HaberTürk müellifi, tarihçi Murat Bardakçı, Diyanet İşleri Lideri Ali Erbaş’ın Sözcü gazetesi müellifi Hürmet Öztürk‘e gönderdiği kararname ve “Atatürk’ü her vesile ile anıp dua ediyoruz, hutbelerde isim anılmamasını merhumun kendisi istemiş” açıklamasına reaksiyon gösterdi. Bardakçı, “Bu kararnamenin Mustafa Kemal’in isminin hutbelerde geçmemesi konusu ile hiçbir alâkası yoktur, uydurmayın!” değerlendirmesini yaptı
Bardakçı yazısında, “Sözkonusu kararname 5 Mart 1926’da değil, o tarihten tam iki sene evvel, 5 Mart 1924’te çıkartılmıştır, kararnamenin altında bulunan Rumî “5. 3. 1340” tarihi, Milâdî 5 Mart 1924’ün karşılığıdır! Daha da değerlisi; hutbelerde isminin geçmemesi talimatı verilen kişi Mustafa Kemal değil, hilâfetin o tarihten iki gün evvel ilga edilmesi üzerine tıpkı gece Türkiye’den çıkartılan Halife Abdülmecid Efendi’dir!” sözünü kullandı.
Bardakçı şunları kaydetti:
“Kararnamenin çıkartılmasından evvelki siyasî gelişmeleri kısaca anlatayım:
Hilâfet 3 Mart 1924 Pazartesi günü kaldırıldı. Hilâfet kuruluşunun artık mevcut olmadığının duyulması üzerine memleketin dört bir tarafında bir sonraki, yani 7 Mayıs’ta kılınacak Cuma namazında okunacak hutbede kimin isminin geçeceği tartışması başladı ve vilâyetlerden Ankara’ya problemin açıklığa kavuşturulmasını rica eden telgraflar gönderildi.
5 Mart 1926 tarihli Bakanlar Şurası Kararı, işte bu gelişmelerin akabinde çıkartıldı. Kararname yayınlandığında günlerden Çarşamba idi ve hükümetin talimatı İçişleri Bakanlığı tarafından telgraflarla bütün vilâyetlere duyuruldu.
Bu yazışmalar Cumhuriyet Arşivi’nde koruma edilmektedir, eski harfleri bilenler ulaşıp ulaşabilirler…
“Hutbelerde Mustafa Kemal Paşa’nın isminin geçmemesi” halinde yorumlanan Bakanlar Şurası Kararı’nın çıkartılma sebebi işte budur, hükümet kararı “hutbelerde bundan bu türlü Halife’nin isminin geçmemesi” için almıştır, yani kararın Mustafa Kemal’in isminin kullanılmaması ile bir alâkası bulunmamaktadır.
Diyanet’in Hürmet Öztürk’e yolladığı evrak (solda), Bardakçı’nın yazısında yayımladığı doküman (sağda)
Diyanet’in Hürmet Öztürk’e gönderdiği etrafı kesilip biçilmiş ve güya çöpte bulunmuş hâle getirilmiş olan evrak ile birebir dokümanın arşivdeki orijinalinin imajını burada beraberce yayınlıyorum…
Argümanlar ve gerçekler birbirinden bu türlü büsbütün farklı olunca, mevzu hakkında üzerinde durulması ve önemli biçimde tartışılması gereken kimi ihtimaller ortaya çıkmaktadır:
1. Diyanet, sözkonusu kararnamenin çıkartılma sebebini, yani kararnamede zikredilmemesi istenen ismin Mustafa Kemal’in değil Halife Abdülmecid Efendi’nin ismi olduğunu bildiği halde kararnameyi “Atatürk bu türlü istemişti, onun isteğini yerine getiriyoruz” gibisinden bir savunma vâsıtası üzere göstererek kullandı ise, vaziyet oldukça vahimdir!
2. Lakin evraktan ve gerçek içeriğinden Diyanet şayet haberdar değilse ve kararname Diyanet İşleri Başkanı’na yaranmak isteyen kimi bilgisiz veyahut arka niyetli aklıevveller tarafından “Mustafa Kemal hutbelerde isminin geçmesini istemiyordu, bu kararnameyi sizi suçlayanlara karşı kullanabilirsiniz” denerek verildi ve Hürmet Öztürk’e de bundan sonra gönderildi ise, Prof. Dr. Ali Erbaş’ın kendisini müşkül mevkie düşüren bu adamlardan hesap sorması şarttır!
3. 1924 tarihli Bakanlar Şurası Kararı’nı iki sene sonra, yani 1926’da çıkmış üzere gösteren kusurun kime ilişkin olduğunu, yani bu yanlışlığı Diyanet İşleri Başkanı’nın mı yoksa Hürmet Öztürk’ün mü yaptığını bilmiyorum. Lakin kararnamenin altında yeralan Rumî tarihle 1340’ın Milâdî 1924’e tekabül ettiği bilinmiyor da 1926 tarihi bilgisizlik sonucunda konmuş ise, ortada varsayımların de ötesinde bir cehalet mevcuttur!
Gönül bu ihtimallerin hiçbirinin yanlışsız olmamasını temenni ediyor lakin en azından biri maalesef hakikat; yani bilgi, doğruluk, etik, vesair alanlarda artık işte bu haldeyiz!”
