Gazeteci-yazar Murat Yetkin, ABD Ticaret Bakanı Wilbur Ross’un Türkiye’deki temaslarıyla ilgili bir yazı kaleme aldı.
Ross’un ziyaretinin süresine dikkati çeken Yetkin, ” Normal zamanlarda dahi bir ABD Ticaret Bakanının Türkiye’ye 5 günlük bir çalışma ziyareti yapması görülmüş şey değil. NATO müttefikleri Türkiye ve ABD, Rus S-400 füzeleri alımı ve Türkiye’nin ortak üretilen F-35 programından çıkarılma girişimi nedeniyle en ciddi krizlerinden birisinin ortasındayken özellikle olağandışı” yorumunda bulundu. Yetkin, bu ziyaretin altında farklı nedenler olduğu değerlendirmesinde bulundu.
Yetkin, görüşmeler iyi giderse ABD Başkanı Donald Trump’ın “Kongre’ye Türkiye’yi ekonomik olarak cezalandırmanın Amerikan çıkarlarına aykırı olduğunu söyleyeceğini” belirtti.
Yetkin’in yazısının ilgili bölümü şöyle:
“Normal zamanlarda dahi bir ABD Ticaret Bakanının Türkiye’ye 5 günlük bir çalışma ziyareti yapması görülmüş şey değil. NATO müttefikleri Türkiye ve ABD, Rus S-400 füzeleri alımı ve Türkiye’nin ortak üretilen F-35 programından çıkarılma girişimi nedeniyle en ciddi krizlerinden birisinin ortasındayken özellikle olağandışı. ABD Başkanı Donald Trump’ın, Ross’u hem de Kongre Türkiye’ye CAATSA ekonomik yaptırımları talep ederken, bu kadar uzun süreyle Türkiye’ye göndermesinin altında, Haziran ayında Japonya’da Erdoğan ile görüşürken iki ülke arasındaki ticaret hacmini (mevcut 20 milyar doları beşe katlayarak) 100 milyar dolara çıkarma hedefinden söz etmesi yatıyor.
Bu sadece Trump’ın Türkiye’nin stratejik değerine (Kongre’nin itirazına rağmen) verdiği önemden ve Türkiye’yi Rusya ile ayrıca İran ve Çin ile daha sıkı işbirliğine mecbur bırakmak istememesinden kaynaklanmıyor. Aynı zamanda, şu anda kendisi açısından en önemli stratejik konu olan Çin ile ticaret savaşları bakımından da çıkarlarına uygun olduğunu düşünüyor.
Nitekim Türk ve ABD ticaret heyetleri arasında 7 Eylül’de İstanbul’da, Dolmabahçe’de yapılan görüşmelerden edindiğimiz bilgilere göre Ross, Çin konusunu açmış. Çin’in ABD’nin yükselttiği gümrük vergileri nedeniyle ihracat zorlukları yaşayacağını, Türkiye’nin süratle bu pazara girip ABD’ye mal satabileceğini söylemiş. Pekcan’ın “eşit ve adil ilişki istiyoruz” açıklamasında saydığı sivil havacılık, otomotiv, mücevher, mobilya ve tekstil sektörleri, ABD pazarında Çin’den ithal edilen ürünlerin yokluğunu telafi etme yaklaşımını açıklıyor. Özetle, Trump, Çin’den gelişini zorlaştıracağı ama Amerikan pazarında ihtiyaç olan ürünleri, Türkiye gibi ucuz ve nitelikli işgücü olan ülkelerden karşılamak istiyor; sadece Türkiye değil ama Türkiye dâhil. Tabii ABD’nin de bunun karşılığında istekleri olacak; özellikle silah sanayii, ilaç sanayii, tarım ve gıda sanayi alanlarında ve bir de Rusya ve İran’dan alınan doğal gazın yerine ABD’den sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) alınması talebi var.
Trump’ın Ross’u Türkiye’ye göndermesindeki zamanlama da önemli. Görüşmelerde mesafe alınırsa, yaz tatili 9 Eylül’de bitip yeniden çalışmalara başlayacak olan Kongre’ye Türkiye’yi ekonomik olarak cezalandırmanın Amerikan çıkarlarına aykırı olduğunu söyleyecek. Erdoğan’a da, Amerika’nın ekonomik çıkarları doğrultusunda işbirliğine gidebilirlerse, yaptırımları engelleme gücü olduğunu kanıtlayacak.”
Murat Yetkin’in “Kongre yaptırım isterken ABD Ticaret Bakanı Türkiye’de 5 gün ne yapar?” başlıklı yazısının tamamına buradan ulaşabilirsiniz.