Asgari fiyat, artırımı bekleniyor. Bayramdan evvel belirli olması beklenen minimum fiyat artışındaki artırım oranı için birinci görüşme yapıldı. İkinci görüşme 19 Haziran’da olacak. Pekala masada olan olmayan herkesin yakından ilgilendiği taban fiyata ne kadar artırım gelecek?
Ülkede ortalama hale gelen minimum fiyata yapılacak artırım, baz tesiri yarattığından milyonlarca çalışanın gözü görüşmelerde.
İlk cins görüşmeler 13 Haziran’da yapılırken, ikinci cinsin 19 Haziran’da yapılacağı biliniyor. Ayın son haftası bayram tatili olduğundan görüşmelerin ikinci cinste ya da yeniden gelecek hafta yapılacak 3. cins görüşme sonrasında sonuçlanması bekleniyor.
2021 yılında 2 bin 825 TL olan minimum fiyat, 2022 yılına girerken 4 bin 253 TL, yılın ikinci yarısında da 5 bin 500 TL olmuştu. 2023 yılına girerken de 8 bin 506 TL ne fiyat belirlenmişti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, seçim sonrası yapılan ikinci Kabine toplantısının akabinde yaptığı açıklamalarda, “Asgari fiyat kurulumuz çalışmalara başladı. Her tarafın içine sinecek bir iyi karar alacağız. Memur maaş artırımlarıyla ilgili Meclis’te görüşmeler yapacağız” dedi.
Eski Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, seçimden evvel, açıklamalarında ‘Temmuz ayında taban fiyat tekrar pahalandırılacak. Biz taban fiyatı hesaplarken birkaç parametreyi dikkate alıyoruz” demiş, ‘Temmuzda gerçek alım gücünü koruyacak formda düzenleyeceğiz. Aşağı üst 500 dolar bazında bir oran olacak. 500 dolar bugün prestijiyle yaklaşık 10 bin TL’ye denk geliyor lakin önümüzdeki periyotta kurda artış bekleniyor’ demişti.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı olan Cevdet Yılmaz, minimum fiyata ait “500 dolar” düzeyine yönelik, “Dolar yerinde durmuyor her gün farklılaşıyor. Biz TL konuşmak durumundayız” dedi.
Katıldığı yayında Yılmaz, ‘Ana unsurumuz çalışanlarımızı enflasyona ezdirmemek” derken, ‘Temmuz başlarında bitecek ve taban fiyatta satın alma gücünü artıracak bir yaklaşım sergileyeceğiz. Üç tarafın müzakere ettiği bir süreç bir şey söylemek gerçek olmaz. Memur maaşları ve emeklilere ait çalışmalarda Meclis’e gitmesi gereken düzenleme ve artışlar olacak’ tabirlerini kullandı.
Yeni Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat, bahse dair bakan olduktan sonra açıklama yapmadı.
Bolat, 2022 yılı sonunda Albayrak Kümesi CEO’su olduğu devirdeyse, minimum fiyat için ‘Hem patronların ödeyebileceği hem de çalışanların yaşadıkları satın alma gücü kaybını telafi edecek bir sayı olması gerektiğini’ belirtmişti.
Masadaki taraflardan emekçi sendikalarından Türk-İş’in minimum fiyat teklifinin, Vedat Alim’in 500 dolarlık düzeyine yakın halde, 11 bin 835 TL olduğu sav edildi.
İşveren tarafı olarak taban fiyat görüşme masasındaki temsilci TİSK’in teklifinin 110 bin olduğu da konuşulanlar ortasında görülüyor.
DİSK, minimum fiyatın yılda 4 kere güncellenmesi gerektiğini belirtirken, BİRTEK-SEN ve DİSK Gıda-İş üzere sendikalar da açlık ve yoksulluk sonuna dikkat çekiyor.
Açlık sonu 10 bin TL’nin üzerinde bulunuyor.
BİSAM, açlık sonu 10 bin 72 lira olurken, yoksulluk sonu ise 34 bin 838 lira olarak açıklanmıştı.
Türk-İş de mayıs ayında açlık sınırını 10 bin 360 TL, yoksulluk hududunu da 33 bin 750 TL olarak açıkladı.
Sözcü TV’nin ana haber sunucusu Fatih Portakal da kulis bilgisi olarak 2023 yılı ikinci yarısında yeni minimum fiyatın 11 bin 500 TL olacağını aktardı.
Gazeteci Cem Küçük de kaynaklarına dayanarak, “Asgari fiyat bence 11 bin lira olacak. Yüzde 17-18 enflasyon, yüzde 10 da refah hissesi katacaklar. Aldığım bilgiyi söylüyorum” dedi.
Ancak her zamanki üzere akabinde ikazını da eklemeyi ihmal etmedi:
Burada özel kesime büyük iş düşüyor, bu artırımı verdiğin vakit, markette et 300 liradan 400 liraya gelirse, süt 18 liradan 30 lira olursa bunun bir manası yok.
Son olarak Merkez Bankası eski Başekonomisti Prof. Dr. Ali Hakan Kara, “Asgari fiyat ne olacak?” başlıklı bir paylaşım yaptı.
Son periyotta genelde TÜRK-İŞ açlık endeksi referans alınıyor. Yeniden o denli olursa (Haziran’da endeksin %5 artacağını varsayarak) Temmuz’da net minimum fiyatın %28 artışla 10.880 TL olması beklenir. Düz olsun diye tahminen 11.000 ’e de tamamlanabilir (%29,3 artış).
Kara, paylaşımında grafikle de taban fiyata gelecek artırım iddiasını belirtti. Sizce yüzde kaç artırım gelir?