Sayıştay’ın Kamu İşletmeleri Genel Raporu, kötü yönetim ve kamuculuğu tercih etmeyen politikalar nedeniyle içine düşülen darboğazı gösterdi. 23 kamu işletmesi 2019 yılında zarar etti. Toplam zarar bir yılda yüzde 24 artarak 13.7 milyar TL oldu. En büyük zarar 5.6 milyar TL ile BOTAŞ’ta.
Birgün’den Nurcan Gökdemir’in haberine göre, AKP iktidarının politikaları sonucu kamu işletmelerinin mali tablolarındaki bozulma sürüyor. Sayıştay’ın 2019 yılı denetimlerini içeren Kamu İşletmeleri Genel Raporu, zararın bir yılda yüzde 24 artışla 13.7 milyar liraya çıktığını, 23 kamu işletmesinin zarar ettiğini gösterdi.
Sayıştay’ın önceki yıllara göre yaklaşık bir ay gecikmeli olarak açıkladığı Kamu İşletmeleri Genel Raporu’na göre, kamu işletmelerinin 2017 yılında 5,7 milyar TL, 2018’de 11 milyar TL olan dönem zararı 2019’da 13,7 milyar TL’ye çıktı. Bir yılda yüzde 24 artışla kamu işletmeleri, önceki yıla göre 1,6 milyar TL daha fazla zarar etti.
BOTAŞ’tan TCDD’ye
Rapora göre, ülkenin en önemli stratejik kuruluşlarının da aralarında bulunduğu zarar eden kamu işletmeleri ile zararları şöyle:
BOTAŞ 5.6 milyar TL, TCDD 2.5 milyar TL, PTT 1.2 milyar TL, TCDD Taşımacılık 1 milyar TL, Türkiye Şeker Fabrikaları 968 milyon TL, ÇAYKUR 635 milyon TL, TEDAŞ 389 milyon TL, TTK Karadon 381 milyon TL, TTK Kozlu 262 milyon TL, TTK Üzülmez 213 milyon TL, TTK Armutçuk 138 milyon TL, TÜDEMSAŞ 101 milyon TL, TTK Amasra 99 milyon TL, Et ve Süt Kurumu 34 milyon TL, Sümer Holding 30 milyon TL, Türkiye Taşkömürü Kurumu 15 milyon TL, PTT Lojistik 9 milyon TL, RAYSİMAŞ 5 milyon TL, Doğusan 2.8 milyon, Arıcak Turizm ve Ticaret 8 milyon TL, Vakıf İnşaat 2 milyon TL, Sofra Kurumsal ve Ödüllendirme Hizmetleri 397 bin, Askeri Fabrika ve Tersane İşletme 109 bin TL.
En fazla kar eden TOKİ oldu
Mali kuruluşlar hariç kamu işletmelerinin dönem kârı 2017 yılında 13,6 milyar TL’den 2018 yılında 13,8 milyar TL’ye çıktı, ancak 2019 yılında ise yaklaşık yüzde 50’lik azalmayla 7,6 milyar TL’ye geriledi.
Rapora göre, en fazla kâr eden kurum TOKİ oldu. Yoksul yurttaşları ev sahibi yapma iddiasıyla kurulan ancak daha sonra lüks yatırımlara yönelen TOKİ’nin 2019 yılı kârı 7,6 milyar TL oldu. TOKİ’yi 4,2 milyar TL DHMİ, 2,8 milyar TL ile Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü, 2,1 milyar TL ile TEİAŞ, 1,2 milyar TL ile TPAO, 1 milyar TL ile de Kıyı Emniyeti Genel Müdürlüğü izledi.
Bankaların karı azaldı
Bankalarda, net faiz gelirlerinde artış olmasına rağmen, kredi ve diğer alacaklar değer düşük karşılığı ile diğer faaliyet giderlerindeki yüksek oranlı artış nedeniyle 2019 yılı dönem net kârı önceki yıla göre yüzde 13,4 oranında azalarak 12,1 milyar TL’ye düştü.
Sigortacılık sektöründe faaliyette bulunan 4 kamu işletmesinin 2017 yılında 807,7 milyon TL olan kârı 2019 yılında 1,5 milyar TL’ye çıktı.
