Puanı düşük olmasına karşın Kadıköy Anadolu Lisesi’ne kaydı alındığı savıyla reaksiyon gören öğrencinin avukatı Deniz Yazgan, “öğrencinin Kadıköy Anadolu Lisesi’ne nakledilmesinin tek nedeni, sıhhat raporunda da belirtildiği üzere, öğrencinin konutuna metrelerle söz edebilecek kadar yakın olan bir okulda tahsil görmesini gerektiren mahsus bir hastalığa sahip olmasıdır.” açıklamasını yaptı. Yazgan açıklamasında rastgele torpil ya da kayırmanın mümkün olmadığını tabir etti.
Birinci olarak CHP İstanbul Vilayet Lideri Canan Kaftancıoğlu’nun Twitter hesabından ‘torpil’ argümanıyla duyurulan kayıt, toplumsal medyada büyük reaksiyon toplamıştı.
Nakil sürecinde ‘torpil’ argümanının gerçeği yansıtmadığını belirten avukat Yazgan’ın açıklamasında şunlar kaydedildi:
“Öğrenci çocuk, ana kontenjan kapsamında değil, kamuoyunca ‘pozitif ayrımcılık’ olarak bilinen kapsayıcı düzenlemeler hasebiyle ‘kontenjan kuralı aranmaksızın’ Kadıköy Anadolu Lisesi’nde tahsil görmeye hak kazanmıştır. Öğrenci çocuk, hiç kimsenin hakkına müdahale etmemiş, ana kontenjandan okula girmeye hak kazanan rastgele bir öğrencinin yerine geçmemiştir. “
Basın açıklamasında ayrıyeten yönetmelik, Anayasa ve Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin ilgili hususlarına de vurgu yapıldı.
‘Nefrolojik hastalık sahibi’
Öğrencinin ve velisinin avukatı Deniz Yazgan’ın yayınladığı basın açıklamasının tamamı şöyle:
“Son günlerde kamuoyunun dikkatini çeken ‘Kadıköy Anadolu Lisesi’ne ‘nakil krizi’ başlıklı haberler münasebetiyle Ulusal Eğitim Bakanlığı tarafından sürece yönelik olarak soruşturma açılmıştır. Aldığımız duyuma nazaran öğrenci çocuğun kaydının okuldan alınmasına ve süreci gerçekleştiren kamu vazifelileri hakkında soruşturma açılmasına karar verilmiştir. Öğrenci çocuğun üstün faydasının ikinci plana atıldığı bu süreç hasebiyle bu basın bülteninin yayınlanması ihtiyacı doğmuştur.
Basında çıkan haberlerin odak noktasının, taban puanı 455 olan Kadıköy Anadolu Lisesi’ne, Liseye Giriş Sınavı’ndan 405 puan almış bir öğrencinin kaydedilmesi hasebiyle oluştuğu tez edilen haksızlık olduğu görülmektedir[1].
Halbuki öğrenci 29.07.2019 günü Sıhhat Bakanlığı Sıhhat Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından Ulusal Eğitim Bakanlığı Ortaöğrenim Genel Müdürlüğü’nün dikkatine sunulan ‘Ortaöğretim Öğrenci Nakillerine Temel ICD Kod ve Teşhis Listesi ile Sıhhat Konseyi Raporu Vermeye Yetkili Sıhhat Kuruluşları Listesi[2]‘ ile de belirlenmiş olan ve ailenin yakın takibini gerektiren nefrolojik hastalık sahibi olan bir kız çocuğudur. Öğrencinin has sıhhat durumunu ortaya koyan bu nitelikte bir raporu hazırlamaya yetkili bir üniversite hastanesi tarafından düzenlenmiş ‘Durum Bildirir Sıhhat Heyeti Raporu’ da bulunmaktadır.
“Okul meskenine metrelerce yakın olmalı”
Öğrencinin Kadıköy Anadolu Lisesi’ne nakledilmesinin tek nedeni, sıhhat raporunda da belirtildiği üzere, öğrencinin meskenine metrelerle tabir edebilecek kadar yakın olan bir okulda tahsil görmesini gerektiren has bir hastalığa sahip olmasıdır.
Eğitim sistemimiz, ön ergen ve ergenlik çağındaki çocukları esnek olmayan ve stres-yoğun skalalara tâbi tutan bir geçmişe sahip olsa da; vakit içerisinde, olabildiğince fazla çocuğun eğitimsel ihtiyaçlarını karşılayabilme emeline uygun düşecek biçimde iyileştirmelerin de yapıldığı bilinmektedir.
Bu iyileştirmelerden bir örneği de 07.09.2013 günlü ve 28758 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Ulusal Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği’nin 23. hususunun 7. fıkrası oluşturmaktadır. Bu karar uyarınca ‘Komisyon; temel eğitimden ortaöğretime geçiş sistemi ile yerleşen öğrenciler de dâhil olmak üzere; Sıhhat Bakanlığınca belirlenen ‘Öğrenci Nakil ve Geçişlerine Temel Teşkil Eden Hastalıklar’ listesine bağlı olarak sıhhat konseyi raporu vermeye yetkili hastanelerden alınmış sıhhat konseyi raporunda belirtilen uzun periyodik tedavi gerektiren hastalığı bulunan öğrencilerin bu durumlarını belgelendirmeleri kaydıyla kontenjan kuralı aranmaksızın, ortaöğretim kayıt alanı içinde tercihe bağlı olarak öğrenci alan okullara istikrarlı bir formda; merkezi imtihan puanıyla öğrenci alan okullardan gelen öğrencilerin ise öncelikle tıpkı tipten merkezi imtihan puanıyla yerleşebileceği okula, birebir tipten okula yerleşememesi durumunda puanının kâfi olduğu okula, tekrar yerleşememesi durumunda ise öğrencinin puanına en yakın taban puanı bulunan okula nakil ve geçiş süreçlerini yapar.’
“Kayırma ve torpil yok”
Bu kapsamda öğrenci; okul idaresi, okul aile birliği, basın kuruluşları ve siyasi kimliklerce tez edildiği üzere rastgele bir kayırma yahut torpille değil; kapsayıcı eğitim prensiplerinin gereklilikleri hasebiyle Kadıköy Anadolu Lisesi’nde tahsil görmeye başlamıştır.
“Çocuğun faydası temel düşüncedir”
Anayasamızın 90. hususunun son fıkrası uyarınca ‘Usulüne nazaran yürürlüğe konulmuş Milletlerarası andlaşmalar kanun kararındadır.’ Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’nin 3. hususu uyarınca, ‘Kamusal ya da özel toplumsal yardım kuruluşları, mahkemeler, idari makamlar yahut yasama organları tarafından yapılan ve çocukları ilgilendiren bütün faaliyetlerde, çocuğun faydası temel niyettir.’
Tıpkı mukavelenin 23. unsuru ile engelli çocukların toplumsal yaşama aktif biçimde iştirak hakkı, 24. Unsuru ile de sıhhat hakkı teminat altına alınmıştır.
En kıymetlisi ise, üye ülkelerin Mukavele ile tanınan hakların hiçbir ayrım gözetilmeksizin tüm çocuklarca kullanılabileceğine kelam vermiş olmalarıdır.
Unutulmamalıdır ki, eğitim sistemi, engellileri kapsayıcı ve farklılıkları barındırıcı imkanlara sahip olmalıdır.
Okul arkadaşları, öğrenci çocuğa can ve gönülden dayanak sunsalar da bilhassa toplumsal medyada ve anlık iletileşme platformlarında gerçeği yansıtmayan, dayanaksız ve yıpratıcı telaffuzlar yer almaktadır. Öğrenci çocuk, özel ihtiyaçlı olmamakla, özel ihtiyaçlı ise dahi nakil süreci ile özel ihtiyacını berbata kullanmakla ve kontenjanı haksız yere işgal etmekle itham edilmektedir.
“Hiç kimsenin hakkına müdahale edilmemiş”
Şu mevzuya açıklık getirmek ve yinelemek gerekir. Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği’nin 23. Hususunun 1. Fıkrasında belirtilen ‘puan türü’ nicel olduğu kadar nitel olarak ele alınmaktadır. Öğrenci çocuk, ana kontenjan kapsamında değil, kamuoyunca ‘pozitif ayrımcılık’ olarak bilinen kapsayıcı düzenlemeler hasebiyle ‘kontenjan kaidesi aranmaksızın’ Kadıköy Anadolu Lisesi’nde tahsil görmeye hak kazanmıştır. Öğrenci çocuk, hiç kimsenin hakkına müdahale etmemiş, ana kontenjandan okula girmeye hak kazanan rastgele bir öğrencinin yerine geçmemiştir.
Yönetimin hareket ve süreçleri yargı kontrole açıktır. Anayasanın 2. hususunda belirtildiği üzere, toplumsal bir hukuk devletinde yaşamanın gereklilikleri münasebetiyle, özel ihtiyacı bulunan öğrencinin toplum içinde onurunun zedelenmesini önleyerek eğitim hakkından faydalanmasını ve yaşamasını sağlamak ismine gerçekleştirilen bu sürece dair açıklama ve kontrol istemi, öğrenci çocuğun ve ailenin kimliğine ve şahsî datalarına yönelik kitlesel bir taarruza dönüşemez.
Bilhassa bahisle ilgili yöneticilerin, çocuğun kimliği ve ferdî datalarını üçüncü şahıslarla paylaşmaksızın, kıymetlendirme ve açıklama yapmadan evvel, çocuğun mevcut durumunu gösteren sıhhat raporlarını detaylı olarak incelemelerinin çocuğun üstün faydası prensibine daha uygun düşeceğine yönelik kanaatimizi paylaşmak isteriz.”