Artan kira fiyatları nedeniyle ülke genelinde artık ‘yaşanabilir’ kiralık bir daire bulmak neredeyse imkânsız hale geldi. Endeksa’nın megakentin ilçelerinin, konut fiyatlarını ele alan araştırmasına nazaran, en değerli semtler ortasında Sarıyer, Beşiktaş, Bakırköy, Kadıköy ve Beyoğlu bulunuyor.
Birgün’den Filiz Gazi’nin haberine göre sahibinden.com. üzere sitelere bakıldığında zelzeleye güçlü, yaşanılabilir, kentin kültürel faaliyet alanlarına yakınlık bakımından merkezi yerlerde bulunan dairelerin kiralarının ortalama en az 3 bin liradan başlıyor. Türkiye’de minimum fiyat 2 bin 825 lira. Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nın 2014 datalarına nazaran Türkiye’deki kayıtlı çalışanların yüzde 41’i taban fiyatla yaşamaya çalışıyor. Türkiye’de taban fiyatlı emekçi sayısı son yedi yıldır resmi kurumlarca açıklanmasa da DİSK-AR’ın bilgilerine nazaran, ülkede minimum fiyatla çalışan 3,3 milyon emekçi var. Bu sayı, tüm fiyatlı çalışanların yüzde 17’si. Taban fiyatın yüzde 20 fazlası ve altında fiyat alan personellerin sayısı 9,7 milyon. Bu da tüm fiyatlı çalışanların yüzde 50’sine yakın.
İstanbul’da 252 bin 353 adet konut stoku var
Tekrar sahibinden.com’a nazaran İstanbul’da kira bedelinin 15 bin liraya ulaştığı semtler var. Gayrimenkul data tahlili platformu Endeksa’nın megakentin ilçelerinin, konut fiyatlarını ele alan araştırmasına nazaran, en değerli semtler ortasında Sarıyer, Beşiktaş, Bakırköy, Kadıköy ve Beyoğlu bulunuyor. En düşük kira pahası olanlar ise Sancaktepe, Silivri, Sultanbeyli, Arnavutköy ve Çatalca olarak tespit edilmiş. Endeksa.com’a nazaran, İstanbul’da 252 bin 353 adet konut stoku bulunuyor. İlçeleri içinde konut stoku en yüksek olanlar sırasıyla Esenyurt, Kadıköy, Beylikdüzü, Maltepe ve Bahçelievler, stok adedi en düşük ilçeler ise Eyüpsultan, Beykoz, Şile, Çatalca ve Adalar.
Konut fiyatları ortalama yıllık yüzde 30 oranında arttı
Merkez Bankası (TCMB) bilgilerine nazaran, konut fiyatları 2021 Haziran prestijiyle Türkiye genelinde ortalama yıllık yüzde 30 oranında arttı. Birtakım bölgelerde bu artış yüzde 100’leri buldu. Cihangir’de emlakçı ofisi olan Yalçın Bayazıtlı, pandemi sonrasında kiraların daha fazla arttığına dikkat çekti ve bu artışın bir sebebinin mülk sahiplerinin ‘fırsatçılığıyla’ ilgili olduğunu söyledi. Bayazıtlı, “İndirim üzere bir şey yok artık, neredeyse kim fazla verirse… Kâğıthane’de en son 3 bin 750 lira kiralık konut verdim. Kâğıthane üzere yerde 2 binin üzerinde kira olmazdı. Hayal bile edemezdiniz.” yorumunu yaptı.
“Talep gün geçtikçe artıyor”
Beşiktaş’ta bir diğer emlakçı olan Kürşat Aksu, “Açgözlü emlakçılar var. Makûs haber çabuk yayılır; mal sahipleri de duyuyor sağdan soldan, kiralar artmış. Mesken de yok… Yapılaşma az, esasen binalar 3- 5 katlı eski binalar. Bu halde mesken fiyatlarının düşmesine imkân yok. Nüfusu patlattılar. Tam aksine talep gün geçtikçe artıyor. Beşiktaş civarlarında 10’un üzerinde üniversite var. Öğrenciler de mesken arıyor.” dedi.
Depozito yerine tam altın isteyen konut sahipleri
İstanbul Üniversitesi’nde okuyan Cihan Cihangir, konut arama sürecini şöyle anlattı:
“Geçen sene Şişli’de 2+1, bin 500 TL olan bir konut artık 2 bin 500 TL. Her gün farklı harika şaşırtan ilanlarla karşılaşıyorum: İki hatta bazen üç depozito isteyen mesken sahipleri, bir depozito yerine tam altın isteyen konut sahipleri, dalga geçer üzere kömürlüğe eşya koyup 2+1 evmiş üzere yutturmaya çalışan emlakçılar, metrobüse koşarak 6 dakika yazan ilanlar… Camsız penceresiz, dışarıyla hiçbir bağı olmayan, içeri hava girmeyen karanlık, kapısız, nemli, boyasız evler…”
1 TL’ye maske satarak geçinmeye çalışan İsmail Koran, kaldığı konutun kirasının 500 lira olduğunu söyledi. 13 aydır kirasını ödeyemeyen Koran, “Eski konuttur, tahta konut, bekâr meskenidir. Beşerler eski dolaplarını atıyor, ortada sırada tahta falan buluyorum, onları yakarak ısınıyorum. Eylülde hastalandığım için çalışamadım, kiramı ödeyemedim. 13 aylık kiram birikti. Burada oturup, maske satıyorum, uğraşıyorum işte… Bin 200 lira para topladım. Biraz daha toplasam hiç olmazsa kiranın yarısını vereceğim. İnşallah hastalanmam… Kirayı, her şeyi düşünüyorum zoruma gidiyor. Gece uykum gelmez. Kendi kendime utanıyorum. Zabıtaya gittim, ‘yardım yok’ deyince moralim bozuldu, daha hiç gidemiyorum.” dedi.
Üç yıla yakındır birebir yerde mendil satan ve bir müddetliğine arkadaşının yanında kaldığını belirten 64 yaşındaki Ayhan Atacan, “Çok güç günler geçirdim, hala de geçiriyorum. 16 yıl sokakta yaşadım. Kuytu yerlerde kalıyordum. Hastane bahçelerinde yattığım da oldu. Nerede bir sıcak görsek orada yatıyorduk. Memleket batmış durumda. Her şey ateş değeri, yemek yesen 50- 60 lira. Hoş bir işim olsun, konutum olsun olsun isterdim. Olmadı… Bu saatten sonra da… Kaymakamlıktan üç ayda bir yardım alıyordum, onu da kestiler. Gelirim yok, ayıp değil bu türlü şeyler. Gün geliyor 60- 70 lira, gün geliyor 20 lira kazanıyorum. Bu karla kira ödeyebilir miyim?” diye konuştu.