Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Sarsıntı Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, “Olası Marmara Depremi’nin 7’nin üzerinde olması bekleniyor. Burada kıymetli olan sarsıntıya ne kadar hazır olduğumuz ” dedi.
17 Ağustos 1999 Gölcük Depremi’nin 22. yıldönümünde Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Zelzele Araştırma Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Haluk Özener, DHA’ya özel açıklamalar yaptı.
“Türkiye’yi 476 farklı sensörle 7 gün 24 saat takip edebiliyoruz”
0.2 büyüklüğündeki sarsıntıları bile tespit edebildiklerini söyleyen Prof. Dr. Haluk Özener, “1999 zelzelesi sırasında bizim yalnızca 30 tane zelzele izleme istasyonumuz vardı. Hasebiyle zelzelesi muhakkak bir büyüklüğe kadar tespit edebiliyorduk. 1999 zelzelesi sonrası gerçekleşen projelerle bugün Türkiye’yi 476 farklı sensörle 7 gün 24 saat takip edebiliyoruz. Birebir vakitte Marmara bölgesinin deniz tabanına yerleştirmiş olduğumuz sismik istasyonlarla 0.2 büyüklüğündeki sarsıntıları dahi tespit edebiliyoruz. Tıpkı vakitte GPS müşahede istasyonlarımız var. O istasyonlarla yer kabuğundaki hareketleri milimetre hassasiyetinde tespit ederek, hangi faylarda ne kadar güç biriktiğini ve ne büyüklüğünde sarsıntılar olabileceğini ön görebiliyoruz” dedi.
Zelzelenin ne vakit gerçekleşeceğini söyleme talihlerinin olmadığını belirten Prof. Dr. Haluk Özener, “Vatandaşların bizlerden beklentisi zelzelenin nerede ve ne vakit olacağı istikametinde oluyor. Lakin biz yalnızca biriken güç kapsamında hangi bölgelerde ne büyüklükte zelzele olabileceğini söyleyebiliyoruz. Vakit verme talihimiz yok. Bu türlü bir teknoloji dünyanın hiçbir yerinde yok” diye konuştu.
TIKLAYIN – Prof. Dr. Altan: İstanbul sarsıntısında son çeyreğe girdik
“Erzincan Yedisu Segmenti ve Doğu Anadolu’da kimi bölgeler sarsıntı tehlikesi altında”
Prof. Dr. Haluk Özener, kelamlarına şu halde devam etti:
“Diri fay haritasına baktığımızda Türkiye’de 550 civarında faal fay bulunuyor. Bunlar tespit edilebilen faylar, bir de tespit edilemeyen faylar var. Dolasıyla Türkiye’nin birçok yeri zelzele tehlikesi altında. Yani Türkiye’nin rastgele bir yerinde sarsıntı olması sürpriz değil. Lakin kuzey Anadolu fayının 1939 Erzincan sarsıntısından sonra zelzelelerin batıya gerçek bir göçü var. Bu göçün Marmara Denizi’ne kadar geldiği tespit ediliyor. Bir de 1912 Şarköy Mürefte Sarsıntısı var. Münasebetiyle ortadaki boşluğu bir Marmara Denizi boyunca yaklaşık 130 kilometrelik bir alanda sismik boşluk olarak değerlendirebiliyoruz. Erzincan Yedisu segmenti ve Doğu Anadolu’da bulunan belirli bölgeleri uzun müddettir zelzele üretmiyor. Bu bölgelerin sarsıntı tehlikesi altında diyebiliriz.”
“Türkiye’nin sarsıntıya yüzde yüz hazır olan bir ülke olduğunu sanmıyorum”
Türkiye’de 7’nin üzerinde zelzele üretebilecek fayların bulunduğunu vurgulayan Prof. Dr. Haluk Özener, “Olası Marmara Depremi’nin 7’nin üzerinde olması bekleniyor. Burada değerli olan sarsıntıya ne kadar hazır olduğumuz. Bu noktada hem vatandaşa hem de karar vericilere değerli yollar düşüyor. Türkiye’nin zelzeleye yüzde yüz hazır olan bir ülke olduğunu sanmıyorum. Fakat zelzele olduğunda dünyanın en gelişmiş ülkesi de olsa can ve mal kayıpları olabiliyor. Tıpkı vakitte vatandaşlarımızda şuur olarak bir eksiklik var. Zira mukadderatçı bir milletiz. Daima ‘Allah korusun’ deriz lakin Allah’ta beşere bir akıl vermiş. Allah’ın vermiş olduğu bu aklı da kullanmamız lazım” sözlerini kullandı.
TIKLAYIN – 2021 Zelzele Araştırması: Vatandaşların yüzde 71’i zelzeleye karşı hazır hissetmiyor
“Depremin hava olaylarıyla bir alası yok”
Zelzeleyle ilgili yanlışsız bilinen yanlışları sıralayan Prof. Dr. Haluk Özener, “Depremler genelde tabiat olaylarına bağlanıyor. ‘Hava zelzele havası, güneş tutulması ya da ay tutulması oldu sarsıntı olacak’ üzere söyleyenler hakikat değil. Yani tabiat olayı oldu diye zelzele olmuyor. Zati zelzeleler kendi kendine oluyor. Bir de ‘küçük küçük zelzeleler olduğunda fay sınırları rahatlıyor’ deniliyor. Bu durum teorik olarak gerçek, fakat pratikte bu durum mümkün değil. Zira her sarsıntının ortasında 32 kat güç farkı var” dedi.
“Her yıl 25 bin sarsıntı kaydı alıyoruz”
Prof. Dr. Haluk Özener, “Merkezimiz tarafından Türkiye ve yakın etrafında olan sarsıntı sayılarına baktığımız vakit günde 80 ila 100 tane sarsıntı oluşuyor. 2017 yılında zelzele sayılarında bir artış kelam konusu. 2017 yılında toplam 36 bin sarsıntı olmuştu. Her yıl biz sarsıntı izleme sistemimizin genişlemesiyle 25 bin sarsıntı kaydı yapıyoruz. Bu da çok önemli bir sayı. 2021 yılının birinci 6 ayında ise bu sayı 16 bin civarında. Bu yılın sonuna kadar bu sayının 25- 30 bin civarlarına yaklaşacağını ön görüyoruz” diye konuştu.
“Birçok ülkeye tsunami servis sağlayıcısı olarak acil durum iletisi gönderiyoruz”