TUSAŞ’ın İHA Sistemleri Mühendislik Kısmı Müdürü Remzi Barlas, CNN Turk’te Mete Fayda’nın İHA’larla ilgili kelamlarına reaksiyon gösterdi. Barlas’ın toplumsal medyadan Mete Fayda’ya verdiği yanıt en çok konuşulan bahisler ortasına girdi. Remzi Barlas, İHA ve SİHA’ların geliştirilmesinde devletin ziyana uğratıldığını öne sürdü.
Remzi Barlas, LinkedIn üzerinden 1 hafta evvel yazısını yayınladı. Yazısında “Baykar A.Ş. firmasının hiç bir devlet yardımı almadığı” argümanlarına ait Resmi Gazete’den dokümanlı yanıt verdi. Barlas, Baykar firmasının 600 milyon TL yardım aldığını yazdı.
Remzi Barlas yazısında Resmi Gazete’ye link verdi. Verdiği link aşağıdadır:
https://www.resmigazete.gov.trieskiler/2019/09/20190905-1.pdf
LinkedIn profiline nazaran 2020 yılında TUSAŞ’tan (TAI) ayrılan Remzi Barlas, TUSAŞ tarafından geliştirilen ANKA projesinin şartnamedeki teknik özelliklerden birçoklarını yerine getirmesine karşın AKINCI Projesinde daha az yeterliliğe sahip Baykar A.Ş.’ye ihalesiz verildiğini öne sürdü.
Barlas, TUSAŞ’ın ANKA ile yurtdışında girdiği bir çok ihaleden geri çekildiğini buna karşın de TB-2’nin bu ihaleleri alamadığını kaydetti.
Resim: TB2 Baykar
ANKA Projesinde mobbinge uğrayan mühendislerin yurtdışına gittiğini anlatan Barlas, AKSUNGUR projesi ile beyin göçünün yavaşlatılmak istendiğini belirtti.
Barlas AKINCI projesinde ayrımcılığı şöyle anlattı: “Baykar A.Ş.’nin TB2 eserinin yurtiçi satışlarında başlangıçta olumlu ayrımcılık yapılmış, firmaya ek satışlar ve kabul testleri konusunda kolaylıklar sağlanmıştır.”
Resim: AKINCI Baykar
2012 – 2020 yılları ortasında TAI’de İnsansız Hava Araçları Sistemlerinin Mühendislik kısmında Müdürlük yapan Remzi Barlas’ın LinkedIN’de yayınladığı yazısının tam metni aşağıdadır:
‘Dün gece (18 Nisan 2023) CNN kanalındaki bir açık oturumda kendisine ‘Güvenlik Siyasetleri Uzmanı’ unvanı vermiş bir kişinin Türkiye’nin İnsansız Hava Araçları geçmişi ve bilhassa Baykar A.Ş. firmasıyla ilgili hararetli, fakat pek de gerçeği yansıtmayan yorumlar yaptığını gördüm. Doz aşımı sebebiyle kaldıramadığım için programın tamamını izlemedim, fakat izlediğim kısmıyla ilgili kamuoyunu bilgilendirmeyi de bahse 30 yılını vermiş biri olarak vazife sayıyorum.
Hikaye uzun ve farklı bir kitabı da hak ediyor. Merhum Ahmet Nuri Yüksel hocanın kaleme aldığı, birden fazla yanlış ve taraflı değerlendirmelerle dolu, fakat bugünlere bakıldığında bir misyonu da üstlenmiş olduğu anlaşılan ‘Türkiye’de İnsansız Uçak Aldatmacası’ kitabını da bu halde derisi bir kitapta tekzip etmek gerekli diye düşünüyorum. Öncelikle dünkü programda Baykar A.Ş. firmasının hiç bir devlet yardımı almadığından bahsedildi. Bu firmaya verilen görünen ve görünmeyen devlet takviyeleri aşağıdaki üzeredir.
1) 4 Eylül 2019 yılında çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnamesi (1) ile bu firmaya İHA tesisi kurması için 600 milyon TL (o vaktin kuruyla 105 milyon dolar hibe edilmiş ve vergi muafiyetleri (vergi indirim oranı %100, yatırıma katkı oranı %120) uygulanmıştır. Bu tarihte devletin sahip olduğu TUSAŞ’ta atıl üretim kapasitesi bulunduğunu ayrıyeten vurgulamak gerekiyor.
2) Bu kararnamede gözden kaçırılmaması gereken değerli bir detay, 2010 yılında SSM’nin {şimdiki SSB) büyük oranda TUSAŞ’a hazırlattığı İHA Yol Haritası’nda yer alan gelecekte hedeflenen AKINCI ve Muharip İHA İHA projelerinin, olağanda ihaleye çıkılması gerekirken bu firmaya verileceği kabulü yapılmış olmasıdır.
3) Gerçekten 2016 yılında TUSAŞ’a atanan ve iktidara ve bahse husus firma sahibine yakınlığıyla tanınan Genel Müdür, vazifeye başladıktan çok kısa bir müddet sonra TUSAŞ’ın geliştirdiği ANKA projesinin devamı niteliğindeki AKINCI projesine TUSAŞ olarak katılmama istikametinde İdare Konseyi’ne müzekkere vererek bu istikamette karar aldırmıştır.
4) Şartnamelerde yer alan İHA özelliklerinin ayrıntısına zımnilik sebebiyle burada girilmesi uygun olmaz. Lakin AKINCI İHA’dan beklenen 15 kadar teknik özelliğin 10’dan fazlası ANKA projesiyle TUSAŞ tarafından kazanılmış ve alanda denenmiş özelliklerdir. Buna karşılık, AKINCI projesi bu özelliklerden yalnızca 3 kadarına sahip TB2 İHA’sını geliştiren Baykar A.Ş. firmasına, TUSAŞ üst idaresinin de katkılarlyla(!) ihalesiz olarak verilmiştir. Devlet kaynaklarıyla geliştirilen ANKA altyapısı yok sayılmış, bu altyapıyı yine geliştirmesi için Baykar A.Ş. firmasına kaynak aktarılarak devlet ziyana da uğratılmıştır. Kıymetli bir ayrıntı, ANKA projesi kapsamı da Türkiye ve etrafında uydu üzerinden çok sayıda İHA’yı denetim etmek için bir üssümüzde kurulan altyapı da, uyumsuzluğu sebebiyle AKINCI’da kullanılamaz hale gelmiş ve dublike bir merkez daha kurularak uğratılan ziyan daha da katlanmıştır.
5) TUSAŞ’ın yurtdışında girdiği ve kazanma ihtimali yüksek olan ihalelerin bir kısmında ‘yukarıdan’ gelen talimatlarla teklifler geri çektirilmiş, Baykar A.Ş.’nin birden fazla vakit şartnamelerin tamamını sağlamayan, ANKA’dan daha az kapasiteli TB2 eseriyle buralara teklif vermesinin önü açılmıştır. Maalesef bu ihalelerin bir kısmı da kaybedilmiştir.
6) AKINCI projesine girilmeme tarafında TUSAŞ Genel Müdürü’nün aldırdığı karar sebebiyle önünü göremeyen ve demoralize olan ANKA projesinde ortalama 6-7 yıl tecrübeli 70 kadar TUSAŞ mühendisi, kararın alınmasının gerisindeki 2 yıllık müddette şirketten ayrılmışlardır, kıymetli bir kısmı yurtdışına çalışmaya gitmiştir. Yaklaşık 500 adam-yıllık bu kıymetin telafisi maalesef çok kolay görünmemektedir.
7) TUSAŞ’ın devletten dayanak almadan kendi öz kaynaklarıyla ANKA altyapısı üzerine geliştirdiği AKSUNGUR İHA, bu beyin göçünü bir nebze olsun yavaşlatsa da, bu çalışanın bağlı olduğu orta kademe yöneticilere uygulanan mobbing’in üzerlerindeki olumsuz tesirleri sebebiyle tekrardan hızlanmıştır.
8) 2022’den itibaren TUSAŞ’a uygulanan negatif ayrımcılık konusunda ‘kantarın topuzunun biraz fazla kaçtığı’ düşünülerek ve bu tarafta haberlerin çıkmaya başlamasından da çekinilerek ihracat konusunda TUSAŞ’ın önü kısmen açılmış, ANKA ve AKSUNGUR yurt dışı satışları başlayabilmiştir. Lakin geçmişteki kusurlu siyasetlerin sonuçlarının geriye alınması maalesef mümkün değildir.
9) Baykar A.Ş.’nin TB2 eserinin yurtiçi satışlarında başlangıçta olumlu ayrımcılık yapılmış, firmaya ek satışlar ve kabul testleri konusunda kolaylıklar sağlanmıştır. Eserle ilgili kimi eksiklikleri lisana getiren işçinin üzerinde baskı kurulduğu, hatta vazife değişikliği yapıldığı tarafında duyumlar olmuştur.
10) Alanda çok sayıda uçan TB2, ANKA’dan daha süratli bir halde uçuş saati biriktirmiş, bunun sonucu kusur ve eksikleri giderilerek operasyonel manada olgunluğa erişmiş ve muvaffakiyet kazanmıştır.
11) Yurtiçindeki bu operasyonel muvaffakiyet sebebiyle Baykar A.Ş. firmasının TB2 eseri, bir çok ülkenin ilgisini çekmiş, Libya, Azerbaycan ve Ukrayna üzere alanlarda elde edilen başarılarla da ihracatının önü açılmıştır. Bu basamakta firmaya gösterilen dış bağlantılar ve finansman bahislerindeki müspet ayrımcılığın da kesinlikle ihracata bir ölçü tesiri olsa da, eser başarılarıyla kendisi kanıtlamıştır.
12) İHA konusunda gerek TUSAŞ, gerek Baykar A.Ş. ve Vestel A.Ş. üzere İHA geliştiren firmalarla, bunlara alt sistem sağlayan başta ASELSAN, ROKETSAN, SAGE ve HAVELSAN olmak üzere bir çok savunma sanayi firmasından olylan bir ekosistem mevcuttur. ‘Savunma Siyasetleri Uzmanımızın’ ve öteki kimi çığırtkanların söylediği üzere seçimden sonra bu ekosistemi geriye döndürecek bir yönelim olması mümkün değildir. Uygun bir planlamayla ülkemizin bu ve başka mevzulardaki geleceği çok parlaktır ve bulunduğumuz bölge prestijiyle da bir zorunluluktur. Bununla birlikte üstte örneklenen müspet ayrımcılıığın seçimden sonra birebir halde uygulanması da beklenmemesi gerekir. Hususun bu kelamda uzmanlar ve öbür birtakım yorumcularla eskale ve ajite edilmesinin sebebi de tam olarak budur; yeni periyotta adil rekabet şartlarının geçerli olacak olmasıdır.
(1)https://www.resmigazete.gov.trieskiler/2019/09/20190905-1.pdf
(2)http://ercancinar.com/wp-content/uploads/2017/10/SSM %C4%BOHA Sistemleri Yol Haritas%C4%B1 2012.pdf’
İşte Mete Fayda’nın Remzi Barlas’ın yanıt vermesine yol açan CNN Turk’teki konuşması
Remzi Barlas’ın LinkedIn hesabı
Remzi Barlas on LinkedIn: Türkiye’de İHA: Az Bilinen Gerçekler | 14 comments
TUSAŞ – Türk Havacılık ve Uzay Sanayii AŞ
Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. Haziran 1973 yılında kuruldu. 1920 ile 1930’lar ortasında Vecihi Hürkuş ve Nuri Demirağ üzere isimlerin başlattığı havacılık projeleri yarıda kaldı. Türkiye’nin bu alandaki eksikliğini gidermek için Haziran 1973 TUSAŞ kuruldu. TUSAŞ bir çok uçağın proje geliştirmesinde ve yedek kesim üretiminde kıymetli misyonlar gerçekleştirdi.
TUSAŞ ile ilgili daha fazla bilgi