İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi, Anayasa Mahkemesi’nin kararından sonra reddettiği, barış imzacısı Prof. Dr. Gülay Toksöz hakkındaki yurt dışına çıkış yasağını, itiraz üzerine bu defa kaldırdı.
Diken’den Kemal Göktaş’ın haberine göre; İlk başvuruda AYM kararını dikkate almayan mahkeme, AYM kararını tanımamanın ‘Anayasal ve yargısal krize neden olacağı ve görev suçu oluşturacağı’ yönündeki itirazdan sonra yasağı kaldırdı. Karar, AYM’nin ihlal kararından sonra bir mahkemenin doğrudan imzacı akademisyenlerle ilgili verdiği ilk olumlu karar oldu. Daha önce İzmir 13. Ağır Ceza Mahkemesi, imzacı akademisyenlere destek olmak amacıyla yayınlanan bildiride imzası olan Ahmet Kardam hakkında AYM kararına atıfta bulunarak beraat kararı vermişti.
Anayasal kriz uyarısı
Anayasa Mahkemesi’nin kararının ardından yapılan başvuruyu reddeden İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi, Anayasa Mahkemesi kararına ilişkin herhangi bir değerlendirme de yapmamıştı. Mahkemenin ret kararına itiraz eden Toksöz’ün avukatı Oya Aydın, ret kararının “Anayasa Mahkemesi kararının tanınmaması anlamına gelecek yorumuyla ağır bir Anayasal ve yargısal krize neden olacak nitelikte olduğunu” belirtti. Dilekçede şöyle denildi:
“Görev suçu oluşturur”
“Dahası Anayasa Mahkemesi kararına uymamak, ilk derece mahkemesi yargıçları için bir görev suçu oluşturacaktır.
Önceki itiraz dilekçemiz ve Anayasa Mahkemesi kararı dikkate alınarak müvekkilin kişisel özgürlük hakkını ihlal eden, başka üniversitelerde toplantılara katılma olanağını ortadan kaldıran söz konusu hukuksuz adli tedbir talebinin kaldırılması talebinin reddine dair karara itirazımızın kabulü ile aksi yorumun Anayasa Mahkemesi kararını tanımamak olacağına dair değerlendirmemiz dikkate alınarak karar verilmesini talep ederim.”
Yasağı kaldırdı
Daha önce yurt dışı çıkış yasağının kaldırılmasını reddeden mahkeme bu defa itirazı kabul ederek yasağı kaldırdı. Kararda Anayasa Mahkemesi kararına atıfta bulunulmaması ve ‘sanık hakkındaki mevcut delil durumu ve kaçma şüphesinin bulunmayışı’ ifadeleriyle yetinilmesi dikkat çekti.
Yetkisiz mahkeme kararıyla yasak
Barış Akademisyenleri’nin ‘Bu suça ortak olmayacağız’ başlıklı bildirisini imzalayan Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi emekli öğretim üyesi Toksöz hakkında önce İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi’nde dava açılmış ancak bu mahkeme yetkisizlik kararı ile dosyayı akademisyenin ikamet yeri olan Ankara’ya göndermişti. Ankara 19. Ağır Ceza Mahkemesi, hakkında ‘terör suçundan soruşturma’ olduğu gerekçesiyle Toksöz’ün de aralarında olduğu beş akademisyen hakkında yurt dışına çıkış yasağı getirmiş ve ardından dosyayı yetkisizlikle tekrar İstanbul’a göndermişti. İki mahkeme arasındaki yetki uyuşmazlığını çözen Yargıtay, davanın İstanbul’da görülmesine karar vermiş, İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi ise yetkisiz bir mahkemenin verdiği yurt dışına çıkış yasağını kaldırmamıştı.
Toksöz’ün avukatı Oya Aydın’ın bu yasağın kaldırılması için yaptığı başvuruda, Anayasa Mahkemesi’nin barış bildirisine imza atan akademisyenlerin yargılanmasının ‘düşünce ve ifade özgürlüğü’ hakkının ihlali olduğuna ilişkin kararına göre yasağın kaldırılması gerektiği belirtilmişti.
Buna rağmen 37. Ağır Ceza Mahkemesi, başvuruyu reddetmişti.
AYM ‘ihlal var’ demişti
AYM Genel Kurulu tarafından alınan ve Resmi Gazete’de yayınlanan kararda başvurucuların, ‘terör örgütü propagandası yapma suçundan cezalandırılmaları’ nedeniyle ifade özgürlüklerinin ihlal edildiğine karar verilmiş, ihlalin ortadan kaldırılması ve yeniden yargılama yapılması için karar örneğinin yerel mahkemelere gönderilmesine, başvuruculara 9 bin lira tazminat ödenmesine hükmedilmişti.
