Kod29 olarak adlandırılan, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan hallerden işten çıkarmalar pandemide haksız yere kullanılıyor ve insanlık dramlarına sebep oluyor.
İşten çıkarma yasağı iki ay daha uzatıldığı halde, yasaya göre yüz kızartıcı suçlar işten çıkarma yasağında istisna olarak tanınmış durumda ve işveren çalışanlarına karşı son dönemde giderek daha fazla bu yöntemi kullanıyor. Kod29’dan haksız yere atıldığını ortaya koyup tazminat hakkını almak 3 yıllık bir dava süreci gerektiriyor. Üstelik işverenin ‘kara çaldığı’ ortaya çıksa bile herhangi bir ceza uygulanmıyor.
“İşçileri cezalandırma yöntemi haline gelen ücretsiz izin uygulamasına da derhal son verilmeli”
Sözcü’den Özlem Ermiş Beyhan’ın haberine göre, DİSK Başkanı Arzu Çerkezoğlu, daha önce de sendikalaşmayı engellemek için sıkça kullanılan Kod29’un pandemi döneminde ise işten çıkarma yasağını delmenin adı olduğunu söyledi. Çerkezoğlu, “Bizim DİSK olarak talebimiz işten çıkarma yasağı tüm istisnalar kaldırılarak devam etmeli, işçileri cezalandırma yöntemi haline gelen ücretsiz izin uygulamasına da derhal son verilmeli” dedi. Pandemiden en fazla kadınların etkilendiğini, Kod29’un yüz kızartıcı suçları kapsaması nedeniyle kadınlar için ek sıkıntılar doğurduğunu da vurgulayan Çerkezoğlu, “Kadınlar için haksız yere böyle bir madde ile çıkartılmış olmak yaşanan şiddet olayları da göz önüne alınırsa haksız yere hak ve gelir kaybının yanı sıra ekstra riskler de getiriyor. Bu madde büyük insanlık dramlarına neden oluyor” diye konuştu.
‘İftiranın cezası yok’
Dev-Turizm-İş Marmara Şube Başkanı Turgay Özdemir, pandemide Kod29’dan işten çıkartmanın yüzde 70 oranında arttığını söyledi. Özdemir, Kod29’dan atılan işçinin dava açtığını, dava sonunda haksız yere Kod29’un işletildiğinin ortaya çıkması halinde işverene hiçbir ceza verilmediğini, sadece işçinin hakkı olan tazminatı ödediğini belirterek, “İşverene bu iftiranın bir cezası olmalı. O zaman böylesine sık kullanılan bir yöntem olmaz” dedi.
Özdemir, “Kod29 bu dönemde tazminatsız işten çıkarma yöntemi haline geldi. Devlet de buna göz yumuyor. Siz birini işten çıkardığınızda tazminatını ödemek zorundasınız, sonrasında o kişi işsizlik maaşını da alabiliyor. Ama Kod29’dan attığınızda tazminat da yok işsizlik maaşı da” ifadelerini kullandı.
Özdemir halen işçiler tarafından işverene karşı açılmış davaların yaklaşık yüzde 80’inin Kod29’dan olduğunu kaydetti.
‘İşkur da SGK da incelemiyor’
Doç. Dr. Aziz Çelik, Kod 29’un çalışma yaşamının kanayan yaralarından biri haline geldiğini söyledi. Çelik şu bilgileri verdi:
“Kod 29 ile işten çıkarmaların önemli bir bölümü işverenin tazminattan kurtulmak için gerçeğe aykırı iddialarına dayanıyor. Pandemide işverenler işten çıkarma yasağını delmek için Kod 29’u kullanıyor. Ancak bu şüpheli duruma rağmen iddiayı ne İŞKUR ne de SGK inceliyor. Bu durum büyük mağduriyetlere yol açıyor. İşverenin Kod 29 başvurusunu SGK ve İŞKUR incelemeli, otomatik olarak kabul etmemeli. İnandırıcı ve kanıta dayanmayan başvurular işleme alınmamalı.”