KONDA Araştırma, İsveç merkezli milletlerarası insan hakları örgütü Civil Rights Defenders için yaptığı “Türkiye Toplumunda İnsan Hakları Algısı ve Farkındalığı” araştırmanın sonuçlarını paylaştı.
KONDA Araştırma Genel Müdürü Bekir Ağırdır’ın yaptığı sunumla, araştırma raporunun sonuçları paylaşılırken, araştırmanın sonuçlarına nazaran, Türkiye’de en fazla siyasetçilerin ve medyanın insan haklarını ihlal ettiği görüldü.
Araştırmada toplumun yüzde 56’sının siyasetçiler, yüzde 32’sinin ise medya tarafından haklarının ihlal edildiği sonucu elde edildiğini söyleyen Ağırdır, “Toplumun bilgisi az olsa bile sezgisiyle ihlali tespit ediyor. Bu da sorunun tahlili konusunda beklentinin kimden olduğunu gösteriyor” dedi.
Independent Türkçe’den Can Bursalı’nın haberine nazaran; “İfade özgürlüğü için kâfi ortam vardır” diyenlerin toplumun yüzde 32’sini oluşturduğuna dikkati çeken Ağırdır, toplumsal olaylarda biber gazı kullanılmasının yanlışsız olduğunu düşünenlerin oranının ise yüzde 39 olduğuna değindi.
Türkiye’de insan hakları konusunda 2012 yılındaki araştırmalarında toplumun yüzde 22’sinin Başbakan’a güvendiğini söz eden Ağırdır, bugün bu yanıtın yüzde 20 oranında “Cumhurbaşkanına güveniyorum” biçiminde olduğunu belirtti.
En değerli görülen yaşama, en kıymetsizi örgütlenme hakkı
Raporda yer alan datalara nazaran, Türkiye’de en değerli görülen üç insan hakkı şöyle: Yaşama hakkı, tabir ve fikir özgürlüğü, bayanların eşitlik hakkı.
İştirakçilere verilen seçenekler ortasında en az tercih edilen üç hak ise şöyle: Örgütlenme hakkı, protesto hakkı, toplantı ve şov hakkı.
Raporda dikkat çeken sonuçlardan biri ise, Türkiye’de her 10 şahıstan 4’ü en çok din yahut mezhebinden ötürü ayrımcılığa uğrattığını belirtmesi. Cinsiyetinden ve siyasi tercihinden, etnik kimliğinden ötürü ayrımcılığa uğradığını düşünenlerin sayısı da din yahut mezhebinden ötürü ayrımcılığa uğradığını düşünenlere yakın.
“Artık kimlik tansiyonu değil sınıfsal tansiyon var, yoksulluk belirleyici”
“Son 10 yılda Türkiye’de kültürel kimlikler ve tansiyonlar çok öne çıkmıştı. 2010’dan 2019’a kadar 10 kere sandığı gidildi. Kanaatimiz odur ki, 9 yılda biz sandığa siyasi tercihlerimizle değil, kimliklerimizle gittik. Fakat son 2 yıldır yaptığımız araştırmalarda, yine sınıfsal tansiyonların yükseldiğini görüyoruz. Artık Türk-Kürt, Alevi-Sünni olmak fazla, yoksulluk belirleyici oluyor. “
“Birey olma uğraşı var, yurttaş olma uğraşı kısıtlı”
“Türkiye insanı birey olmak konusunda çok uğraşlı ancak yurttaş olmak konusunda o denli değil. Hakları için sokağa çıkma konusunda Türkiyeliler hala kısıtlı davranıyor” diyen Ağırdır, “Toplum, fikrini sokağa yansıtamıyor olabilir lakin ‘Ne oluyor?’ konusunda epeyce bilgi sahibi” diye konuştu.
“İmamoğlu, Yıldırım’dan oy aldığını sanıyor ancak o denli değil”
Toplumun sokakta olmasa bile sandıkta reaksiyonunu gösterdiğine vurgu yapan Ağırdır’ın değerlendirmesinde, kelam yenilenen İstanbul seçimlerine de geldi. 31 Mart 2019’da 14 bin, tekrarlanmasından sonra ise 800 bin oy farkla İstanbul Büyükşehir Belediyesi Lideri seçilen Ekrem İmamoğlu’nun ikinci seçimde aldığı sonuçla ilgili de konuşan Ağırdır, şu değerlendirmesini de aktardı:
“İmamoğlu tekrarlanan seçimde attığı farkı, Binali Yıldırım seçmeninden aldığı oyla yapmadı. Kendisi o denli sanıyor. Lakin attığı farkın çoğunluğu, 31 Mart’ta sandığa gitmeyip, haksızlık olduğunu düşünerek 23 Haziran’da sandığa gidenlerden aldığı oylar sayesinde oluştu.”
“Çözülme dindarlıktan değil”
AKP’de çözülmenin dindarlık üzerinden değil, yoksulluk üzerinden olduğuna dikkati çeken Bekir Ağırdır, DÜZGÜN Parti’nin son kampanyasına atıf yaparak “Çözülme dindarlık üzerinden olmadığı için siz ‘Ömer’in Adaleti’ derseniz bir şey elde edemezsiniz” yorumunu yaptı.
