Büyük bir insanlık trajedisi olan Srebrenitsa Katliamı'nın üzerinden 24 yıl geçti… 11 Temmuz 1995'te gerçekleşen Srebrenitsa Katliamı, insanlık tarihinin en karanlık sayfalarından bir tanesi. Bosna Katliamı olarak da anılan bu üzücü, insanlık dışı olayı kınıyor ve lanetliyoruz.
1. “Çocukları küçük kurşunla öldürürler değil mi anne?”
11 Temmuz 1995 günü yapılan bu katliam insanlık tarihinin en kara sayfalarından biridir. İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Avrupa'da yapılan en büyük katliamdır.
2. Nisan 1992 – Bosna Hersek'te savaş başladı
Yugoslavya'nın çöküşü üzerine 1992 yılında Sırpların Bosna'da başlattıkları soykırımla doğuya doğru süratle ilerledi ve nüfusunun yüzde 75'ini Müslümanların oluşturduğu 36 bin nüfuslu Srebrenitsa'yı ele geçirdi. Birkaç ay sonra Boşnaklar kasabayı geri aldı.
3. Ocak-Mart 1993 – Sırplar Boşnakların elindeki bölgelere karşı taarruza geçti
Srebrenitsa ve Zepa, Sırpların elindeki bölgenin oldukça içlerinde, düşman birlikler tarafından kuşatılmış bölgeler haline geldi. etraf bölgelerden kaçan Boşnakların göçü sonucu Srebrenitsa'nın nüfusu 60 bine çıktı. Su, besin ve tıbbi materyal kıtlığı başladı.
4. Nisan 1993 – Birleşmiş Milletler, Srebrenitsa, Zepa ve Gorazde'yi ''güvenli bölge'' ilan etti
BM Barış Gücü, bu bölgelere asker sevk etti ve Sırp saldırıları durdu. Lakin Srebrenitsa etrafındaki Sırp kuşatması devam etti ve sonraki 2 yıl içinde çok az sayıda insani yardım konvoyunun kasabaya girmesine müsaade verildi. Müslümanların elindeki silahlar BM Barış Gücü tarafından müdafaa gerekçesiyle toplanmıştı.
5. Şehre yıllar boyunca yardım materyali, bilhassa de tuz girişi şuurlu bir formda engellemiştir
Bu biçimde Boşnakları güçsüz bırakıldı ve Mladiç’ten önce açlık çoktan can almaya başladı.
6. 9 Temmuz 1995 – Karaciç, Srebrenitsa'nın alınması buyruğunu verdi
Sırplar kasabayı ele geçirmek için ''Krivaya 95'' operasyonunu başlattı. Srebrenitsa'yı kuşatan Sırplar, BM barış gücündeki Hollanda askerlerinin gözetleme mevzilerine saldırdı ve 30 kadar Hollanda askerini rehin aldı. Ratko Mladiç komutasındaki Sırplar Srebrenitsa'ya olan hücumlarını sıklaştırdıklarında Müslümanların toplanan silahlarını geri almak için yaptıkları müracaat , sorumlu Hollanda kumandanı Thom Karremans tarafından reddedildi.
7. 10 Temmuz 1995 – Sırp ordusu Srebrenitsa'ya top ateşine başladı.
Sırp ordusu kasabaya bombardımana yeniden başlayacağı ve rehin Hollanda askerlerini öldüreceği tehdidinde bulundu. Hollanda güçleri Sırplara, sabaha kadar geri çekilmezlerle Nato'nun hava saldırısı düzenleyeceği tehdidinde bulundu.11 Temmuz 1995'te Nato savaş uçakları Srebrenitsa etrafındaki Sırp tanklarını bombaladı. BM sadece iki F16'yı kent üzerinde bir uçuş yaptırmakla yetindi.
8. Hollandalı Kumandan Thom Karremans kendisine sığınan 25 bin mülteciyi ve kenti Sırplara teslim etti
Hollandalı askerler bir gece yarısı Bosna'daki BM Barış Gücü kumandanı Hollandalı generalden aldıkları buyruk doğrultusunda kenti boşalttılar. Esir alınan BM askerlerine karşılık olarak kamptakiler Mladiç’e teslim edildi. Daha sonra ortaya çıkan bir görüntü kasetinde Sırp generalin kenti boşaltan Hollandalı kumandana bir ikram verirken manzaraları çekilecekti.
9. 11 Temmuz 1995 – Ratko Mladiç komutasındaki VRS (Bosna Sırp Cumhuriyeti Ordusu) birlikleri Srebrenitsa’ya girdi.
Ratko Mladiç komutasındaki VRS (Bosna Sırp Cumhuriyeti Ordusu) birlikleri Srebrenitsa’ya girerken Mladiç kameralara şunları diyordu: “Bugün 11 Temmuz 1995. Sırplar için kutsal bir günün yıl dönümünü kutlamadan evvel Sırp Srebrenitsa'dayız. Bu kenti Sırp milletine armağan ediyoruz. Osmanlı’ya karşı gerçekleştirdiğimiz ayaklanmanın anısına, Türklerden öç alma vakti gelmiştir.” (Burada Türk dediği ise Bosnalı Müslümanlar elbette.)
10. Sırp vahşeti Avrupa'dan yüz bularak doruğa çıktı ve tam 5 gün süren katliamda 8372 kişi öldürüldü.
Tam 10000 kişiyi esir alan askeri küme Mladiç'in buyruğuyla esirleri öldürmeye başladı. 5 gün süren katliamda 8372 kişi öldürüldü.
11. Sırp askerler cesetlerin kimlikleri tespit edilmesin diye cesetleri parçalayarak sayıları 64'ü bulan toplu mezarlara gömdüler.
Öldürülen 8 bin 372 bireyden 3 bininin cesedine hâlâ ulaşılamadı.
12. Srebrenitsa'da öldürülen ve kimliği 2013 yılında belirlenen 409 kişi, katliamın 18'inci yıl dönümünde toprağa verildi.
13. Lahey Adalet Divanı katliamı 'soykırım' olarak kabul etti
14. Saldırının baş sorumlusu General Ratko Mladiç, Sırbistan İstihbarat Teşkilatı tarafından 2011 yılında yakalandı
Ölümlerden direkt sorumlu olduğu suçlamasıyla karşı karşıya olan Ratko Mladiç hala Lahey'deki Memleketler arası Eski Yugoslavya Savaş Cürümleri Özel Mahkemesi'nde yargılanıyor.
15. Ve ‘Bosna Kasabı’ Karaciç, Srebrenitsa soykırımından hatalı bulundu
Lahey'deki Eski Yugoslavya Milletlerarası Ceza Mahkemesi, Bosna Savaşı sırasında 11 farklı cürümden yargılanan Sırp başkan Radovan Karaciç'in Srebrenitsa'da işlenen soykırımdan hatalı bulundu. 11 başka kabahatle yargılanan Karaciç, toplam 10 cürümden karar giydi, 40 yıl mahpus cezasına çarptırıldı.
