NASA’nın Güneş’i keşfetmek için fırlattığı uzay aracı Parker Solar Probe, Venüs atmosferinde bir radyo sinyali yakaladı.
Doğal kaynaklı olduğu belirtilen radyo emisyonu, gezegen yüzeyinin 833 kilometre üzerinde kaydedildi.
Independent Türkçe’den Çağla Üren’in derlediği habere göre, 11 Temmuz 2020’de uzay aracının gezegene yakın geçiş yaptığı sırada saptanan sinyal, Güneş atmosferindeki elektrik ve manyetik alanları ölçen FIELDS isimli cihaz tarafından yakalandı.
Bu düşük frekanslı radyo sinyali 1992’den bu yana Venüs’ün üst atmosferinin ve iyonosferinin ilk doğrudan ölçümü oldu.
Yaklaşık 30 yıl önce NASA’nın Pioneer Venus Orbiter isimli uzay aracı, Güneş’in solar maksimum döngüsüne yaklaştığı sırada Venüs’ün iyonosferini ölçen son uzay aracı olmuştu.
Parker Solar Probe’un yakın geçişi ise Güneş’in solar minimum evresine girişinden sadece birkaç ay sonra gerçekleşti. Bu da Venüs iyonosferinin solar minimum evresinde nasıl değiştiğinin anlaşılmasını sağladı.
Güneş, ortalama 11 yıllık bir döngüye sahip. Bu döngünün en üst noktasına “solar maksimum” deniyor. Bu dönemde büyük Güneş patlamaları meydana geliyor.
Solar minumum evresinde ise Güneş’te leke görülmüyor. Uzaya yüklü parçacıklar fırlatan Güneş patlamaları gibi faaliyetler de minimuma iniyor.
Atmosferi olan gezegenlerde ve uydularda iyonosfer adı verilen bir üst katman yer alıyor.
Bu katmanda Güneş’ten gelen parçacıklar iyonize ediliyor. İyonosfer, yüklü parçacıkların etkileşimleriyle doğal radyo sinyalleri üretebiliyor.
İyonosferler Güneş’ten etkilendiği için bilim insanları Venüs’ün üst atmosferinin, solar maksimum ve minimum evrelerinde kalınlaşıp incelebileceğinden şüpheleniyordu.
Parker Solar Probe ekibi, kaydedilen radyo emisyonu sayesinde Venüs atmosferinin yoğunluğunu hesapladı ve iyonosferin son minimum evresi sırasında önemli ölçüde daha ince olduğunu ortaya koydu. Böylelikle bilim dünyasındaki şüpheler doğrulanmış oldu.
Araştırmanın yazarları, “Uzay aracındaki bilimsel araçlardan biri, iyonosferde doğal olarak üretilen türden, düşük frekanslı bir radyo emisyonu tespit etti” diye yazdı:
“Bu emisyonun frekansını ölçerek, iyonosferin yoğunluğunu doğrudan hesaplayabildik ve yoğunluğun önceki görevlerde saptanandan çok daha az olduğunu gördük. Bu, Venüs iyonosferinin 11 yıllık Güneş döngüsü boyunca önemli ölçüde değiştiği teorisini destekliyor.”
Güneş’in gizemlerini keşfetme amacıyla, “Touch the Sun (Güneş’e dokun)” diye anılan görev için 2018’de fırlatılan Parker Solar Probe, şu anda Güneş Sistemi’nin iç kısmından geçiyor.
Uzay sondası, 2019’da yıldıza 42,3 milyon kilometre kadar yaklaşarak, “Güneş’e en çok yaklaşan uzay aracı” unvanını almıştı.
Yolculuğun sonunda Güneş’e 6,16 milyon kilometre kadar yaklaşması beklenen sonda, yıldızın dış atmosferinde uçan ilk uzay aracı unvanını da alacak.
İşte bu hedef doğrultusunda çalışan Parker Solar Probe, bu sırada Venüs gibi Güneş’e yakın gezegenleri gözlemlemeye devam ediyor.