Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Özgül Özkan Yavuz, “Özel tiyatrolara destek vermek istiyoruz. Bu sene 6 milyon 100 bin liralık bir bütçe dağıtacağız. Bu rakam şimdiye kadar özel tiyatrolara verdiğimiz en büyük destek. Kendi rekorumuzu da aşıyor olacağız. İyi, kaliteli, halka ulaşabilecek projeleri bekliyoruz” ifadelerini içeren bir açıklama yaptı. Tiyatro sanatçılarının gündemine oturan bu haber üzerine ülkemizdeki köklü tiyatroların destek alıp almadığı, Bakan Yavuz’un deyimiyle özel tiyatrolara verilecek olan “rekor destek” hakkında tiyatro kurucuları konuştu. Oyuncular “Öncelikle şeffaf değiller verilen ödeneklerin hangi tiyatroya ne kadar verildiği açık açık belirtilmeli, kime ve neye göre ödenek verildiği bir muamma” diyor.
Cumhuriyet’ten Öznur Oğraş Çolak‘ın haberine göre alınan cevaplarda, ortak çıkan sonuç tiyatrolara verilen ödeneğin tiyatroların siyasi ve politik durumuna göre verildiğini, verilen ödeneklerin adil ve hakkaniyetli olmadığını ortaya koyuyor.
Ali Poyrazoğlu ise yaptığı açıklamada, “kesinlikle yeterli değil, ne rekoru” diyor. Konuya dair açıklama yapan Genco Erkal ise, yapılan artışın bir “rekor” olarak nitelendirilemeyeceğini, destek bütçesinin zaten her yıl, enflasyon artışına göre biraz yükseltildiğini söylüyor ve ekliyor; “Dostlar Tiyatrosu Gezi Direnişi’nden bu yana ‘kara liste’de, bu sebeple de özel tiyatrolar için ayrılan bütçeden herhangi bir destek alamıyoruz” diyor.
“Hiç tiyatro yapmayan şirketler kuruldu”
Bahtiyar Engin / İstanbul Halk Tiyatrosu
Uzun zamandır destek almıyoruz. Nedeni ise siyasi… Öncelikle şunu belirtmeliyim, yönetmelikle ilgili değişiklik yaptılar. Dikkat edilmesi gereken bir 14. madde var. Bu madde yardım hesabını verin maddesi. Bu hesabı kapatmak daha zor. Bu maddede, hükümeti eleştirmeyeceksin parayı geri alırım ve bir daha ödenek da alamazsınız deniliyor resmen. Kesinlikle paralar adil dağıtılmıyor, hiç tiyatro yapmayan şirketler kuruldu. Paraları şirketlere dağıtıyorlar. Göstermelik bir iki çocuk oyunu oynuyorlar. Yani anlayacağınız mantar gibi tiyatro şirketleri kuruldu. Bu şirketler ödenek alıyor mesela… Biz yardıma başvurmuyoruz zaten vermiyorlar artık başvurup alamamaktan sıkıldı bir çok tiyatro.
Benim bir önerim var. Bu önerimi hazırlayıp gerekli makamlara da yazılı olarak sundum. Bu yıl 6 milyonu dağıtacağınıza, salonları uygun fiyatlara verin. Tiyatrolardaki KDV ve vergi yükünü hafifletin. Salonlar inşa edin. Her şehre her yıl bu dağıtılan parayla 2 tane tiyatro salonu yapabilirler. Verilen destek miktarları zaten çok düşük, o paraları zaten buluyoruz. Adam kayırmadan Devlet Tiyatroları’nın salonlarını da uygun fiyatlara özel tiyatrolara kiraya verirlerse hem tiyatro seyretmeyen kalmaz hem de salonsuz şehir kalmaz.
“Kendilerine dağıtıyorlar”
Nesrin Kazankaya / Tiyatro Pera
Ödenek için asıl cümlem şu: Kendileri söyleyip, kendilerine dağıtılıyorlar. Adını bile bilmeğimiz tiyatrolar destek alıyor. Bunu da Türk tiyatro sanatına destek diye yutturmaya çalışıyorlar. Kendini kanıtlamış bağımsız tiyatrolardan biri olan Tiyatro Pera bırakın maddi desteği manevi destek bile alamadı bugüne kadar. Ankara Devlet Tiyatrosu’na sahne için başvuruda bulunduk, kira konusuna gelemeden reddedildi. Bir parça bile muhalif gördükleri tiyatrolara destek vermiyorlar. Şeffaf olsunlar ve kimlere ne kadar dağıttıklarını açıklasınlar.
“Şeffaf ve adil değil”
Nedim Saban / Tiyatro Kare
Biz başvuruyoruz ama 8 yılda üç ödenek aldık, düşünün. Kime ne ödendi bilmek lazım ve net açıklanması gerekiyor. Gezi’den sonra başlatılan ciddi bir ötekileştirme var. Dışlanan tiyatrolar var. Başvurmak öyle zor ki, zaten sırf bu yüzden bir çok tiyatro vazgeçti, şansını bile denemiyor artık. Bugün bile baktığınızda kim ne almış ya da kim alamamış belli değil, adil değil. Açık ve şeffaf olarak açıklasınlar. Politik bakışlardan dolayı eleme yapılmamalı.
“Hangi tiyatroya ne kadar verildiği de açıklansın”
Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Özgül Özkan Yavuz, 15 Temmuz’da başlayan ve 15 Ağustos’a kadar devam edecek “Özel Tiyatro Destek Başvuruları”nın online olarak ozeltiyatrolar.kultur.gov.tr’den devam edeceğini belirtti. Sezon başlamadan destek almaya hak kazanan tiyatroları açıklayacaklarına da bildiren Yavuz, daha çok izleyiciye ulaşan tiyatrolarını yeni eserleriyle başvuru yapmalarını beklediklerini ifade etti.
Oyuncuların ise beklenen cevap ise hangi tiyatroya ne kadar destek verildiğinin de açıklanması.