İstanbul Tabip Odası (İTO) Lideri Prof. Dr. Pınar Saip, Meclis’te kabul edilen, özel sıhhat dalında çalışan doktorların ‘serbest meslek erbabı’ olarak vergilendirilmesine ait düzenlemenin Anayasa Mahkemesi’ne götürülerek iptali için her türlü çalışmanın yürütüleceğini söyledi. Düzenlemenin daha çok hastane sahiplerinin faydasına olacağını vurgulayan Saip, doktorların hukukî ve ekonomik açıdan çok büyük ziyanlarla karşılaşacağını tez etti.
AKP Malatya Milletvekili Bülent Tüfenkci’nin hazırladığı ve 85 AKP milletvekilinin imzası bulunan ‘Hazineye İlişkin Taşınmaz Malların Kıymetlendirilmesi ve Katma Bedel Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Kimi Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Kararında Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaşmıştı.
Birden fazla kurumda çalışan tabiplerin vergilendirilmesi
Yasaya nazaran, bir yahut birden fazla özel sıhhat kuruluşu ile mukavele düzenleyerek çalışan doktorlar hür meslek erbabı olarak kabul edilecek ve çıkarları özgür meslek çıkarı kararlarına nazaran vergilendirilecek. Fiyatlı olarak çalışan doktorların gelirleri ise evvelce olduğu üzere fiyat kararlarına nazaran vergilendirilmeye devam edilecek.
İTO Lideri Prof. Dr. Pınar Saip ve İTO İdare Heyeti Üyesi Dr. Güray Kılıç, kelam konusu düzenlemeye ait bugün basın toplantısı düzenledi. Bu düzenlemenin özel alanda çalışan doktorların bütün garantili çalışma şartlarını yok etmeye yönelik olduğunu savunan Saip, “Daha çok hastane sahiplerinin faydasına olacak” dedi. Saip, şöyle konuştu:
“Özel sıhhat dalında çalışan tabiplerin direkt çalışma biçimini ve vergilendirilmelerini etkileyecek olan 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nda değişiklikler yapılmasını öngören teklif, geçen hafta içerisinde TBMM Genel Kurulu’nda görüşülerek kabul edildi.
“Şirket sahibi tabipler, ‘serbest meslek erbabı’ olarak tanımlanacak”
Öngörülen değişiklik, 4 Nisan 2015’te 5510 sayılı Kanun’a Ek 10 değişikliğinin ortaya çıkardığı kaotik ortamın düzeltilmesine yönelik olarak gerekçelendirilmektedir. Böylelikle şirket sahibi tabipler de ‘serbest meslek erbabı’ olarak tanımlanmış olup, şirketlerinin kestiği faturalar da ‘serbest meslek makbuzu’ olarak süreç görecektir. Değişiklik maddeleştiği takdirde özel sıhhat sermayesi, çalışan tabiplerin hak ettikleri fiyatları karşılığı sıhhat kurumlarına kestiği şirket faturası ya da özgür meslek makbuzuna bağlı yasal kontrollerden kurtulmuş olacaklarını düşünme yanılgısı içindedir.
“Hekimlerin hakları ortadan kaldırılmak istenmektedir”
Özel sıhhat sermayesi, 2015 yılında olduğu üzere artık de yasa yapıcılarla birlikte organize ettiği bu perde yasa değişikliği ile doktorların anayasal çalışma biçim ve hakları ortadan kaldırmak istemektedir. Bu yasal düzenlemenin doktor dışı öteki meslek kümelerine kapsamayıp sırf doktorlara uygulanması, özel sıhhat sermayesinin arka niyetli maksadını açık olarak ortaya koymaktadır. Yapılmak istenen değişiklik temel olarak vergi düzenlemesine yönelik değildir. 2015 yılında yapılan hukuksuzluğun üstünü bir öteki perde ile örtmeye yöneliktir.
“Hekimler vergileri ödemekten hiçbir vakit kaçınmadılar”
Sorun, tabiplerin devlete, topluma vergi verme sorunu da değildir. Doktorlar, bugüne dek topluma karşı gerek mesleksel olarak gerekse de kazandıklarına bağlı olarak hiçbir vakit vergilerini ödemekten kaçınmamışlardır. Sorun, temel olarak özel sıhhat dalının çalışan tabiplerin haklarını gasp ederek ödemesi gereken fiyattan kurtularak, tabiplerden aldığı şirket faturaları ve özgür meslek makbuzlarını da sarfiyat göstererek topluma karşı ödeyeceği vergiden kaçınma sıkıntısıdır.
“Hekimler hizmet alım kontratıyla çalışmaya zorlanmaktadır”
Tabipler, sıhhatte dönüşüm programının sonucu olarak sıhhatin metalaşmasıyla birlikte giderek emekleri üzerindeki yetkilerini kaybetmekte, fiyatlarındaki azalmanın yanı sıra iş kontratı (bordrolu-4a) yerine hizmet alım kontratı (şirket-4b) ile çalışmaya zorlanmaktadır. Bu tarafta özel sıhhat kesimi tarafından tabiplere yönelik ikna, tehdit, işe son verme dahil her türlü etik ve yasa dışı usul uygulanmıştır, uygulanmaktadır. Yeni kanun teklifinin de yasalaşmasıyla birlikte ‘Güvencesizliğin temel ögesi olan bu durumda doktor, çalışma hayatına ait neredeyse tüm kozmik yasal korunmalardan hukuk dışı yollarla zorla feragat ettirilmiş’ olacaktır.
“Hukuksal uğraş sürdürülmektedir”
Tüm bu kaotik süreç, özel sıhhat dalının çalışan haklarından kaynaklanan sorumluluktan kaçınma ve hasebiyle daha fazla kar isteğinden kaynaklanmaktadır. Yasa değişikliği gerçekleştiği takdirde tabipler, bugüne dek yaşadıklarından çok daha fazla mağduriyetlerle karşı karşıya kalacaktır. Doktorların 4a (iş kontratlı çalışan), 4b (hizmet alımı sözleşmeli-şirket) ile çalıştırılma sorunu 2008’den bu yana birçok kere Türk Tabipleri Birliği ve İstanbul Tabip Odası tarafından lisana getirilmiş olup mevzuyla ilgili gerekli demokratik ve hukukî uğraş sürdürülmüştür ve sürdürülmektedir.”
“Hekimler hukukî ve ekonomik çok büyük ziyanlarla karşılaşacaklar”
Saip, bu yasa sonucunda meydana gelebilecek meseleleri şöyle sıraladı:
“Özel sıhhat dalının doktorların çalışma hayatlarına ait oluşturduğu kaotik sürecin bu ve bundan sonraki yasal perdelemelerle sürdürülmesi mümkün değildir. Sürecin bu formda sürdürülmesinden tabipler kadar sıhhat sermayesi de bir biçimde ziyan görecektir.
Doktorlar gerek isteyerek gerekse de sıhhat kurumunun baskısı sonucu iş mukavelesi yerine (4a), hizmet alımı (4b) kontratıyla çalışmalarına bağlı olarak vakit içerisinde hukukî ve ekonomik çok büyük ziyanlarla karşı karşıya kalacaklardır.
“AYM’ye götürerek iptali için her türlü çalışma yürütülecek”
Temel yasalar gereği özel sıhhat bölümünde tabiplerin mevcut çalışma biçimi iş mukavelesi (4a) istikametinde olmalı, bu çalışma biçimi gereği tüm hak ve fiyatlarını tam olarak almalıdır. Bu yasanın kabulü halinde dahi, hukuken doktorlar yalnızca 4b’li olarak çalışmak zorunda değillerdir. İstemeleri halinde 4a’lı olarak çalışmalarının önünde hiçbir yasal mani yoktur.
Öngörülen değişiklik, tabi olduğu yasanın hem bir üst hususu ile hem de başka temel çalışma maddeleri ile çelişmektedir. Bu nedenle meslek örgütümüz Türk Tabipleri Birliği tarafından TBMM’de mevcut siyasi partiler nezdinde yapılacak teşebbüslerle Anayasa Mahkemesi’ne götürülerek iptali için her cins çalışma yürütülecektir.”
“Hekim göçünü daha da artıracak”
İstanbul Tabip Odası olarak, TBMM’de yasalaşma sürecinde olan bu değişikliğin hem sıhhat ortamına hem de tabiplerin özlük ve ekonomik haklarına getireceği aksilikleri bir defa daha hatırlatıyoruz” diyen Saip, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Özel sıhhat sermayesinin isteği doğrultusunda düzgün hekimlik yapma şartlarının ortadan kaldırılmasının tabip göçünü daha da artıracağının bir kere daha altını çiziyoruz. Toplumu, siyasi parti ve milletvekillerini, bahsin tarafı meslek örgütlerini bu unsurun yasalaşmasını engellemek üzere Türk Tabipleri Birliği ile yürüttüğümüz çalışmaya katkı sunmaya davet ediyoruz.”
“Hekimlerin yüzde 80’i 4B’li çalışmaları istikametinde baskı uygulanmasını etik dışı buluyor”
Pınar Saip’in konuşmasının akabinde Dr. Güray Kılıç, 16 Mart-8 Nisan ortasında, özel sıhhat bölümünde çalışan bin 637 doktorun iştirakiyle tabiplerin çalışma biçimlerine yönelik yapılan anketin sonuçlarını sundu. Anket sonuçları şöyle:
“Yüzde 42 şirket faturası 4b, yüzde 18 özgür meslek makbuzu 4b keserek çalışırken yüzde 33 oranında bordrolu olarak 4a, yüzde 7 ise her iki sistemle çalışmaktadır.
Doktorlar, iş başvurusu sırasında yüzde 42 oranında 4b kapsamında çalışmanın mecburî olduğunun belirtildiği, yüzde 14 4b kapsamında çalışmanın kendileri için faydalı olacağı konusunda yönlendirmenin yapıldığını, yüzde 44 oranında ise bir açıklama yapılmadığını belirtmişlerdir.
Doktorlar, 4b’li çalışmaları istikametinde baskı-yönlendirme uygulanmasını yüzde 80 oranında etik dışı bulurken yüzde 11 fikri olmadığını, yüzde 9 ise olabileceğini belirtmektedir.
“Çalışma biçimlerinde yüzde 70’i özgür olmadığını düşünüyor”
Doktorlar, çalışma biçimlerini seçmede yüzde 70 oranında özgür olmadıklarını, yüzde 7 oranında özgür olduklarını, yüzde 23 oranında ise kısmen özgür olduklarını düşünmektedir.
Tabipler kendi iradenizle hangi çalışma biçimini tercih edersiniz sorusuna yüzde 63 4a, yüzde 16 4b ve yüzde 21 4a ve 4b’li olarak tercihlerini belirtmektedir.
Doktorlar, ‘özel sıhhat kuruluşunda çalışırken kendinizi iş ortağı olarak görüyor musunuz’ sorusuna yüzde 79 ‘hayır’ derken, yüzde 12 ‘bazen’, yüzde 9 ise ‘evet’ yanıtlarını vermiştir.
Tabipler, çalıştığı kurumun idaresinde kelam ve karar almada yetkisinin yüzde 73 oranında olmadığını, yüzde 13 olduğunu, yüzde 14 ise kısmen olduğunu belirtmiştir.
Tabipler, 4a ve 4b çalışma biçimlerinin olumlu ve aksilikleri hakkında yüzde 44 bilgisi olduğunu, yüzde 16 bilgisinin olmadığını, yüzde 40 ise yetersiz bilgiye sahip olduğunu belirtmiştir.
Tabipler, 4b’li olarak çalıştığı kurumun çalışma şartlarına (çalışma saatleri, müsaade mühletleri vb.) yüzde 65 oranında uyma mecburiliği olduğunu, yüzde 20 kısmen uyma zaruriliği olduğunu ve yüzde 15 olmadığını belirtmişlerdir.
Tabipler 4b’li çalışma biçimine bağlı vergi ödemeleri ile ilgili olarak yüzde 38 kâfi bilgiye sahip olduğunu, yüzde 26 olmadığını ve yüzde 36 oranında yetersiz bilgiye sahip olduklarını düşünmektedir.
“Emeklilik periyotları ile ilgili yüzde 61’i tasa duyuyor”
Doktorlar, özel sıhhat kesiminde yüzde 80 4a, yüzde 26 4b ve yüzde 29 4a ve 4b’li çalışma biçiminde daha fazla gelir elde edebileceklerini düşünmektedir.
Doktorlar 4b kapsamında çalışmaya bağlı emeklilik devirleri ile ilgili olarak yüzde 61 korku duydukları, yüzde 17 kısmen telaş duyduklarını ve yüzde 22 oranında ise dert duymadıklarını belirtmişlerdir.
Doktorlar, özel sıhhat kuruluşunda yüzde 62 oranında 4a kapsamında, yüzde 14 oranında 4b kapsamında ve yüzde 23 ise ikili prosedürde daha uygun hekimlik yapacağını belirmişlerdir.”