Montrö Boğazlar Kontratı ile sarıklı cübbeli amiral hakkındaki açıklamaları nedeniyle haklarında dava açılan 103 emekli askerin yargılandığı davanın birinci duruşması görülüyor. Duruşmanın birinci gününde 5 emekli askerin sözü alındı. Savunma yapan Koramiral Atilla Kezek, “Emekliyiz komuta ettiğimiz kimse hiçbir şey yok. Yaş ortalaması 70 ve üzeri olan amiraller olarak iktisat, sıhhat, tarım konusunda açıklama yapmadık. Uzmanlık alanımız olan Montrö konusunda yaptık. ‘Yüce Türk milletine’, ‘aksi taktirde’ sözlerine takılıp kamuoyu açıklamamızın siyasi amaçlarla kullanılması kabul edilemez. Ne söylemek istiyorlar bunlar denilmeden linçe uğradık. Ayağımıza kelepçe takıldı. Sonuç Montrö kıymetlidir. Bu anlaşıldıysa kendi adıma razıyım” dedi. Sanıklardan Abdullah Can Erenoğlu da “Bütün darbe devirlerini yaşayan ve ülkemize verdiği ziyanların şuurunda olan bir kişi olarak bir ülkeye verilecek ön büyük zararın darbe olduğuna inanan birisiyim. Darbeler bu ülkeye en büyük ihanet” diye konuştu.
12 yıl mahpus isteniyor
Montrö açıklamasına imza atan ve ortalarında TESUD eski Lideri Namık Kemal Çalışkan ile Koramiral Kadir Sağdıç, Türker Ertürk ve Cem Gürdeniz üzere isimlerin de yer aldığı 103 eski kumandan hakkında “anayasal nizama karşı kabahat işlemek için mutabakat” hatasından 12 yıla kadar mahpus istemiyle açılan davanın birinci duruşması Ankara 20. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Covid-19 önlemleri kapsamında Ankara etrafında ikamet eden sanıkların 4’erli kümeler halinde savunma yapmaya çağırılması nedeniyle, bugünkü duruşmaya sanıklar Abdullah Akgül, Abdullah Can Erenoğlu, Ahmet Şenol, Atilla Kezek ile bugün söz vermek istediğini söyleyen Emin Sami Örgüç ve avukatları katıldı. Duruşmayı CHP Genel Lider Yardımcısı Muharrem Erkek, CHP’li Milletvekilleri Utku Çakırözer ve Nihat Yeşil, Türkiye Barolar Birliği Lideri Erinç Sağkan, Ankara Baro Lideri Kemal Koranel, Zafer Partisi Genel Lideri Ümit Özdağ ve eski YARSAV Lideri Ömer Faruk Eminağaoğlu da izledi.
“Silivri mahkemelerini hatırlattı”
Duruşmanın başında kelam alan emekli kumandanların avukatlarından Ümit Kocasakal, yönteme ait beyanda bulunarak, “Montrö’ye sahip çıkan vatanseverlere sahip çıkmak için davaya katıldığını” kaydetti. Kocasakal, “Bu dava benim de yargılandığım Silivri mahkemelerinin acı anılarını çağrıştırdı” dedi.
İddianamede Montrö açıklamasına ait siyasalların reaksiyonlarına yer verildiğini anımsatan Kocasakal, “İddianame ne vakitten beri dedikoduname oldu?” diye sordu. Kocasakal, iddianamenin tüzel niteleme ve kanıt değerlendirmesinin yalnızca 1,5 sayfa olduğunu belirterek, “Aksi halde” sözü iddianamede abartılarak değerlendirilmiştir. Sıkı giyin aksi halde üşütürsün’ demek ne kadar adam öldürmeye teşebbüsse bu bildirideki aksi halde sözü de o kadar darbeye teşebbüs” diye konuştu.
Yıllar evvel emekli olanların bu türlü bir gücü olabilir mi?
Duruşmada daha sonra sanık beyanlarına geçildi. Birinci olarak sanıklardan Akgül beyanda bulundu. İddianamedeki suçlamaları reddeden Akgül, “Emekli amiraller Whatsapp kümesine üyeyim. 2 Nisan 2021 günü Montrö ve sarıklı cübbeli amirale yönelik bildiri hazırlandığını gördüm. Emekli amiral Ergun Mengü’ye beni de ek edebilirsin bildirisi yazdım. İçeriğinde yer alan konulara ait katkım almadı. İmza koymama gelince Montrö mutabakatı yazılı ve görsel basında yanlışsız bilgiye dayanmadan tartışmaya açıldı. Montrö Mutabakatı Lozan’ın tamamlayıcısı ve ülkemizin tapu senetlerinden biridir” dedi.
Montrö’nün bugün ve gelecekte ülke güvenliği açısından Deniz Harp Okulu’nda anlatılan bir metin olduğunu kaydeden Akgül, “Muhtıralar bir güce dayanır. Muhtıra verebilmek için Türk Silahlı Kuvvetleri’nin tüm imkanlarının elimizde bulunması gerekir. Yıllar evvel emekli olmuş, emretme yetkisi bulunmayan bireylerin bu türlü gücü ve imkanı olabilir mi? Hangi münasebetlerle muhtıra olarak kabul edilir anlamak mümkün değil. Tarihimizde emekliler tarafından harekete geçirilmiş rastgele bir muvazzaf kuvvet var mı? Hiçbir emekli, misyondaki şahsa tavsiyede bulunamaz. Bu hakaret kabul edilir” diye konuştu.
“Darbeler bu ülkeye en büyük ihanet”
Sanıklardan eski Kıyı Güvenlik Kumandanı Abdullah Can Erenoğlu da, emekli bir koramiral olarak, ülkenin anavatan ve mavi vatandaki hak ve çıkarlarını korumak niyetiyle devletin verdiği vazifeleri 40 yıl boyunca mutlak sadakatle yerine getirdiğini tabir ederek, şunları söyledi:
“Bütün darbe devirlerini yaşayan ve ülkemize verdiği ziyanların şuurunda olan bir kişi olarak bir ülkeye verilecek en büyük zararın darbe olduğuna inanan birisiyim. Darbeler bu ülkeye en büyük ihanet. Yapılan duyuru yurttaşlık misyonu ve sorumluluk hissiyle kamuoyuna bir niyet açıklamasıdır.
Bu duyuruda darbeye ait en ufak bir söz yoktur. 15 Temmuz darbe teşebbüsüne direnmek için sokağa çıkan birinci amiralim. Genelkurmay Başkanlığında darbeye direnen halkımızın yanında yer aldım. Daha sonra kıyı güvenlik komutanlığının önüne gittik. Üzerimize helikopterden ateş edildi. Tekrar de canım değerine direndim. Vatan sevgisi emekli olunca bitmiyor. O nedenle gittim. 3 yıl kıyı güvenlik komutanlığını yapmıştım. Kıyı güvenlik komutanlığında direnenler olduğu söylendi. İçeri girmek istedim. Oradakilere savcılık kararlarına uymalarını istedim. Bana ateş edildi. Canım değerine direndim ve bu şahısların teslim olmalarını sağladım. Ben bunu kendi irademle yaptım. Artık yargılanıyorum.
“İddianamede siyasi beyanlara yer verilemez”
İddianamede kanıt diye sunulan konular yakın tarihe dair yorumlar ve siyasilerce yapılan açıklamalardan ibarettir. İddianamede siyasi beyanlara, tek elden çıkmış üzere görülen reaksiyonlara ve niyet okuma niteliğindeki değerlendirmelere yer verilmesi adalete ziyan vermektedir. Bir iddianamede siyasi beyanlara yer verilemez. Anayasada teminat altına alınan temel haklarımız ihlal edildi ancak tüm bu yargısız infaz ve karalamalar, duyurunun bilgilendirme gayeli mahiyetini değiştirmedi.
Montrö mukavelesinin her platformda korunması gerekmektedir. Sanıklardan hiç birinin atılı hatası işleyecek gücü ve niyetinin yoktur. Duyuruda darbeyi çağrıştıran hiçbir söz de yoktur. Olsaydı asla iştirak beyanında bulunmazdım.”
“Saygınlığımızla oynandı”
Genelkurmay ve Jandarma Genel Komutanlığı’ndan yapılan açıklamaları da eleştiren Erenoğlu, “Prestij suikastlığı ve haysiyet cellatlığı yapılarak lekelenmeme hakkımız ihlal edildi. Onurumuz ve toplumsal saygınlığımızla oynandı” dedi. Erenoğlu, “Vatan ve millet sevgisini yüreğinde yaşayan onurlu bir insan olarak vatanıma, milletime sadakat ile hizmet ettim. Buz üzere lekesiz, kar üzere beyaz olan üniformamı onurla taşıdım. Bugünlerde Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı karşısında kıymeti çok daha âlâ anlaşılan Montrö Mukavelesinin korunmasına inandım” sözlerini kullandı.
“Endişeliyim”
Emekli Tuğamiral Ahmet Şenol da 70 yıllık ömrü boyunca birinci kere mahkeme önüne çıkıp savunma yaptığını belirterek, “Savcılıkta ve hata ceza hakimliğinde sözüm alınmadı. Siyasi demeçlerden dolayı adil yargılanma hakkımın elimden alınmasından kaygılıyım. İçerisinde kabahat ögesi bulunmayan bu açıklama büsbütün düzgün niyetle hürmet ve nezaket içinde yapılmış bir bilgilendirmeden ibarettir” dedi.
Şenol, açıklamanın Montrö’nün tartışmaya açılmasının önüne geçmek emeliyle hazırlandığını kaydettiği savunmasında, “Muvazzaf TSK mensuplarını hükümete karşı yasa dışı biçimde harekete geçirme suçlamasının bizim açımızdan hiçbir karşılığı yoktur. Beni en çok üzen Yargıtay’ın Balyoz davasını bozma kararındaki argümanların bu iddianamede referans alınarak emekli amirallerin açıklamasını cürüm ile ilişkilendirilmeye çalışılmasıdır” diye konuştu.
“Deniz Kuvvetleri tarikatlardan korunmalı”
Emekli koramiral Atilla Kezek de savunmasında, emekli askerlerin anayasal nizamı yıkmak için muahedesinin mantığa uygun olmadığını kaydederek, şunları söyledi: “Emekliyiz komuta ettiğimiz kimse hiçbir şey yok. Yaş ortalaması 70 ve üzeri olan amiraller olarak iktisat, sıhhat, tarım konusunda açıklama yapmadık. Uzmanlık alanımız olan Montrö konusunda yaptık. Deniz Kuvvetlerinin tarikat ve cemaatlerden korunması gerektiği açıklaması yaptık. ‘Yüce Türk milletine’, ‘aksi taktirde’ sözlerine takılıp kamuoyu açıklamamızın siyasi niyetlerle kullanılması kabul edilemez.
Bizler kişisel ve toplu olarak kanaatimizi açıklamamız bir yana pürüzler ile karşı karşıya kaldık. Ne söylemek istiyorlar bunlar denilmeden linçe uğradık. Ayağımıza kelepçe takıldı. Sonuç Montrö değerlidir. Yalnızca bölge barışı için değil dünya barışı için de. Bu anlaşıldıysa kendi adıma razıyım. İddianamede telefon dinlemelerinde kabahat ögesine rastlanmamış dendi yeniden kimse itiraz etmedi. Hakkımızda dava açılmış olması ve iddianamede siyasi demeçlere yer verilmesi davanın siyasi olduğunun kanıdır.”
“Montrö’nün ehemmiyeti anlaşıldı”
Emekli asker Emin Sami Örgüç ise, açıkladıkları metinde hata ögesi olmadığını belirterek, “Metnin içeriğinin bizlerin uzmanlık alanı içinde kalması ve bilgilendirme emeli taşımasıyla hiçbir tasa duymadım. Duyuru içinde Aksi takdirde, Şanlı Türk milletine tabirlerinin nasıl bir tasa yarattığını anlamadım. İddianamede sözlere özel anmalar yüklenerek, vakit ve tarz saptırmalarıyla soyut bir cürüm yaratılmaya çalışıldığı kanaatindeyim” diye konuştu.
Örgüç, Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar’ın da Montrö’nün kıymetinin tartışılmaması gerektiği istikametindeki açıklamasını hatırlatarak, “Montrö’nün tartışılmaya açılmasının sakıncaları Rusya’nın Ukrayna’ya akınıyla anlaşılmıştır” sözlerini kullandı.
Sarıklı amiral fotoğrafının Anayasal sistemi değiştirmeyi amaçladığını düşündüğünü kaydeden Örgüç, “Anayasal sisteme tehdit olabilecek ne niyetim, ne de örgüt irtibatım mevcuttur” diyerek kendisini savundu.
Duruşma hafta boyunca devam edecek. Yarın emekli askerler Cemil Turgut Tufan, Engin Heper, Fazilet Caner Bener ve Ergun Mengu dinlenecek.