Koronavirüs hastalığı herkeste farklı seyrediyor. Birtakım şahıslar ağır bakımda yatarken kimileri ise hiçbir belirti olmadan hastalığı ayakta atlatabiliyor. Bilim insanları, bunun nedeninin ‘interferon proteinlerini’ sentezleyen ve ‘interferon 1 beta’ ismi verilen bir genle de bağlantılı olduğunu ortaya koydu. Hastalığı ağır geçirme riskini öğrenmenin mümkün olduğunu belirten Genetik Hastalıklar Uzmanı Prof. Dr. Tahsin Yakut ‘genetik yatkınlık testi’ hakkında kıymetli bilgiler verdi.
Koronavirüs tedavisini ağır bakımda geçirenler de var, hastalığı hiçbir belirti göstermeden ayakta atlatanlar da. Bilim insanları bunun altında yatan nedenin ‘genetik yapı’ ile de bağlantılı olduğunu ortaya koydu. Türkiye’nin de ortalarında olduğu bilimsel çalışma kümeleri, koronavirüsün bedende nasıl seyredeceği tarafında değerli bilgiler elde etti.
Hastalığı ağır geçirme riskinin interferon proteinin noksanlığı ile bağlı olduğunu anlatan Bahçeşehir Üniversite Hastanesi Medical Park Göztepe Genetik Hastalıklar Teşhis Merkezi’nden Prof. Dr. Tahsin Yakut, “Bu gende olağanın dışında bir değişiklik varsa bunun şiddetine nazaran koronavirüs kliniğinin daha önemli seyredeceği öngörülebiliyor” dedi.
“Vücudun virüse karşı çabasında rol oynuyor”
Koronavirüs ve tesirleri üzerine dünyada birçok çalışma yapıldığını tabir eden Prof. Dr. Yakut, “İleri yaş ve ek hastalıklar koronavirüsün ciddiyeti açısından her ne kadar ehemmiyet taşısa da, hastalığın beşerler ortasında farklı klinik tesir yarattığını görüyoruz. Koronavirüsün bireyler ortası farklı tesirler göstermesinin nedeninin genetik faktörler olabileceği konusunda çalışmalar var. Koronavirüsle gayrette bireye katkıda bulunan interferon proteinleri dediğimiz proteinler bulunuyor. Bunlar bilhassa interferon beta ve interferon alfa genlerinin ürettiği proteinler. İnterferon genlerinin sentezlediği proteinler bedenin koronavirüse karşı gayretinde rol alan proteinler. Bu proteinleri üreten genlerde bir sorun olduğu vakit da bireylerin bu hastalığı daha ağır geçirmesi mümkün. Bu genler bedenimizde var ve gende değişiklik olup olmaması kıymetli. Zira olumsuz manada değişiklik (mutasyon) olduğunda bunların ürettiği proteinlerde de değişiklikler olmaktadır. Olağanın dışında bir değişiklik varsa, bunun şiddetine nazaran koronavirüsün daha önemli seyredeceği öngörülebiliyor” diye konuştu.
Yapılan randomize denetimli çalışmaların oldukça az olduğunu hatırlatan Prof. Dr. Yakut, “Ancak şimdiye kadar yapılan birkaç çalışmaya nazaran interferon, klinik cevaba ulaşma mühletini değiştirmese de, bunu ulusal protokole ekleyerek 14. günde taburculuk oranını değerli ölçüde artırmış ve mortaliteyi (ölüm etkisi) azaltmıştır”
Test nasıl yapılıyor?
Şahıstan alınan kan ile genetik durumun saptandığını anlatan Prof. Dr. Yakut, “Elde edilen DNA üzerinden bu genin araştırması yapılıyor. Bu test Türkiye’de bizim kendi laboratuvarlarımızda yapılıyor. Bizlerin tahlilleri sonucunda ise raporlandırılıyor. Yaklaşık 5 -7 günde sonuç çıkıyor. Tüm genin dizisi yapılarak değişiklik olup olmadığı saptanarak bir öngörüde bulunuluyor. Fakat bu gende değişim olması bireylerin virüsü illa çok ağır atlatacağı ya da bu gende değişiklik olmaması koronavirüsü çok rahat atlatacağını yüzde 100 garantilemez” sözlerini kullandı.
Genetik testin maksadının rastgele bir tedavi önermek olmadığının altını çizen Prof. Dr. Tahsin Yakut, “Hedefimiz şahısların kendisini koronavirüsten korumak ismine daha hassas olmasını sağlamak. İşi ya da hayat şartları riskliyse test bu mevzuda ömür üslubunu daha hami biçime getirmek açısından tekliflerde bulunuyor” dedi.
