14 Mayıs’ta yapılan Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekili Genel Seçimleri tüm Türkiye’nin sıcak gündeminde yer alıyor. Adaylar ortasında 50+1 oranında oy yüzdesine ulaşan olmadığı için cumhurbaşkanlığı seçimi ikinci tipe kaldı. Seçimden birkaç gün sonra 28. Devir Parlamentosu milletvekilleri gündem oldu. CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel’in açıklamalarına nazaran, seçime AK Parti listelerinden girip milletvekili seçilen 4 Hüda-Par vekili mecliste yemin etmek istemiyor. Yaşananların akabinde milletvekili yemini konusu merak edildi. Pekala milletvekili yemin metinde ne yazıyor? Milletvekili yemini ne vakit değişti?
Tüm ayrıntılar içeriğimizde…
İlk Milletvekili Yemini Hangi Anayasada Yer Aldı?
23 unsur ve bir ayrık unsurdan oluşan kısa ve ‘çerçeve anayasa’ niteliğinde bir doküman olan 1921 Anayasası bir öbür adıyla Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nda bir yemin metni yer almıyordu. İlk yemin metni, Teşkîlât-ı Esâsiye Kanunu’nu yürürlükten kaldıran 1924 Anayasası’nda yer aldı. Cumhuriyet periyodunda yapılan birinci anayasanın milletvekili andını düzenleyen 16. hususu şöyleydi:
‘Vatan ve milletin saadet ve selâmetine ve milletin bilâ kaydü koşul hâkimiyetine mugayir bir gaye takip etmeyeceğime ve cumhuriyet asıllarına sadakatten ayrılmayacağıma vallahi.’
Cumhuriyet tarihinin en uzun ömürlü anayasası olan 1924 Anayasası’nda yer alan milletvekili andı metninde 1928 yılında bir değişiklik yapıldı. Metnin içindeki ‘vallahi’ sözü çıkarıldı ve metin şu şekilde düzenlendi:
‘Vatan ve milletin saadet ve selâmetine ve milletin bilâ kaydüşart hâkimiyetine mugayir bir gaye takip etmiyeceğime ve cumhuriyet temellerine sadakattan ayrılmıyacağıma namusum üzerine kelam veririm.’
Milletvekili Yemini Değişti mi?
1960 darbesinin ardından 1924 Anayasası’ndan sonra 1961 Anayasası’nda milletvekili yemini 77. hususta bir defa daha düzenlendi. Metin şu biçimde revize edildi:
‘Devletin bağımsızlığını, vatanın ve milletin bütünlüğünü koruyacağıma; Milletin kayıtsız koşulsuz egemenliğine, demokratik ve lâik Cumhuriyet unsurlarına bağlı kalacağıma ve halkın memnunluğu için çalışacağıma namusum üzerine kelam veririm.’
Milletvekili Yemini Ne Vakit Değişti?
Milletvekili yemininde yapılan son düzenleme ise 1982 Anayasası ile birlikte oldu. Anayasanın ‘Ant içme’yi düzenleyen 81’inci unsuruna göre Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, vazifeye başlarken yemin ederler.
Milletvekili Yemin Metninde Ne Yazıyor?
“Devletin varlığı ve bağımsızlığını, vatanın ve milletin parçalanamaz bütünlüğünü, milletin kayıtsız ve kuralsız egemenliğini koruyacağıma; hukukun üstünlüğüne, demokratik ve laik Cumhuriyete ve Atatürk prensip ve inkılâplarına bağlı kalacağıma; toplumun huzur ve refahı, ulusal dayanışma ve adalet anlayışı içinde herkesin insan haklarından ve temel hürriyetlerden yararlanması davasından ve Anayasaya sadakattan ayrılmayacağıma; büyük Türk milleti önünde namusum ve erdemim üzerine andiçerim.”
