Ülkeye gelen yabancılar, pandemi tedbirleri sonrası üniversitelerine dönen öğrenciler ve yeni inşaat sayısının azalması kira fiyatlarını tırmandırdı. İstanbul’da birçok bölgede yüzde 60’ın üzerinde artış var. Avcılar’da 1000 liralık konutların 2 bin 500 liraya kiracı bulduğu belirtiliyor. Tüketici fahiş sayılara ulaşan kira fiyatlarından şikâyetçi. Emlak kesimi ise 2 yıla kadar tablonun aksine dönmesini bekliyor.
Kentsel dönüşümle başlayan, yeni tip Koronavirüs salgını, üniversitelerin açılması, yabancıların Türkiye’deki konut talebi ile fahiş sayılara ulaşan kira fiyatları tüketicinin cebini yakıyor. Artış bilhassa İstanbul’da dikkat çekiyor.
İstanbul Emlakçılar Odası Lideri Nizameddin Aşa, artış oranlarının bölgesel bazda değiştiğini söz etti. “Anadolu Yakası’nda Kadıköy, Bostancı, Göztepe üzere semtlerde yüzde 60’ın üzerinde artışlar olduğunu söyleyen Aşa, “1-2 sene evvel 3 bin TL’ye bulduğunuz konutu, şu anda 4-5 bin TL’den aşağı bulamıyorsunuz. 3 artı 1 meskenler esasen uçmuş durumda, 7 bin TL, 8 bin TL, 10 bin TL diye gidiyor. Avrupa Yakası’nda da bu öykü Avcılar’da başladı” dedi.
“Bin liralık konut 2 bin 500 TL’ye çıktı”
Aşa, iki bölgede de kentsel dönüşümden ötürü yaklaşık 30-50 bin hanenin bir anda mesken aramaya başladığını ve bölgede bunu karşılayacak potansiyel olmadığı için de bu sefer talebin başka bölgelere kaydığını ve bu yüzden fiyatların oralarda da yükseldiğini belirtti.
Avcılar’daki artışa dikkat çeken Aşa şunları kaydetti: “Merkez ilçeler bu artıştan o bölgelerdeki kadar etkilenmedi fakat Avcılar’da 1000 liraklık konut, 2 bin 500 TL’ye çıktı, Suadiye’de, Bostancı’da kiralar 4-5 bin TL’ye çıktı ki bu bahsettiğim fiyatlar 2 artı 1 konutlar için geçerli. Beşerler mesken bulmak için bu sefer yakın semtlere gitmeye başladı. Bu sefer o semtlerde de kiralar yükseldi. Salgın münasebetiyle memleketine giden kimi aile ve öğrenciler dönüşe başladı. Üniversite sonuçlarıyla birlikte de bir talep oluştu. Yabancılar geliyor, onlar da piyasayı yükseltti. Hepsi üst üste gelince birkaç sebepten ötürü şu anda bu türlü bir tablo ortaya çıktı.”
“Yüzde 50-60’lara varan artışlar görüyoruz”
Nizameddin Aşa, şu anda eskisi kadar yeni inşaat yapılmadığını, bunun da artışlara tesiri olduğunu belirterek, artışların bölge bölge değiştiğini, bilgilere nazaran Türkiye genelinde ortalama kira artış oranının yüzde 26 olduğunu söyledi.
Bölgesel bazda son bir yılda artışların yüzde 100’lere vardığı semtler bulunduğunu aktaran Aşa, “Bunun dışında yeni kiralamada yüzde 50-60’lara varan artışlar görüyoruz. Bunun yanı sıra şu anda kiracıyı çıkarıp daha yüksek fiyattan vermek isteyen birtakım mal sahipleri var, bu türlü bir hakları yok” diye konuştu.
Kira artırımının TÜFE’den fazla olamayacağını belirten Aşa, “En üst limit bu. Bunun üstünde yapamazsın, altında yapabilirsin. Şayet konut sahibi bunu yaparsa (TÜFE’nin üstünde zam), kiracı da kazara öderse kiracının bunu geri isteme hakkı var. İki taraf anlaşmadığı sürece mal sahibinin TÜFE üstünde artış yapma hakkı yok” dedi.
“Kira ortalaması yüzde 26”
İstanbul Emlakçılar Odası Lideri Aşa, İstanbul’un yanı sıra Türkiye genelinde yaşanan kira artışlarına değinirken de, “Şu anda Türkiye genelinde de çabucak hemen İstanbul ile emsal olaylar yaşanıyor. Kira artırımında Türkiye ortalaması şu an yüzde 26 olduğuna nazaran, bölgesel olarak bunun yüzde 50-60’a çıktığı bölgeler olduğu kesin manasına gelir” sözlerini kullandı.
Artışların kentsel dönüşümle başladığı için kentsel dönüşümün tamamlanması ve yeni inşaat projelerinin gündeme gelmesi ile tablonun bilakis döneceğini aktaran Aşa, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Bir anda konut arayışına giren 50-60 bin hanenin, kentsel dönüşümden ötürü 1,5-2 seneye kadar inşaatları tamamlanmış olacak, onlar kendi konutlarına dönecek. Bu sefer boşta meskenler kalacak, kapasite artışı yaşanacak, yani bu artışlar en fazla 2 yıl devam eder. Bu bir furyaydı. Bundan sonra birebir halde kiralarda üst üste yükselme görmeyiz. Yıl sonuna kadar bu artış trendi devam eder ancak daha düşük oranlarda devam eder. Yıl sonundan sonra bir duraksama yaşarız, 1,5-2 yıla kadar da tablo aksine döner.”
“Mutlaka bir kontrole ve nezarete gereksinim var
Tüketiciler Derneği (TÜDER) Genel Lideri Levent Küçük de kira artışlarındaki yüksekliğe dikkati çekerek, kendilerine bu bahiste çok sayıda şikâyet geldiğini anlattı.
Kiralarda bilhassa kimi bölgelerde fahiş fiyat artışı olduğunu vurgulayan Küçük, şunları kaydetti:
“Ev sahipleri TÜFE kuralına uymuyor, daha da arttırmak istiyor ve çeşitli mazeretlerle mevcut kiracıyı çıkarıp daha yüksek kirayla meskenlerini kiraya vermek istiyor. Mevcut kiracıların, tüketicilerin karşılaştığı en büyük sorun bu. Piyasada herkes fiyatların artacağı beklentisine girdi. Yakın vakitte okullar açılıyor, üniversiteye yeni öğrenciler gelecek, tayinler var. Konut sahipleri, bunları da mazeret yaparak kiraları artırıyorlar. Burada kesinlikle bir kontrole ve nezarete gereksinim var.”
Gelen göçlerle birlikte konut talebinin artması sonucu mevcut konutların gereksinime karşılık veremediğini, buradan kaynaklanan bir artış olduğunu aktaran Küçük, sebeplerin tamamı birleştiğinde önemli bir şikâyet yoğunluğunun kendilerine geldiğini söyledi.
İletilen şikâyetlerle ilgili bilgi veren Küçük, “Öncelikle TÜFE oranına asla uyulmuyor, mevcut kiralarda en az yüzde 25-30’lara varan artışlar yapıldığı söyleniyor. Yeni kiralamalarda yüzde 40-45’lere varan artışlar var. Burada tüketicilere bilhassa mevcut kiralarını vaktinde ödemeleri ihtarında bulunmak istiyorum, mesken sahibinin eline koz vermemek ismine bu kıymetli. Yeni kiralayacak vatandaşlar da yeterli araştırma yapsınlar” sözlerini kullandı.
Küçük, bilhassa yeni kiralama yapacak tüketicilerin aidat bedellerine dikkat etmesi gerektiği ihtarında da bulundu.
