Mehmet Şimşek’in yeni Hazine ve Maliye Bakanı olmasıyla iktisat bürokrasisinde büyük değişiklikler bekleniyor. Şimşek, Nureddin Nebati’den misyonu teslim alırken, 2021 yılından bu yana uygulanan iktisat modelini üstü kapalı ‘irrasyonel’ olarak tanımlayınca uygulamada olan bilhassa enflasyon konusunda birinci odak noktası olan Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu’nun akıbeti de merak edilmeye başlandı. Kavcıoğlu’nun yerine geleceği Kabine’den evvel konuşulmaya başlanan ABD’de ‘müthiş Türk kızı’ olduğu söylenen bankacı Hafize Gaye Erkan, isminin etrafında da spekülasyonlar bitmiyor. ‘Kim ne diyor?’ sizler için derledik.
Mehmet Şimşek, beklendiği üzere Hazine ve Maliye Bakanlığı vazifesini Nureddin Nebati’den devraldı.
Görev periyot tesliminde, Mehmet Şimşek’in yüz tabiri, iktisattaki durumu anlatıyordu.
Tüm bunların gerisinde, Şimşek’in üstü kapalı eleştirdiği, Nebati’nin “oh” çekmesine neden olan lakin misyonu mühletince canhıraş savunduğu iktisat modeli ve bir de bu modelin uygulayıcıları vardı.
Merkez Bankası’nın kendi özel kanunu ile muhakkak birinci misyonu ‘fiyat istikrarı’dır. Bunun sağlanmasındaki sıkıntıları son yıllarda 85 milyon birlikte yaşıyor, bir kesim ise daha çok etkileniyor.
Faiz indirimleriyle başlayan süreçte, Nebati ve Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu’nun ortasının açık olduğu tezleri daima bulunurken, birebir yolda iktisat modelini savundular. Nebati’nin misyonu sona erdi; pekala ya Kavcıoğlu?
Kabine açıklanmadan evvel, seçimlerden çabucak sonra, Şimşek’in bakan olacağı söylentileri yayılırken, bir de Merkez Bankası Lideri ismi yayılmaya başladı: Hafize Gaye Erkan.
Erkan hakkında birçok şey yazılıp çizilirken, hiçbiri şimdi doğrulanmadı fakat yalanlanmadı da. Erkan’ı birçok kaynak ‘müthiş’ olarak lanse ederken, bir kesim de kuşkuyla yaklaşıyordu. Malum Kavcıoğlu’ndan evvelki lider Ağbal’ın misyondan alınması ‘yoğurdu üfletiyordu.’ Fakat Erkan’ın diğer özel durumları vardı.
Hafize Gaye Erkan, dün Şimşek’in vazifesi teslim almasıyla, Türkiye’ye yola çıktığı, geldiği, uçağı indiği, Ankara’da olduğu üzere söylentiler ortasında, CV’siyle ön çıkıyordu. Bazıları hayran olurken, bazıları de sorguluyordu.
Erkan’ın CV’sinde dikkat çeken ayrıntı, batan bir bankada ‘risk yönetiminin’ başında oluşu olurken, sonrasında da doktora mühleti ve toplumsal medyada şahısların gelişi hoş title’ına eklediği ‘Prof.’ unvanı oluyordu.
Başarılı bir CV, ABD’de finans bölümünde başarılı bir geçmişe rağmen Erkan, 2000-2001 krizinde kurtarıcı olarak lanse edilip sonrasında çok sert telaffuzlarla anılan merhum bakan Kemal Derviş misali “PR” çalışmalarıyla çok göze batıyordu.
Koç Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Selva Demiralp, bu “aşırı parlatmaya” kuşkuyla yaklaşan taraftaydı.
BBC Türkçe’de kaleme aldığı yazısında, ‘Medyaya sızan bilgiler, akıllara sakinlik verecek kadar sıra dışı özgeçmiş bilgilerine işaret etti.’ tabirleri dikkat çekti. Demiralp, Fed’de çalışmış bir isim olarak ABD finans piyasalarına yabancı değildi.
Hafize Gaye Erkan’ın, ABD’nin en itibarlı okullarından Princeton’dan ‘bir sene içinde finansal mühendislik doktorası aldığı’ telaffuzuna ve ‘ABD’nin en genç finans profesörü’ olduğu bilgilerini ‘göz kamaştırıcı ve çelişkili’ buluyordu.
“Bunun ötesinde bir yaldızlamaya gereksinimi yok.”
Bu bilgileri de Hafize Gaye Erkan’ın iş dünyası toplumsal medyası olan Linkedin sayfasından sağlama yapıyordu. Demiralp, ‘Türk kamuoyu için birileri tarafından uygun görülmüş bu yaldızlama’ diye nitelendirdiği durumu, ‘Şüphesiz misyona gelmesi durumunda yerine geçeceği Şahap Kavcıoğlu’nun özgeçmişinden çok daha parlak bir mesleğin belgesi’ olarak değerlendirirken, ‘Bunun ötesinde bir yaldızlamaya muhtaçlığı yok’ olarak da realize ediyordu. Ancak dikkat çeken ana mevzuya da şu formda değiniyordu:
Bu gereksiz çarpıtmaların geçmişte CEO olarak çalıştığı First Republic Bank’in batış deneyimini gizleme maksatlı olduğunu düşündürüyor.
Hafize Gaye Erkan’ın geçen aylarda batan First Republic Bank, deneyimlerine bakıldığındaysa durum bir ölçü değişiyordu. Bankanın batışının hatta batışına neden olan risk idaresi hatasındaki Fed faiz artışlarının başlamasından evvelki süreçte Erkan’ın bankadan ayrıldığı görülüyordu.
Erkan’ın gelişini birinci yazanlardan İşverenler Dünyası’ndan Toygar Atilla’ya nazaran, Erkan yüksek maaşını bırakıp, ülkesine hizmete geldiğini düşünenlerdendi.
Hafize Gaye Erkan’ın March Mc Lennan’da yıllık 1 milyon dolar, aylık ise yaklaşık 85 bin dolar maaş aldığı söz ediliyor. Hafize Gaye Erkan bu misyondan ayrılarak Merkez Bankası Başkanlığı’nı tercih etti. Merkez Bankası Başkanı’nın aylık maaşının brüt 161 bin TL yani 7 bin 700 dolar olduğunu düşünürsek, Erkan’ın bu vazifeye gelmesiyle aylık yaklaşık 74 bin dolardan olacağını hatırlatalım. Kaynak: İşverenler Dünyası
İş insanı Leyla Alaton da Gaye Erkan ile ilgili 2014 yılından öngörüsünü paylaşanlardan oldu.
En çok öne çıkan ise Dünya’da Kerim Ülker’in yazısı oldu. Ülker’e nazaran Erkan, yönettiği bankayı batırmamış, kurtarmak için savaşmıştı.
Merkez Bankası’nın en genç lideri olması beklenen Erkan’ın misyonu kabul etmesi aslında, uzun müddettir beklenen global iktisatla barışık bir modelin de kabul edilmesi manasına geliyor. Yakın vakitte milletlerarası piyasalara değen bayanın eli, bir anlamda Türkiye’ye de dokunmuş oluyor. Erkan’ı, başkalarından ayıran aslında yalnızca bayan olması değil. Onun genç yaşına sığdırdığı inanılması sıkıntı başarılardı. 10 yıl önce verdiği cevap o vakit düşündürücü gelmemişti: “Tek hayalim, ülkeme hizmet etmek…” Artık ne demek istediğini daha uygun anladım aslında. Kaynak: Dünya
Erkan’ın First Republic Bank CEO’luğuna dair verilen bilgiler dikkat cazipti.
Eş CEO’luk misyonunu yalnızca 6 ay yapan Erkan’ın ayrılışının altında yatan neden olarak, 12 dakikalık Bloomberg yayınında bulunan ipucu anlatılmıştı.
First Republic’den ayrılmayı, “Aslında çok uzun zamandır bu fikirdeydim. Ayrılma vaktinin gerçek olduğuna karar verdim” halinde açıklayan Erkan’ın banka yönetimine, “Fed faiz artırmaya başlarsa, şirketlerin likidite ve finansmanı bilançoda artırması gerekecek. Bir fırtınanın içine gerçek sürükleniyoruz. Birçok şirket, bu fırtınayı göğüsleyemeyecek, pek çok şirket ziyan görecek” dediği aktarılıyordu.
Kısaca genç yönetici, ”Kriz yaklaşıyor’ diye uyardı, dinletemedi.’
Erkan’a dair sorgulamalar ve övgüler tüm süratiyle toplumsal medyada sürerken,
Gelişine dair haberler de yakından takip ediliyor.
Bir kesim uygun olmadığını düşünürken,
‘Rasyonel’ ve kanıtlanmış siyasetler üzerinden yapılmayan tüm değerlendirmeler belirsizlik yaratmaya devam ediyor.
Sizce Hafize Gaye Erkan mı, Şahap Kavcıoğlu’ya devam mı?
Yorumlarda buluşalım.
