İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Lideri Ekrem İmamoğlu, 2. İnönü Zaferi’nin 101’inci yıldönümünde ‘İsmet İnönü Kitabı’nın yayınlanması hasebiyle düzenlenen aktiflikte, “Onlar sayesinde bugün buradayız. Bize hem Lozan üzere hem Montrö üzere teminatları sağladılar. O teminatlar ki hala bizim ülkemizin çok kıymetli teminatları. Ne kadar değerli olduğunu bugün yaşadığımız savaş anında bir kere daha hissediyoruz. Dün sağa sola savurdukları Montrö’ye, yüz tane kolu olsa sarılmaya çalışan politikleri bugün görüyoruz. Daha iki sene evvel, bir kanal sevdasına küçümsedikleri, aşağıladıkları Montrö’yü bugün kucak dolusu sarıp sarmalıyorlar” dedi.
İBB Yayınları, Türkiye Cumhuriyeti’nin birinci başbakanı, ikinci cumhurbaşkanı, çok partili sisteme geçişin öncüsü, asker, devlet adamı İsmet İnönü anısına katalog bir eser yayınladı.
Kitap için Beşiktaş’taki İnönü Parkı’nda bugün düzenlenen tanıtım toplantısı, 2. İnönü Zaferi’nin 101’inci yıldönümünde yapıldı. Merhum İsmet İnönü’nün İBB tarafından yenilenen anıtının bulunduğu alanda yapılan tanıtım toplantısında, eski CHP Genel Lideri Altan Öymen, CHP Küme Başkanvekili Engin Altay, İBB Lideri Ekrem İmamoğlu, İsmet İnönü’nün gelini ve merhum Erdal İnönü’nün eşi Sevinç İnönü, İsmet İnönü’nün torunu Gülsün Bilgehan ve ‘İsmet İnönü Kitabı’nın koordinatörü Mehmet Ö. Alkan birer konuşma yaptı.
Altay: Atatürk ve İnönü bir elmanın iki yarısı
CHP Küme Başkanvekili Engin Altay, merasimde yaptığı konuşmasına, “Benim bildiğim İsmet Paşa hem aksiyonlarıyla hem telaffuzlarıyla daima önde olmuştur” diyerek şunları söyledi:
“Cumhuriyet’imizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün her alanda, savaştan siyasete, ihtilal sürecine kadar her alanda en yakını. Bir elmanın iki yarısı desek yanlış da yapmış olmayız. 1950 seçimlerinden sonraki o meşhur kelamı, ‘Bu seçim, benim en büyük zaferimdir’ kelamı, sahiden dünya siyaset tarihine geçecek çok pahalı bir kelamdır. İnönü’nün demokrasi aşkı için de şu söylenebilir: ‘Devlete kin yakışmaz. Evet, Cumhuriyet’i kanla kurduk, beşerle büyüteceğiz.’ Ben, İnönü’yü, rahmetle anmanın dışında vefa, şükran, minnetle anmanın 84 milyonun bir misyonu olduğunu düşünenlerdenim. Allah, Anıtkabir’e üçüncü bir devlet adamını gömmeyi bu millete nasip etmesin.”
“Kim ne derse desin, bu memleketin çok değerli Paşa’sını bugün anıyoruz. Atatürk’ün tabir ettiği üzere, milletin makus talihini de yenen bir kişiliği anıyoruz bugün” diyen İBB Lideri İmamoğlu da şöyle konuştu:
“Dün sağa sola savurdukları Montrö’ye, yüz tane kolu olsa sarılmaya çalışan politikleri bugün görüyoruz”
Onlar sayesinde bugün buradayız. Akabinde Cumhuriyet’i kurdu bu beşerler, Mustafa Kemal Atatürk’ün liderliğinde. Ve akabinde bize hem Lozan üzere hem Montrö üzere teminatları sağladılar. O teminatlar ki hala bizim ülkemizin çok değerli teminatları. Ne kadar değerli olduğunu bugün yaşadığımız savaş anında bir defa daha hissediyoruz. Dün sağa sola savurdukları Montrö’ye, yüz tane kolu olsa sarılmaya çalışan politikleri bugün görüyoruz. Daha iki sene evvel, bir kanal sevdasına küçümsedikleri, aşağıladıkları Montrö’yü bugün kucak dolusu sarıp sarmalıyorlar. Çok büyük devlet insanları bunlar. Bizim devlet insanlarımızın, o periyotta bu mukavelelere imza atan, o çabayı veren, söz kelime okuduğunuzda ne kadar hassas ne kadar titiz beşerler olduğunu bir sefer daha görüyoruz.
“100’üncü yılı tüm yurtta ve Lozan’da kutlayacağız “
Bu vatanın dışında yaşayan insanlarımız da doya doya Cumhuriyet’imizin 100. yılını yaşayacak. Ve 100. yıl noktasında, Lozan’ı da en derin biçimiyle hissettirecek buluşmaları yalnızca İstanbul’da değil, Lozan’da da en kıymetli kutlamalarla yerine getireceğiz. Umut ediyorum ki Cumhuriyet’in 100. yılına yakışan ve gelecek yüzyılın hazırlanmasında elimizden gelenin en düzgününü, en üst düzeyde muvaffakiyetini ortaya koyabilen Cumhuriyet’in evlatları olabilelim, yöneticileri olabilelim. Temennim, duam budur. İnşallah buna layık oluruz. İnşallah Mustafa Kemal Atatürk’e, İsmet İnönü’ye ve bu ülkeyi kuran o değerli kumandanlara, devlet beşerlerine layık oluruz. Bu aşkla, bu şevkle işimizi yapıyoruz. Önümüzde de hiçbir mahzuru görmeyiz, tanımayız, aşar geçeriz.”
“Türkiye en güç vakitlerde bile kağıt zahmeti çekmedi”
Eski CHP Genel Lideri Altan Öymen da konuşmasında, İsmet İnönü’nün bütün hayatı boyunca memleket için yaptığı hizmetlerin yanında bugün de sık sık anılan bir kişi olduğuna vurgu yaptı. Kitap fiyatından yola çıkarak yaşanan kâğıt ıstırabına işaret eden Öymen, şunları söyledi:
“Yani artık ‘Bu kitap değerli falan diyoruz’ değil mi? Neden değerli bu? Zira kâğıt fiyatları değerli. Niçin kâğıt fiyatları kıymetli? Zira gereği üzere Türkiye’de artık kâğıt imal edilemiyor, üretilemiyor. Halbuki İsmet Paşa’nın, daha 1933 ya da 1934 zannediyorum, bu kâğıt yokluğunu, o vakit da kasvet var, ortadan kaldırmak için temelini attığı İzmit Kağıt Fabrikası vardı. Ve bu İzmit Kâğıt Fabrikası, bütün savaş sırasında, hele kâğıdı elde etmek dışarıdan falan çok güç, Türkiye’yi kağıtsız bırakmadı. Ben o sırada öğrenciydim, 1940’lı yıllardı. Gerçekten sarı kağıtlar verirlerdi bize. Yani ithal edilmesi güç oluyor, lakin o sarı kağıtlar gelirdi. Ve değerli olmazdı; annelerimiz, babalarımız onları alabilirdi. Ve o kâğıt fabrikasının üstüne 8-9 kâğıt fabrikası daha yapıldığı için tıpkı periyot içinde, o başlangıç devam ettiği için Türkiye en sıkıntı vakitlerde bile kâğıt meşakkati çekmemişti. Sonra yalnızca ithalata muhtaç olduğu için kâğıt açısından durum bu oldu. Artık bu husus açıldığı vakit İsmet Paşa’yı hatırlıyoruz.
“İsmet Paşa anılmasın diye çok uğraşıldı”
Artık diğer bir bahis, koronavirüs sıkıntısı. Aşı nasıl bulunacak, ne olacak? Başlangıçta, Çin’e mi bilmem başvursunlar, öbürünü de yapsınlar, karmakarışık bir devir yaşandı. Ve o devir içinde çelişkiler birbirini izledi. Türkiye’de bu aşı problemi, 1920’lerin sonundan itibaren, bir Refik Saydam Hıfzıssıhha Enstitüsü üzere bir kurumla halledilmiştir. Benim çocukluğumda Türkiye’de bulaşıcı hastalıkları saymakla bitiremezdiniz. Hele çocuk hastalıkları; kızamık, kızılcık, kabakulak falan çok sayabilirsin. Verem, sıtma falan, onlar olağan şeyler. Bunlara karşı bu enstitü kuruldu. Almanya’da, bugün Almanların da iftihar ettiği bir Robert Koch Enstitüsü vardır. O örnek alınarak ve onun da katkılarıyla bu kurum bütün savaş vakitleri dahil, bütün bu bulaşıcı hastalıklarla çaba etti. Ve bugünkü gençlere sorsanız nedir? Kızamık, bilmem kabakulak, şu bu falan onları bilmez. O zatta daha sonraki başbakanımızdı, Refik Saydam. O vakit onu hatırlıyorsunuz. Yani ne kadar bugün yokluğunu çektiğimiz hadiseye bakınca ben, o devirleri hatırladığım için İsmet Paşa’yı anarım. Fakat anılmasın diye, 1950’den itibaren başladı bu iş, çok uğraşıldı. Giderek bugünlere gelindi.”
