Biliyorsunuz ki, tüm Türkiye’nin gündeminde 14 Mayıs Pazar günü yapılan 2023 Genel Seçimleri var. Görevdeki Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, CHP başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ve CET İttifakı adayı Sinan Oğan ortasında yaşanan cumhurbaşkanlığı gayretinde kazanan çıkmadı. İkinci tipe kalan seçimler hakkında yapılan araştırmalar sürerken bizler de size, dünya çapında ikinci çeşide kalan örnekleri göstermek istedik.
Hadi ayrıntıları görelim…
Milyonlarca vatandaş, Cumhurbaşkanı ve 28. Periyot Milletvekili Genel Seçimleri için sandık başına gitti.
Tüm gözler 14 Mayıs’ta yapılan seçimlerin sonuçlarına çevrilmişti. Cumhurbaşkanlığı seçiminde yeterli oy sayısına ulaşabilen aday çıkmadığı için seçimler ikinci cinse kaldı.
AK Parti başkanı ve Cumhur İttifakı adayı Recep Tayyip Erdoğan geçerli oyların yüzde 49,5’ini aldı. CHP Genel Lideri ve Millet İttifakı adayı Kemal Kılıçdaroğlu ise oyların yüzde 44,89’unu hanesine yazdırmayı başardı.
YSK’nın açıklamasıyla birlikte seçimin ikinci çeşide kaldığı netlik kazandı. Bu durum karşısında nasıl bir tablo oluşacağı şimdi belirli değillen dünya çapında buna benzeri birçok örnek yaşandı.
2023 – Çekya Seçimleri
2023 yılınıda düzenlenen seçim 13-14 Ocak tarihinde yapılan birinci çeşitte yüzde 68 iştirak oranı oldu. Eski Başbakan ve ana muhalefet partisi Gayrimemnun Halk Hareketinin (ANO) Genel Lideri Andrej Babis ile eski Genelkurmay Lideri Petr Pavel ortasında yaşanan seçimde; oyların yüzde 35,4’ünü Pavel, yüzde 35’ini ise Babis aldı.
Seçimin ikinci çeşidi 27-28 Ocak’ta gerçekleştirildi. Katılımın yüzde 70’e çıktığı ikinci turda oyların yüzde 57’sini eski Genelkurmay Lideri Pavel, yüzde 43’ünü ANO Genel Lideri Babis aldı.
2023 – Güney Kıbrıs Seçimleri
5 Şubat’ta yapılan seçimlerde yüzde 72’lik iştirak oranı, Kıbrıs Adası’nın bağımsızlığını kazandığı günden bu yana 63 yılın en yüksek oranı oldu. İlk tıpta yarışan 14 adayın yarıştığı seçimlerde, oyların yüzde 32’sini Nikos Hristodulidis, yüzde 29,5’ini ise Andreas Mavroyinnis aldı.
İkinci turda 204 bin 633 ile geçerli oyların yüzde 51,92’sini alan Nikos Hristodulidis seçimlerin galibi oldu.
2023 – Karadağ Seçimleri
19 Mart 2023 tarihinde yapılan Karadağ cumhurbaşkanlığı seçimleri de birinci çeşitte bitmeyen seçimlerden oldu. Birinci cinsinde otuz yılı aşkın bir müddettir cumhurbaşkanı yahut başbakan olarak vazife yapan Karadağ lideri Milo Dukanoviç oyların yüzde 35’ini hanesine yazıdırdı. Merkez siyasetçi eski iktisat bakanı Jakov Milatoviç ise yüzde 29’luk oy oranına ulaştı.
İlk tıpta yüzde 64 olan iştirak oranıysa ikinci tıpta yüzde 70’e çıktı.
İkinci tipe kalan seçimleri 2 Nisan’da yapıldı. Milatoviç oyların yüzde 58,8’ini alarak Karadağ’ın yeni cumhurbaşkanı oldu.
2022- Brezilya Seçimleri
2 Ekim 2022 tarihinde yapılan birinci turda yüzde 48 ile en yüksek oyu alan solcu eski Devlet Lideri Luiz Inacio Lula da Silva ile oyların yüzde 43’ünü hanesine yazdıran aşırı sağcı Devlet Lideri Jair Bolsonaro uğraş etti.
Seçimin içinci tuturunda da iştirak oranı birinci çeşitteki üzere yüzde 78 olarak açıklandı. Yüksek Seçim Mahkemesinin (TSE) paylaştığı datalara nazaran; ikinci cinste Lula yüzde 50,83 oy oranını yakalarken, rakibi Devlet Lideri Jair Bolsonaro yüzde 49,17 oranında oy aldı.
2022 – Fransa Seçimleri
İlk çeşidi 10 Nisan 2022 tarihinde gerçekleşen 2022 Fransa Cumhurbaşkanlığı Seçimi onlarca ülke tarafından takip edildi. O periyot misyondaki cumhurbaşkanı olan Emmanuel Macron, yüzde 27,9’luk oy oranı alarak birinci tıpta birinci sıranın sahibi oldu. Çok sağ Ulusal Birlik’in başkanı Marine Le Pen ise birinci cinste yüzde 23 oy oranıyla ikinci çeşide adını yazdıran öteki bir isim oldu.
24 Nisan 2022 tarihinde yapılan ikinci çeşitte, Emmanuel Macron %58,5 oyla yine seçilirken, Marine Le Pen oyların %41,4’nü aldı.
2022 – Kosta Rika Seçimleri
Orta Amerika ülkesi olan Kosta Rika’da 2022 seçimlerinde yüzde 40 barajı uygulandı. Birinci turda eski cumhurbaşkanı Jose Maria Figueres oyların yüzde 27’sini aldı. Toplumsal demokrat Rodrigo Chaves yüzde 16 oranında oyu hanesine yazdırdı.
Adaylardan hiçbirinin kâfi oy oranına ulaşamaması nedeniyle ikinci tipe kalan seçimlerde geriden gelen Chaves oyların yüzde 52’sini alarak Kosta Rika’nın yeni cumhurbaşkanı oldu.
2022 – Slovenya Seçimleri
23 Ekim 2022 tarihinde yapılan seçimlerde 7 aday ortasından en çok oyu alan 2 aday anketlerde de favori gösterilen Logar ve Pirc Musar oldu. Slovenya Demokratik Partisinin (SDS) desteklediği bağımsız aday Anze Logar oyların yüzde 33’ünü, Slovenya Korsan Partisi ile Avrupa Yeşiller Partisinin takviyesini alan bağımsız bayan aday Natasa Pirc Musar’ın ise oyların 26’sını aldı.
50 barajını geçemeyen adaylar 13 Kasım’da ikinci turda tekrar karşılaştı. Yüzde 53’lük oy oranıyla rakibini alt eden Musa, Slovenya’nın yeni cumhurbaşkanı oldu.
2021 – Ekvador Seçimleri
7 Şubat 2021 tarihinde yapılan Ekvador seçimlerinde oyların yüzde 32,7’sini Andres Arauz aldı. Lakin 40 barajını geçemediği için seçimler ikinci cinse kaldı. Guillermo Lasso geçerli oyların yüzde 19,74’ünü alarak ikinci çeşitte Arauz’a rakip oldu.
İkinci çeşitte rakibiyle ortadaki farkı kapatan Lasso yüzde 52’lik oy oranına ulaşarak yeni lider seçildi.
2020 – Moldova Seçimleri
Moldova’da mevcut Cumhurbaşkanı İgor Dodon’un misyon mühletinin sona ermesi nedeniyle yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin birinci sonuçlarına nazaran yarış ikinci çeşide kaldı. Dodon yüzde 36, en büyük rakibi Avrupa yanlısı eski Başbakan Maia Sandu ise yüzde 30 oranında oy aldı.
İkinci cinste iştirak oranı yüzde 45’ten yüzde 55’e yükseldi. AB yanlısı Hareket ve Dayanışma Partisi (PAS) önderi eski Başbakan Maia Sandu oyların yüzde 57.74’sini hanesine yazdırarak kazanan taraf oldu. Rakibi Moskova yanlısı Dodon’un oyları yüzde 42.95’de kaldı.
2020 – Polonya Seçimleri
28 Haziran 2020’deki Polonya seçimleri epeyce dikkat çekti. Hukuk ve Adalet Partisi’nin adayı misyondaki cumhurbaşkanı Andrzej Duda ikinci vazife müddeti için yarıştı. Andrzej Duda oyların yüzde 43,5’ini hanesine yazırdı, Varşova Belediye Lideri Rafal Trzaskowski yüzde 30 oy oranıyla seçimin ikinci ismi oldu.
İkinci turda muhafazakâr Cumhurbaşkanı Andrzej Duda oyların yüzde 51’ini alarak bir defa daha cumhurbaşkanı seçildi.
2019 – Romanya Seçimleri
10 Kasım 2019’da Romanya’da gerçekleşen cumhurbaşkanlığı seçimlerinde en güçlü iki ismi olan Ulusal Liberal Parti (PNL) adayı ve mevcut Cumhurbaşkanı Klaus Iohannis yüzde 39 oy, Toplumsal Demokrat Partinin adayı Viorica Dancila ise yüzde 22,5 oy aldı.
Yüzde 50+1’i oy oranını yakalanamaması nedeniyle seçimler ikinci çeşide kaldı. Iohannis oyların yüzde 66,5’ini, rakibi Dancila ise yüzde 33,5’ini aldı.
