İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Lideri Ekrem İmamoğlu, belediyenin 2022 yılı bütçesini açıkladı. “2022’de toplam bütçe gelirlerimizi 35 milyar 650 milyon lira, bütçe masraflarımızı ise 43 milyar 650 milyon lira olarak planladık” diyen İmamoğlu, “Toplam dış kredi borcumuz 2 milyar 544 milyon eurodur ve bunun yaklaşık 2 milyar eurosu bizden evvelki periyottan devralınmıştır. 23 Haziran 2019’da 6,6 TL olan euro bugün itibariyle 14,52 TL’ye çıkmıştır. 2,5 yılda makus iktisat idaresinin, kur farklarından İstanbullunun sırtına yüklediği ek fatura ne yazık ki 20 milyar 150 milyon liraya ulaşmıştır. Bu sayı, bizim İBB olarak 1 yılda yapacağımız toplam yatırımlardan bile fazladır” dedi.
İmamoğlu, “Bütçemizin yüzde 42’sini yatırımlara ayırıyoruz. Bir diğer sözle; 2021 yatırım bütçemizi, tam olarak ikiye katlıyoruz” tabirlerini kullandı.
İBB Lideri Ekrem İmamoğlu, “2022 Yılı İstanbul Büyükşehir Belediye Bütçesi”ni, İBB Meclisi’ne sundu. İmamoğlu, sunum öncesinde, CHP, YETERLİ Parti, AKP ve MHP kümelerini ziyaret etti. İmamoğlu’nun Harbiye’deki Lütfi Kırdar Milletlerarası Kongre ve Stant Merkezi’nde toplanan İBB Meclisi’nde yaptığı bütçe konuşmasının satır başları şöyle:
“Siyaset, halka karşın yapılmaz”
“Bu kamusal makamlara gelişimizin temel maksadı hizmet. Ben, birinci günden beri, hangi partiden seçildiğinizi düşünmeden sizlere, her birinize inanmayı ve sizlerle birlikte bu kentin geleceği için çalışmayı umut ettim, ediyorum. Her seferinde 16 milyonun hayat kalitesini düzgünleştirme yolunda sizlerden olumlu tenkit, katkı ve takviye beklemeye devam edeceğim ve sizlerle iş birliği yapmak için davetlerimi sürdüreceğim. İnanıyorum ki gün gelecek ve el ele, gönül gönüle çalışacağız. Buna kalpten inanıyorum; zira, biliyorum ki siyaset, halka karşın yapılmaz.”
“Yatırım bütçemizi, tam olarak ikiye katlıyoruz”
“2022’de toplam bütçe gelirlerimizi 35 milyar 650 milyon lira, bütçe masraflarımızı ise 43 milyar 650 milyon lira olarak planladık. Bu formda 2022 yılında öngördüğümüz hizmetleri yapabilmemiz için 8 milyar liralık finansman muhtaçlığımız olacak. Bu açığın yaklaşık 4,4 milyar lirasını, Kasım 2020’de ihraç ettiğimiz Eurobond’dan karşılarken, 3,6 milyar lirasını borçlanmayla finanse edeceğiz. 2022’de, toplam 2 milyar TL kredi ve 3,8 milyar TL karşılığı da döviz borcu ödeyeceğiz. 2022 bütçemizden yatırıma, yani alt yapı ve metro inşaatlarına 18 milyar 240 milyon lira ayırıyoruz. Bütçemizin yüzde 42’sini yatırımlara ayırıyoruz. Bir öteki sözle; 2021 yatırım bütçemizi, tam olarak ikiye katlıyoruz.”
“Giderlerimizin yüzde 9,4’ünü gereksinim sahibi vatandaşlarımıza takviye olmak için kullanacağız”
“Pandeminin başlamasıyla toplumsal yardım bütçemizi, 2020’de, 3 milyar 139 milyon liraya çıkardık. Bu yıl sonunda 3 milyar 840 milyona ulaşacak olan yardım bütçemizi, 2022 yılında, 4 milyar 98 milyona yükseltiyoruz. Özetle; masraflarımızın yüzde 9,4’ünü muhtaçlık sahibi vatandaşlarımıza dayanak olmak için kullanacağız.”
“Kur farklarından İstanbullunun sırtına yüklediği ek fatura 20 milyar 150 milyon lira”
“Türkiye’de, lokal idarelerin toplam yatırımlarının yaklaşık 4’te 1’ini, tek başına İBB olarak biz yapacağız. Biz, bizden evvelki idarelerden devraldığımız iç borçları tertipli olarak ödüyor ve borç stokumuzu azaltıyoruz. Misyona geldiğimizde 4 milyar 780 milyon lira olan iç borçlarımız, geçen yıl sonunda ve pandemi nedeniyle 5 milyar 509 milyon liraya yükselmiş olsa da yaptığımız ödemeler sonucu, Eylül 2021 itibariyle 3 milyar 182 milyon liraya inmiştir. Toplam dış kredi borcumuz, 2 milyar 544 milyon eurodur ve bunun yaklaşık 2 milyar eurosu bizden evvelki devirden devralınmıştır. Burası değerli; 23 Haziran 2019’da 6,6 TL olan euro, bugün itibariyle 14,52 TL’ye çıkmıştır. 2,5 yılda makûs iktisat idaresinin, kur farklarından İstanbullunun sırtına yüklediği ek fatura ne yazık ki 20 milyar 150 milyon liraya ulaşmıştır. Bu sayı, bizim İBB olarak 1 yılda yapacağımız toplam yatırımlardan bile fazladır.”
“128 milyar dolarlık ülke rezervlerinin çarçur edilmesi büyük bir beceriksizliktir”
“Bu yanlışlıkların sonucu olarak, her vatandaşın varlıklarının yarısı buharlaştı. Ülkemizde kişi başı ulusal gelir, 5 bin doların altına geriledi. Türkiye, milletler ortası rekabette, G20 denen birinci 20 ülkenin bulunduğu ligden düştü. Artık birinci 30’a güç girecek noktalara geriledi. Taban fiyat, dünyanın en yoksul ülkelerinin düzeyi olan 200 dolar düzeyine düştü. İnsanlarımızın mağdur olmaması için destekleyici ilave ve acil önlemler alınmalıdır. Yaşadığımız durum, 128 milyar dolarlık ülke rezervlerinin çarçur edilmesinin doğal sonucu olarak ortaya çıkan büyük bir beceriksizliktir.”
“16 milyonun hayat kalitesini yükseltmeyi hedefliyoruz”
“Bu bütçenin 43 milyar 650 milyon lirası İBB’nin, 42 milyar 864 milyon lirası iştirakler, 10 milyar 364 milyon lirası İSKİ ve 7 milyar 700 milyon lirası İETT bütçesidir. Lakin biz, bütçeyi yalnızca sayılardan ibaret görmüyoruz. Biz, bu sayılara baktıkça hizmetlerimizi görüyoruz. Bütçe bizim için ‘Adil, Yaratıcı, Yeşil İstanbul’ vizyonumuzu gerçekleştirme ve 16 milyonun ömür kalitesini yükseltme amacımızın sayılarla lisana getirilen resmidir. Biz; ‘Adil, Yaratıcı, Yeşil İstanbul’ diyerek uzun vadede varmak istediğimiz yeri, kentimizin toplumsal, kültürel ve çevresel boyutlarıyla topyekûn ele aldık. ‘Adil İstanbul’ vizyonumuzun öznesi, insan. Bu nedenle bütçemizi, birinci kere insan öznesine nazaran kategorize ediyoruz. Çocuk bütçesi, gençlik bütçesi, bayan bütçesi, toplumsal bütçe, kültür, eğitim, spor bütçesi diye kategorize ediyoruz. Maksadımız; her bir İstanbullunun eğitimli, sağlıklı, geleceğine güvenen, çocuklarının istikbalinden emin, özgür ve keyifli olmasıdır. “
“Umarım engellenmek yerine hizmette yarışırız”
“Kreşlerimizde, gelir düzeyi düşük olan toplumsal bölümlerden gelen çocuklarımız, öncelikli olarak yararlanacak. Gelecek jenerasyonlar ismine çok değerli bir alan olan kreşlerimizde, çocuklarımıza, olabilecek en uygun imkanları sağlıyor, en kaliteli eğitimi vermek için canla başla çalışıyoruz. Bu kreşlerde özgür, yaratıcı, eleştirel düşünmeyi beceren, bilişsel, toplumsal ve duygusal maharetler kazanmış çocuklarımızın potansiyeli azami ölçüde açığa çıkarılıyor. Hükümet etraflarının, son vakitlerde İstanbul’da 100 kreş yaptırmaya dönük kelamlarını duyuyoruz. 25 yıl sonra ve bizden örnek almış olsalar bile, bu kararlarını memnuniyetle karşılıyoruz. Umarım, bu yolda ilerlerler. Ve umarım, bu milletin evlatlarına hizmette, engellenmek yerine, yarış yapabiliriz. Bu prestijle ne kadar bütçe ayırsak azdır.”
“Bu kent gençlerini bir kısım yapıların eline bırakmayacak kadar güçlüdür”
“2021 yılında, gençlerimize yönelik hizmetlerimiz için, toplam bütçemiz 1 milyar 38 milyon liraydı. Bu meblağı, 2022 bütçemizde yüzde 30 artırarak, 1 milyar 353 milyon liraya yükseltiyoruz. Bir diğer anlatımla; gençlerimize, günde 4 milyon liralık bir bütçe ile dayanak olacağız. Zira biliyoruz ki; gençlerimizin eğitimine yaptığımız her yatırım, motamot çocuklarımıza yaptığımız yatırım üzere kentimizin huzuruna, geleceğine ve kalkınmasına yapılan en kıymetli yatırımdır. Hem insan olarak hem toplumsal olarak hem de ekonomik olarak en pahalı yatırımdır. Gençlerimizin eğitimine yaptığımız yatırım, kentimizin ve ülkemizin medeniyetler yarışına yapılan yatırımdır. Bu kent, gençlerini, hedefleri meçhul birtakım kurum ve kuruluşların, kamu denetiminin olmadığı bir kısım yapıların eline bırakmayacak kadar güçlü bir kenttir.”
“Kadınların, gençlerin, dezavantajlı kümelerin istihdamı açısından OECD ülkelerine kıyasla çok gerilerdeyiz”
“Ancak işgücümüze, bilhassa dijital çağın gerektirdiği yetkinlikleri kazandırmak ismine yapılanlar hayli yetersiz. Biz, İstanbul’un geleceğini düşlerken ve planlarken, bu kısımları de kapsayacak formda çok geniş düşünüyoruz; 16 milyon için çalışıyoruz” diye konuştu. Bölgesel İstihdam Ofisleri ve Enstitü İstanbul İSMEK kanallarıyla gerçek gereksinimleri gözeten mesleksel eğitim ve hayat uzunluğu öğrenme programları sunmaya başladıklarının altını çizen İmamoğlu, “Bu prestijle 2022 yılında Enstitü İstanbul İSMEK’e 360 milyon lira bütçe ayırdık. Tıpkı formda Bölgesel İstihdam Ofislerimizle, İstanbulluların istihdamına katkıda bulunmak gayesiyle ayırdığımız kaynağı 35 milyon liraya yükseltiyoruz. Zira biliyoruz ki; bayanların, gençlerin, dezavantajlı kümelerin istihdamı açısından OECD ülkelerine kıyasla çok gerilerdeyiz.”
“Kız çocukları eğitimde fırsat eşitsizliğinin mağduru”
“Bugün maalesef bayanın öznesi olduğu birçok eşitsizlik çeşidi, iç içe geçerek, birden fazla sefer birbirini besliyor. Kız çocukları eğitimde fırsat eşitsizliğinin mağduru olurken; bayanlar, işgücüne eşit seviyede katılamıyor. Bir insanlık cürmü olan bayana yönelik şiddet, artmaya devam ediyor. Toplumsal hayatta ve siyasette bayanların temsil oranı bir türlü hakikat oranlara yükselmiyor. Bizim temel gayemiz, bayanlarımızın hak ettiği eğitime, hak ettiği işe, gelire, hak ettiği özgürlüğe, refaha ulaşmasının önündeki manileri kaldırmaktır. Bunun için 2020’de bayanlara yönelik hizmet ve projeler için 190 milyon lira kaynak ayırabilmiştik. 2022 yılında ise bu meblağı katlayarak 451 milyon liraya yükseltiyoruz.”
“Tüm hizmetlerimizi adil biçimde yürütüyoruz”
“Tüm İstanbullulara, hiçbir ayrım gözetmeden, eşit ve özgür yaşayacakları bir kent yaratmak için, başta finansal ve toplumsal tüm imkânlarımızı adil biçimde sunuyoruz. Hiçbir hemşerimizi, kentimizin gelişme ve kalkınma sürecinde geride bırakmadan, tüm hizmetlerimizi adil biçimde yürütüyoruz. Hizmetlerimizi ve toplumsal yardımlarımızı, toplumsal kapsayıcılık prensibiyle yapıyor, hiçbir kısmı dışarda bırakmıyoruz. Bunun ne kadar değerli olduğunu, bilhassa pandemi sürecinde yaşayarak gördük. Pandemi üzere öngörülmesi imkânsız ve uzun vadeli krizler, toplumsal dayanışmanın ve yardımlaşmanın ne kadar hayati olabileceğini kanıtladı.”
“Dar gelirli bölümler vergi vermiyormuş üzere gözden çıkarıldı”
“Sanki dar gelirli bölümler, bu ülkede vergi vermiyormuş üzere gözden çıkarıldı. İktidar, bu kesitlerin ‘yoksulluktan açlığa’ geçişine mâni olacak hiçbir önemli siyaset üretemedi, uygulayamadı. Pandemi krizini yönetememesi, hepimizin devletimize olan inancımızı örseledi. Lakin gerçekte olan biten, iktidar bileşenlerinin, devletin kurumsal kapasitesini imha etmesinden kaynaklanan bir ‘yönetememe krizi’ydi. Tüm bu süreçte, İBB olarak biz, devlet olmanın ciddiyeti ve sorumluluğuyla hareket ettik. Tüm gücümüzle İstanbulların yanında olmak için toplumsal yardım bütçemizi, katladıkça katladık. Bunu hükümetin engellemelerine karşın yaptık; yapmaya da devam edeceğiz. Yönetmeyi beceremediğiniz iktisadın, yönetmeyi beceremediğiniz döviz kurlarının altında milyonlarca vatan evladının çaresizce ıstırap çekmesine seyirci kalmayın. Sizi; gerçekçi, iktisadın bütün anlaşılabilir atılımlarını yaparak, bu enkazın büyümesine mâni olmaya davet ediyorum. Kaynakları bize bırakın; bizler mahallî idareler olarak, kendi kentlerimizde vatandaşımızın kaygısına derman olalım.”
“Ülkemizde ‘karbon nötr’ gayesini açıklayan, bunun için aksiyon planları hazırlayan birinci ve tek kent İstanbul’dur”
“Bu seyahat boyunca; endüstriden tarıma, ulaşımdan güce ‘karbon nötr bir dünya ve ekonomi’ modeline geçmek için, üretimin tüm süreçlerini, hizmetleri ve ticareti yine kurgulamak ve sürdürülebilirlik aksiyonlar almak gerekiyor. Gururla söyleyebilirim ki 2050’ye gidilen yolda, ülkemizde ‘karbon nötr’ gayesini açıklayan, bunun için aksiyon planları hazırlayan birinci ve tek kent İstanbul’dur; bizim yönetimimizdir. Bu maksat bizim için pragmatik bir gaye değil, kalıcı, bir kent anayasası amacıdır. Bundan bu türlü belediyemizde icra edeceğimiz her bir yeni projeye bakarken, o proje ‘yeşil çözüm’ maksadımıza uyuyor mu diye bakacağız. Kentimizin karbon nötr amaçlarını destekliyor mu diye bakacağız. Uymuyorsa, o projeyi sil baştan değiştireceğiz.”
“Çevre konusu bir hayat memat meselesidir”
“Bilimsel çalışmalar ortaya koyuyor ki iklim değişikliği ve etraf sıkıntıları, kesin olarak insan faaliyetleri sonucunda oluşuyor. Son bir yılda yaşadığımız müsilaj, orman yangınları, sel felaketleri de son yılların icraatlarının, zihniyetinin sonucudur. Etraf konusu, yalnızca entelektüel ve moda bir hassaslık konusu değil; tam manasıyla bir hayat memat problemidir. Etraf konusu, bir siyaset konusu değil; bir hayatta kalma sorunudur. En azından bu bahiste hepinizin siyasi hamaseti, arbedeyi, çekişmeyi bir kenara bırakarak, elbirliğiyle sıkıntıyı sahiplenmenizi bekliyoruz. Bunu gelecek kuşaklara borçluyuz.”
“Metro projeleri, kentin geleceği için hayati”
“Bu kapsamda, ulaşım ve metro bütçemize de değinmek istiyorum. Bugün 2022 yılı bütçesinin en büyük kalemi, yüzde 32 oranındaki hisse ile ulaşım, metro ve etraf bütçemizdir. İETT dahil, toplam fiyatı 16 milyar 845 milyon liradır. Bu prestijle dünyada tıpkı anda en fazla metro sınırı inşa eden kent olmak kadar gurur verici bir başka konu da en büyük bütçe hissesini en çevreci ulaşım yolu olan metroya ayırmaktır. Metro projeleri, bizim için bu kentte 25 yılda kangren haline getirilmiş trafik meselesini çözmek ismine, en değerli ve kentin geleceği için en hayati projedir. Metro projeleri bizim için hem hayat kalitesi hem medeniyet hem hareketlilik hem etraf ve hem de bir kalkınma projesidir.”
“Deprem bütçesi için tüm vakitlerin en büyük bütçesi olacak”
“2022 yılında sarsıntı bütçesi için tüm vakitlerin en büyük bütçesi olacak biçimde, toplam 1 milyar 945 milyon lira kaynak ayırdık. Bunun 931 milyon liralık kısmı, bina güçlendirme ve kentsel dönüşüm için ayrılmıştır. Sarsıntı konusu; kurumlar üstü, partiler üstü, siyaset üstü bir çatı altında, objektif ve bilimsel yaklaşımla ele alınmalı, tüm ilgili taraflar omuz omuza vererek çalışmalıdır. Biz, bu husustaki çalışmamızı Sayın Bakanımıza ve teknik grubuna sunmuştuk; bu vesileyle buradan bir defa daha kendilerinden bu projemizle ilgili olarak bir karşılık, bir icraat beklediğimizi hatırlatmak isterim.”
“Kentin insan kaynağına güveniyoruz”
“Bu kentte ömür kalitesini artırmanın en süratli yolu, ‘Yaratıcı İstanbul’ vizyonumuza ulaşacak iş ve projelere öncelik vermekten geçer. Bu kentte, yetenekli insanların yeteneklerini sergilemelerine imkan sağlamak ve moderasyon yapmaktan geçer. Kentimizin küresel rekabette ön sıralara geçmesi, teknoloji ve inovasyondan geçer. Biz, kentimizin teknoloji ve inovasyon kapasitesini geliştirerek hemşerilerimize özgürlükçü, çoğulcu ve kapsayıcı bir toplumsal ve kültürel hayat sunmayı hedefledik. 2022 yılında, belediyemizin kültür bütçesine 524 milyon lira, eğitim bütçesine 396 milyon lira ve spor bütçesine 452 milyon lira olmak üzere, toplam 1 milyar 372 milyon lira ayırdık.”
“Türkiye’nin en geniş kapsamlı ‘katılımcı bütçe modeli’ni oluşturduk”
“İBB olarak; 16 milyon için insan odaklı, adil ve ortak akla dayalı belediyecilik hizmeti sunmak, mahallî demokrasiyi güçlendirmek, şeffaf ve iştirakçi bir idare anlayışını hâkim kılmak gayesiyle, Türkiye’nin en geniş kapsamlı ‘Katılımcı Bütçe Modeli’ni oluşturduk. Direkt İstanbullulardan gelen, her biri birbirinden kıymetli 4 bin 873 proje teklifi, teknik ve yasal açıdan değerlendirildi. Ortalarından ihtimamla seçilen 191 proje, yeniden İstanbulluların oylamasına sunuldu. Oylama sürecinde 147 bin 837 oy kullanıldı. Böylelikle İstanbullular, İstanbul için kıymetli gördüğü, uygulanmasını istediği 28 projeyi seçti. Biz de en yüksek oranda oy alan ve belirlenen bütçe hududu içinde kalan tüm projeleri 2022 bütçemize dahil ettik. Bu projeler için 2022 bütçesinde, 155,8 milyon liralık kaynak ayırdık. Hepsini 2022 yılından itibaren süratle hayata geçireceğiz.”
“Ekonomi bu türlü yönetilirse bütçemizi kısa müddet sonra revize etmek zorunda kalabiliriz”
“Yatırım kararlarımızda sürekli kamusal faydayı temel alacağız”
“Her şartta bize emanet edilen kamu kaynaklarını, yalnızca ve yalnızca kamu faydası doğrultusunda, mali disiplin ve liyakat asıllarına uygun kullandığımızı ve kullanacağımızın kelamını yeniden bütçemizle veriyoruz. 2022’de, elimizdeki tüm imkanlarla, İstanbul’a ve İstanbullulara her geçen gün daha akılcı, daha süratli ve daha yüksek standartta hizmet üretmeye devam edeceğiz. Yatırım kararlarımızda ebediyen kamusal faydayı temel alacak, ekonomik olmayan ve tasarruflu olmayan harcamalara asla müsaade vermeyeceğiz. Türkiye’yi milletlerarası rekabette, Cumhuriyet tarihinin en güç periyodunu yaşatan ekonomik krizde ve hala devam eden pandemi şartlarında ezilen orta ve alt gelir kümesindeki vatandaşlarımızın kaygılarını çözmek için tüm gücümüzle çalışmaya ve yanlarında olmaya devam edeceğiz. İştirakçi, insan odaklı, ortak akla dayalı yeni jenerasyon belediyecilik anlayışının yansıması olarak ulaşım alanında dar gelirliler, öğrenciler, çocuklu anneler ve sıhhat çalışanları başta olmak üzere indirimli yahut fiyatsız ulaşım üzere toplumsal harcamaları sürdüreceğiz. Meclisimizin, finansal gereksinimlerimiz konusunda önümüze çıkardığı manilere karşın borçlarımızı ödemeye, ne yazık ki makus yönetilen iktisat idaresinin neden olduğu İBB’nin sırtına yüklediği devasa borç kamburuna karşın yatırımlarımıza ve hizmetlerimize daha büyük bir hırsla devam edeceğiz.”
“Bu kentin tüm evlatlarının yanındayız”
“Bu kadim kente ve aziz millete, sahipsiz olmadıklarını göstermeye devam edeceğiz. Bu kentin geçlerine, çocuklarına, annelerine ve kimsesizlerine umut olmaya devam edeceğiz. Siyasi emellere değil, 16 milyon İstanbulluya hizmet etmeye davet ediyorum. Buradan bir kere daha ilan ederim ki önümüze ne derece mahzur çıkarılsa çıkarılsın, her doğan gün karşımıza devlet ciddiyetine uymayan ne derece tuhaf icat çıkarılırsa çıkarılsın; yılmayacağız, vazgeçmeyeceğiz. Daha büyük bir azimle 16 milyon için çalışmaya devam edeceğiz. Kimsenin morali bozulmasın. Kimse kendini sahipsiz ve çaresiz hissetmesin. Biz buradayız ve bu kentin tüm evlatlarının yanındayız.” (ANKA)
