MHP cephesinden “Hükümet ortağı değiliz” açıklaması neden geldi? MHP, hem Cumhur İttifakı ortağı hem de muhalefette nasıl olabilir? Siyasi gözlemciler MHP’nin yeni hareketinin olası nedenlerini anlattı.
MHP Genel Lideri Devlet Bahçeli’nin geçen hafta partisinin meclis küme toplantısında “MHP, Cumhur İttifakı’nın bir ortağı olsa da üstlendiği demokratik sorumluluğu muhalefettir” halindeki açıklamasının devamını MHP Genel Lideri Mevlüt Karakaya getirdi. Karakaya, hafta sonu İzmir’de katıldığı bir toplantıda 2023’te yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerine odaklandıklarını anlatırken MHP’nin “hükümet ortağı olmadığını” söyledi. Karakaya, “Hükümet ortağı değiliz tabiri, ‘sorumluluktan kaçıyoruz’ manasında değil. Hükümet ortağı değiliz. Biz daha objektif bakarız. Söylenenlerde haklılık hissesi olanlar ya da bizim gördüğümüz yanlışlar varsa bu yanlışları da biz lisana getiririz” biçiminde konuştu.
Cumhur İttifakı’nda kriz yaşandığı algısı yaratan bu açıklamalara MHP idaresinden ise “Cumhur İttifakı’nda kriz olmadığı, olmayacağı ve olmaması için de her türlü gayretin gösterildiği” bildirisi geldi. DW Türkçe’ye konuşan üst seviye bir MHP’li “Cumhur İttifakı’nın sıradan bir ittifak olmadığını her fırsatta göstermemiz kıymetli. İttifakta iki başka parti olan AKP ile MHP, Türkiye’nin her alanda ileri gitmesi için daima görüşüyor. Ülkede istikrar ve denetleme sisteminin rafa kalktığını düşünenlere o vazifesi bizim yaptığımızı söylüyoruz. İttifaka bu gözle de bakılsın istiyoruz” açıklamasını yaptı.
Siyasi gözlemcilere nazaran ise MHP’nin “hükümet ortağı değiliz” açıklamasının gerisinde ülkede yaşanan ekonomik kriz var. Siyaset bilimci Fatih Yaşlı, bu krizin hem AKP’ye hem de MHP’ye gün geçtikçe daha çok oy kaybettirdiğini ve MHP’nin de bunun farkında olduğunu düşünüyor.
Yaşlı, DW Türkçe’ye “Derinleşen ekonomik krizin faturası yalnızca AKP’ye değil MHP’ye de kesiliyor. Münasebetiyle siz resmi olarak koalisyon hükümeti olmadığınız halde ittifakın bir kesimi olduğunuz için eninde sonunda bu seçmen tabanında size de yansıyor. MHP, ittifakta istikrar ve denetleme görevi gördüğünü söyleyerek ekonomik krizin faturasının kendisine kesilmemesini sağlamaya çalışıyor” değerlendirmesini yaptı.
“MHP, başarısızlığı hükümetin üzerine yıkmaya çalışıyor”
Fatih Yaşlı’nın işaret ettiği oy kaybını son olarak PİAR Araştırma’nın seçim anketi ortaya koydu. PİAR Araştırma’nın 26 vilayette 2 bin 520 iştirakçi ile yaptığın anketin sonuçlarında kararsızlar dağıtılmadan AKP’nin oy oranı yüzde 23.6, CHP’nin yüzde 20.5, UYGUN Parti’nin yüzde 9.6, MHP’nin yüzde 6.7, HDP’nin yüzde 8.9, DEVA’nın yüzde 4.6, Saadet Partisi’nin ise yüzde 1 olarak çıktı. Kararsızlar dağıtıldığında ise AKP’nin oy oranı yüzde 30.6’ya, MHP’nin 8.7’ye yükselebildi. Bu tabloda CHP’nin oy oranı yüzde 26.6, ÂLÂ Parti’nin yüzde 12.4, HDP’nin yüzde 11.5, DEVA’nın ise yüzde 6 olarak yer aldı.
PİAR Araştırma’nın sahibi ve kamuoyu araştırmacısı Kadir Atalay da Cumhur İttifakı’nda yaşanan oy kaybı dikkate alındığında MHP’nin “hükümet ortağı değiliz” açıklamasının daha kolay anlaşılabileceğini söylüyor. Atalay, “Cumhur İttifakı’ndaki oy kaybının nedeni hükümetin yaşanan ekonomik krizi inkar etmesidir. MHP de ittifak içinde hükümeti direkt eleştirememenin kasvetini yaşıyor. Kendini hükümetten ayrıştırarak bir yerde cürmü, yani ekonomik manada başarısızlığı hükümetin üzerine yıkmaya çalışıyor” tahlilini yapıyor.
Son aylarda AKP’den MHP’ye de bir oy kayması yaşandığını da gözlemlediklerini anlatan Atalay, “AKP’nin elinde yakında Ulusal Görüş’ün azami aldığı kadar oy kalacak üzere görünüyor. Zira Y nesli seçmen AKP’den kopuyor. AKP, merkez seçmeni elinde tutamıyor. Erken seçim tartışmaları bir yana Cumhurbaşkanı Erdoğan, HDP’yi kapatma davasının sonucuna nazaran bir orta seçime gidebilir” öngörüsünde bulundu.
Atalay’a nazaran AKP önümüzdeki günlerde MHP’nin Cumhur İttifakı’ndaki varlığından dolayı yaşadığı düşünceyi daha çok hissedecek. Atalay, “AKP ile MHP’nin oy kaybı sürecek. MHP asla ayrılmak istemiyor, zira bulunduğu pozisyondan çok şad. Ne oy sorunu yaşıyor ne de halkla karşı karşıya geliyor. Kendini iktidarın dışındaymış üzere göstererek sorumluluk almayarak bu türlü devam etmek istiyor. AKP’nin MHP’den kurtulması gerek, kurtulamıyor. MHP’den kurtulursa kendini daha merkeze çekerek yeni bir siyaset alanı yaratacak lakin buraya da geçiş yapamıyor. Önümüzdeki süreçte MHP’yi ve Cumhur İttifakı’ndaki tesirini daha çok tartışacağız” görüşünü lisana getirdi.
“Ortak bir strateji olabilir”
Gazeteci Kemal Can da MHP’nin “hükümet ortağı değiliz” çıkışının gerisinde derinleşen ekonomik kriz ve yeni bir iktidar mümkünlüğünün siyaset kulislerinde öne çıkmasının tesirli olduğunu tabir ediyor. Can lakin bu çıkışların AKP’yle yürütülen ortak bir strateji olabileceği ihtimalinin de dikkate alınması gerektiği ikazında bulunuyor.
MHP’nin kendisini daha evvel de AKP’den başka konumlandırarak AKP’den kopan oyların MHP’ye tutunmasını sağladığını hatırlatan Can, “AKP, MHP’nin çıkışlarına itiraz etmiyor, zira o çıkışlar sayesinde AKP’den kopan oylar MHP’de tutunabiliyor. Yani oylar ittifak dışına çıkmıyor. 2018’de gördük bunu. MHP, o vakit sanılandan daha fazla, yüzde 11 üzere bir oy aldı” dedi.
Kemal Can’a nazaran MHP’nin bu defa asıl maksadı kendi siyasi ömrünü uzatabilmek de olabilir. Zira cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin hem iktidar hem de muhalefet cephesinde güçlü formda tartışıldığını söyleyen Can, “Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminden bir geriye dönüş kelam konusu olduğunda AKP’nin MHP’den daha süratli dağılabileceğini görebiliriz. MHP, AKP’nin içinde gömülü yaklaşık yüzde 2 oranındaki oyu kendine rahatça almak için hükümet ortağı olmadığına ait çıkışları planlı bir formda ve daha sık yapmayı sürdürecektir. Ekonomik kriz sertleştikçe bu çıkışları daha çok duyacağız” öngörüsünde bulundu.
Seçim ve Siyasi Partiler Yasası’nde devam eden pazarlıklar
MHP’nin tavrında Seçim ve Siyasi Partiler Yasası konusundaki değişikliklerde AKP ile şimdi mutabakata varılamamış olmasının da tesirli olduğuna ait değerlendirmeler de yapılıyor.
AKP’li yetkililer, Siyasi Partiler Maddesi’yle ilgili değişikliklerin yeni yılda TBMM’nin gündemine geleceğini söylerken değişikliklerin “sınırlı tutulması” durumunun bile AKP ile MHP ortasında bir kopuşa işaret etmeyeceğini savunuyor.
Hilal Köylü / Ankara
©Deutsche Welle Türkçe
