Dünyanın en yalnız balinası olarak bilinen Kiska yaklaşık 10 yıldır küçük bir havuzun içinde tek başına yaşıyordu. 1979 yılında Atlas Okyanusu’nun sonsuz sularından kopartılıp küçük bir havuzda esaret altına alınmıştı. Kiska’nın son vakitlerde havuzun camlarına çarparak yüzdüğü anlar gündem olmuştu. Dünyanın en yalnız balinası, tahminen de en yalnız canlısı Kiska, 47 yaşında can verdi.
Peki katil gerçekte kim?
Kiska, dünyanın en yalnız balinası olarak isimlendirilmişti. 10 yılını bir havuzun içerisinde tek başına geçiren Kiska, 47 yaşında hayatını kaybetti.
Kiska, 1976 yılında Atlas Okyanusu’nun uçsuz bucaksız sularında dünyaya gelmişti. 47 yıllık ömrünün ise toplamda 44 yılını küçücük bir havuzun içerisinde geçirmek zorunda kaldı. Kiska, Kanada’da Niagara Şelalesi’nin yakınındaki bir cümbüş parkının havuzunda yaşıyordu. 6 metrelik büyük cüssesiyle havuzun içinde bir o yana bir bu yana yüzdüğü görüntüler vakit zaman gündem oluyordu Kiska’nın…
Havuzun içerisinde ömrünü sürdürmeye çalışan Kiska’nın bir müddettir sıhhatinin berbata gittiği öğrenilmişti.
Kiska, Kanada’da bulunan son katil balina olarak biliniyordu. Kiska hem 5 yavrusunu kaybetmiş hem de 2021 yılında ‘ev arkadaşı’ Ikaika’yı kaybetmişti. O yıl içerisinde Kiska’nın görüntüleri sık sık gündeme geliyordu. Yapayalnız bir hayat süren Kiska yüzünü havuzun camlarına tekraren sefer çarpmıştı… Uçsuz bucaksız bir okyanustan kopartılıp havuzun içine konmasına ise yansılar çığ üzere büyümüş lakin rastgele bir gelişme yaşanmamıştı.
Dünyanın en yalnız canlısı diyebileceğimiz Kiska, yalnızca 3 yaşındayken yakalandı ve o günden itibaren de bir havuzda esir tutuluyordu.
Kiska’nın da yer aldığı bir küme orka (katil balina) 1979 yılında okyanusta yakalanarak bir akvaryuma götürüldü. Kiska’nın arkadaşı Keiko, Free Willy sinemasında rol almasının akabinde Kiska ile birlikte İzlanda’ya götürüldü. Daha sonra da Kanada’daki MarineLand’e satıldılar.
MarineLand’in bu vakte kadar toplamda 26 farklı orkaya ‘ev sahipliği’ yaptığı biliniyor. 26 orkanın toplamda 20 adedinin ise burada hayatını kaybettiiği söyleniyor. Orkaların kümeler halinde yaşadıkları ve epeyce toplumsal hayvanlar oldukları dikkat alınınca orkaların buradaki hayat şartları birçok tartışmaya yol açtı. Hayvan hakları kümesi PETA ne kadar uğraşsa da Kiska’yı o yalnızlığından kurtarmayı ve ‘normal’ hayatına döndürmeyi başaramadı.
Peki orkaların tabiatta ne kadar yaşayabildiklerini biliyor musunuz? Tam 90 yıl!
Halk ortasında katil balina olarak tanıdığımız orkalar, okyanus yunuslarının en iri üyeleridir. Erkeklerin uzunlukları 9,5 metreyi, dişilerin ise 8,5 metreyi bulabilir. Yükleri ise 6 ila 5 ton ortasında değişiklik gösterir. Yırtıcı hayvanlardır ve köpek balıkları, foklar, küçük yunuslar ve balıklarla beslenirler. Deniz besin zincirinin en üst basamağında yer alırlar.
Orkaların tabiatta yaklaşık 50 ila 90 yıl yaşadıkları bilinmektedir. Orkalar toplumsal hayvanlardır ve küme halinde yaşarlar. Lakin havuz üzere yapay ortamlara alındıklarında, bilhassa de izole edildiklerinde hayat müddetlerinde önemli bir kısalma görülür.
Whale and Dolphin (Balina ve Yunus) Conversation’a nazaran dünya çapında esaret altında tutulan 55 orka bulunuyor.
WDC (Whale and Dolphin Conservation) sırf balinaların ve yunusların dünya çapında korunmasına ve hayatlarının devam ettirilmesine adanmış bir yardım kuruluşu. WDC’nin bilgilerine nazaran 2023 Ocak ayı itibariyle dünya çapında küçük havuzlarda esaret altında tutulan 55 farklı orka bulunuyor. Ayrıyeten ABD’de bulunan ve 3 farklı marine parkı bulunan SeaWorld’ün bünyesinde hiçbir yerde olmadığı kadar orka bulunduğu söyleniyor.
Hazırlanan yeni yasaya nazaran balina ve yunusların üremesini engellemek, onları esaret altında bulundurmak büsbütün yasak. Fakat bu yasa, şu anda esaret altında olan hayvanları kapsamıyor. Hasebiyle Kiska üzere onlarca hayvan esaret altında yaşamaya devam edecek üzere görünüyor…
