Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğünde meydana gelen zelzeleler 11 vilayette büyük yıkıma yol açarken, 47 bin 932 kişi ise hayatını kaybetti. Gaziantep’in ardından Kahramanmaraş’a giden Japon sarsıntı uzmanı Yoshinori Moriwaki, incelemelerde bulundu. Türkiye’nin her yerinde zelzeleler meydana gelebileceğini vurgulayan Moriwaki, ‘Marmara Bölgesi’nde 4 yerde tehlikeli nokta var’ dedi.
Moriwaki, sarsıntılara karşı hassas ve dikkatli olunması gerektiğine dikkat çekerek, kelamlarına devam etti: “Kaya yer, yeterli taban bulmak lazım. Düzgün tabanlı yerlerde âlâ binalar yapılırsa olağan sorun olmaz. Bilhassa Akdeniz bölgesinde sarsıntıdan sonra tusunami görülebileceği için deniz düzeyinden en az 3 metreden yüksekte yer yapılmalı. Şimdiden hazırlık yapmak lazım. Planlarımızı düzgün yapmamız lazım.” Türkiye’nin her yerinde sarsıntılar meydana gelebileceğini söyleyen Moriwaki, şunları kaydetti:
”Bazen beni gören ‘Ne vakit, nasıl geliyor?’ diye soruyor, ben de ‘Hazır olmamız gerekiyor.’ diyorum. Sarsıntıdan yaklaşık bir ay evvel Kahramanmaraş’ta katıldığım seminerde, ‘Doğu Anadolu Fay Sınırı kırılmaya başladı. O yüzden burası da sarsıntısı görebilir dikkatli olunsun, Allah sizi uyarıyor.’ formunda sözler kullanmıştım ancak onu olağan seminer zannetti herkes. Bundan sonra Türkiye’nin her yerinde zelzele olabilir. İzmir fay çizgisi da daha kırılmadı, fay sınırı rahatlamadı.”
Moriwaki, Doğu Anadolu Fay Hattı’nın denizin içinde Kıbrıs’ta olabileceğini tabir ederek, şöyle konuştu: ”Kıbrıs tarafından kuzeyde Bingöl’de dikkatli olmak lazım. Bingöl’den sonra Kuzey Anadolu Fay Sınırı Muş, Bitlis, Van’a kadar dikkatli olunmalı. Ondan sonra Marmara Bölgesi… Yani bu İstanbul’u da kapsıyor. Marmara Bölgesi’nde 4 yerde tehlikeli nokta var. Birinci Bursa, o da fay sınırını kırmadı.”
”İkincisi Marmara boğazının 20 kilometre güneye gittiği noktada. Bu ikisi de 7,5’e kadar gelebilir. Üçüncüsü Silivri tarafında. Ondan sonra ise Çanakkale adaların güneyi. Burada da 6,8-7,5 olarak gelebilir. Tarih vermek mümkün değil lakin bana nazaran evvel Doğu Anadolu Fay Sınırı, ondan sonra öteki taraf.”
Dünyanın en büyük zelzelesinin 9,5 ile Güney Amerika’da yaşandığına değinen Moriwaki, Japonya’da meydana gelen zelzelelerin denizde ve derinde olduğuna işaret etti. Moriwaki, Japonya’daki zelzeleler tabandan 30 kilometre uzaklıkta olduğuna, Türkiye’deki son zelzelelerin ise yere yakın noktada meydana geldiğine dikkati çekerek, “(Kahramanmaraş merkezli depremler) Türkiye’de sallantı olarak, kademe olarak 12 şiddetinde oldu diye zannediyorum. Türkiye’deki zelzelenin karadaki en büyük sarsıntılardan biri olduğunu söyleyebiliriz” değerlendirmesinde bulundu.
Yumuşak ve dolgu olan yerlere muhakkak bina inşa edilmemesi gerektiğinin altını çizen Moriwaki, taban etütlerinin çok uygun yapılması gerektiğini anlattı. Moriwaki, müteahhitlerin katiyetle mimar yahut mühendislerden olması gerektiğini lisana getirerek, “Binayı ne kadar âlâ yaparsak yapalım taban berbatsa, bu bina natürel ki çökecektir. Kahramanmaraş’ta da binaların yıkılmasının nedeni yerin makûs olması. Kentin dağlık bölgeleri yer açısından iyi” sözünü kullandı.
