sitesinde yayınladığı parti programında isteklerini şöyle sıraladı:
Kürtçe, Türkçe ile birlikte ikinci resmi lisan olarak kabul edilmeli, Kürtçe birebir vakitte eğitim lisanı olmalıdır. Kâfi talep olması halinde anadili farklı olan başka vatandaşların da kendi lisanlarında eğitim alabilmelerinin önü açılmalıdır.
İlköğretim öğrencilerine okutulan, ırkçılık kokan ‘Andımız’ ve gibisi metinler kaldırılmalıdır. Çeşitli yerlerde yazılan ‘Ne Memnun Türküm Diyene’ üzere yazılar silinmeli, “Bir Türk dünyaya bedeldir.” formundaki ırkçı telaffuzlara son verilmelidir.
Zulüm ve ayrımcılık uygulamış olan tarihi şahsiyetlerin isimlerini taşıyan okul, kışla, cadde, sokak ve gibisi yerlerin isimleri derhal değiştirilmelidir.
Başta vatandaşlık tarifi olmak üzere, anayasa ve sistemin bütün resmi literatürüne hâkim olan Türklük asıllı dışlayıcı ve ayrımcı telaffuz terk edilmelidir.
Bölgede çok taraflı sıkıntılara yol açan koruculuk sistemi derhal lağvedilmeli, fakat mağduriyetlere de sebebiyet verilmemelidir.
Başta Pir Said olmak üzere Kürtlerin büyük bir hürmet ile andıkları Kürt âlimlerine zulmedildiği resmen kabul edilmeli, yakınlarından ve bütün halktan özür dilenmelidir.
Said-i Nursi, Pir Said ve Seyyid İstek üzere şahsiyetlerin mezar yerleri açıklanmalı, İstiklal Mahkemeleri ile ilgili arşivler derhal açılmalıdır.
Medreseler güzelleştirilmeli, asli işlevlerine kavuşturulmalı ve medreselerde verilen icazetlere resmi statü tanınmalıdır.
Uzun yıllar her alanda geri bırakılan bölgenin, batıdaki ekonomik refah düzeyine ulaşması için gerekli yatırımlar yapılmalı, bu manada bölgeye müspet ayrımcılık uygulanmalıdır.
Vatandaşlığa kabul süreçlerinde öteki ülke vatandaşı olan Kürtlere de Batı Trakya ve öteki bölgelerden gelen Türk kökenli şahıslara sağlanan kolaylık ve ayrıcalıklar tanınmalıdır.
Siyasi nedenlerle uğradıkları takibat yahut aldıkları cezalar nedeniyle yurt dışına çıkmak zorunda kalmış olanların ülkeye, siyasi kanılarından ötürü cezaevlerinde tutulan bireylerin de toplumsal hayata dönebilmeleri için siyasi af çıkarılmalıdır.
Katı merkeziyetçi idareye son verilerek lokal idareler güçlendirilmeli ve tüm lokal yöneticiler halk tarafından seçilmelidir.
Vesayetten ve ideolojiden arınmış, sivil bir anayasa ivedilikle yapılmalıdır.
Yeni anayasanın başlangıç kısmı kısa ve öz olmalıdır. Etnik vurgu yapılmaksızın insani hak ve özgürlüklere kuvvetli bir vurgu yapılmalıdır.
Bu yeni anayasanın değiştirilemez nitelikte hiçbir hususu olmamalıdır.
Yeni anayasa rastgele bir ideoloji dayatmamalı, bu çerçevede hem seçilecek milletvekillerinin hem de devletin değişik kademelerinde vazife alacakların yemin metni değiştirilmelidir. Hiç kimse bir ideolojiye bağlılık üzerine yemin etmemeli lakin herkes bu toplumun yararına çalışacağına dair yemin etmelidir.
Profesyonel ordu oluşturularak, askerlik hizmeti mecburî olmaktan çıkarılmalıdır. Geçiş sürecinde askerlik hizmetini asker olarak yapmak istemeyenler için vicdani red hakkı, insani temel bir hak olarak tanınmalıdır. Bu hakkın kullanımı kişinin ileride makul haklardan yoksunluğuna da yol açmamalıdır.
Yükseköğretim öğrencilerinin gereksinimleri dikkate alınarak yeteri kadar kız-erkek ve evli yurtları oluşturulmalıdır.
YÖK kaldırılarak üniversiteler, akademik, idari ve mali taraftan özerk bir yapıya kavuşturulmalı, yükseköğretim kurumları ortasında uyumu sağlayan yatay bir tertip oluşturulmalıdır.
HÜDA-PAR Meclise Girdi mi?
Hizbullah örgütü ile temasları olduğu tezleriyle tartışmaların odağı haline gelen HÜDA-PAR, 2023 Genel Seçimlerine Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) listelerinden girme kararı aldı. 4 isimle seçime giren Hür Dava Partisi, açıklanan son sonuçlara nazaran meclise girdi.
HÜDA PAR Kaç Milletvekili Çıkardı?
Resmi olmayan sonuçlara nazaran; İstanbul 3. Bölge’de 4. sıradan aday gösterdiği HÜDA-PAR Genel Lideri Zekeriya Yapıcıoğlu, Gaziantep’te 6. sıradan aday gösterilen HÜDA PAR Genel Sekreteri Şehzade Demir ve Mersin 4. sıradan aday gösterilen HÜDA PAR Diyarbakır Vilayet Lideri Faruk Dinç milletvekili seçildi.