Türk askerinin İdlib'de hedef alınmasının ardından, NATO'nun olası bir savaş durumunda '5.madde' kapsamında Türkiye'ye askeri destek verip vermeyeceği tartışma konusu oldu.
İdlib'de 33 askerimizin şehit olmasının ardından Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun NATO Genel Sekreteri Stoltenberg ile görüştüğü açıklandı. Görüşmede NATO’nun İdlib’deki gelişmelere ilişkin nasıl devreye gireceği ve rejimin saldırılarına karşı alınabilecek önlemlerin ele alındığı öğrenildi.
Stoltenberg saldırılara son verilmesi çağrısında bulundu
Görüşmenin ardından NATO Genel Sekreteri Stoltenberg, Suriye rejimi ve destekçisi Rusya’nın İdlib’deki saldırılarını kınadı. Stoltenberg, açıklamasında saldırılara son vermeleri çağrısında bulundu.
Türkiye'nin Suriye'de hedef alınması karşısında 5'inci maddeyi işletilebilir mi?
Saldırı sonrasında, NATO üyesi ülkelerin korunması için müdahaleyi içeren Kuzey Atlantik Antlaşması'nın 5'inci maddesi yeninden gündeme geldi.
Peki ittifak, üyesi Türkiye'nin askeri varlığının Suriye'de hedef alınması karşısında 5'inci maddeyi işletebilir mi? Anlaşma ne diyor?
“Saldırı tüm müttefik ülkelere yapılmış sayılır”
Kuzey Atlantik Antlaşması'nın 5'inci maddesi şöyle:
“Taraflar, Kuzey Amerika'da veya Avrupa'da içlerinden bir veya daha çoğuna yöneltilecek silahlı bir saldırının hepsine yöneltilmiş bir saldırı olarak değerlendirileceği ve eğer böyle bir saldırı olursa BM Yasası'nın 51. Maddesinde tanınan bireysel ya da toplu öz savunma hakkını kullanarak, Kuzey Atlantik bölgesinde güvenliği sağlamak ve korumak için bireysel olarak ve diğerleri ile birlikte, silahlı kuvvet kullanımı da dahil olmak üzere gerekli görülen eylemlerde bulunarak saldırıya uğrayan taraf ya da taraflara yardımcı olacakları konusunda anlaşmışlardır.
Böylesi herhangi bir saldırı ve bunun sonucu olarak alınan bütün önlemler derhal Güvenlik Konseyi'ne bildirilecektir. Güvenlik Konseyi, uluslararası barış ve güvenliği sağlamak ve korumak için gerekli önlemleri aldığı zaman, bu önlemlere son verilecektir.”
Peki hangi koşullarda olası müdahale mümkün?
Antlaşmanın 6'ıncı maddesinde ise olası müdahalenin, saldırının meydana geldiği bölgeye işaret edilerek hangi koşullarda mümkün olduğu açıklanıyor:
“Madde 5 açısından, taraflardan bir ya da daha çoğuna karşı silahlı saldırı, aşağıdakileri de kapsar: – Tarafların Avrupa ya da Kuzey Amerika'daki topraklarına, Fransa'nın Cezayir bölgesine, Türkiye topraklarına veya taraflardan herhangi birinin egemenliği altında olan ve Yengeç Dönencesi'nin kuzeyinde yer alan adalara yapılan silahlı saldırı; – Bu topraklarda ya da bu toprakların üzerindeki hava sahasında bulunan, ya da Antlaşma'nın yürürlüğe girdiği tarihte taraflardan herhangi birinin işgal kuvvetlerinin üslenmiş bulunduğu herhangi bir Avrupa toprağında veya Akdeniz'de, ya da Yengeç Dönencesi'nin kuzeyindeki Kuzey Atlantik bölgesinde bulunan tarafların herhangi birine ait kuvvetlere, gemilere, ya da uçaklara yapılan silahlı saldırı.”
