ABD’de yayın yapan New York Times gazetesi, koronavirüsün (Covid-19) nasıl yayıldığını ve yapılan hataları analiz eden ‘Virüs nasıl yayıldı?’ başlıklı makale yayımlandı. İnteraktif haritayla birlikte yayımlanan makalede insanlık tarihindeki en kapsamlı seyahat yasaklarının, virüsün yayılmasını neden durduramadığı analiz edildi.
New York Times, koronavirüsün insanlık tarihindeki en kapsamlı seyahat yasağına rağmen nasıl yayıldığını analiz eden bir makale yayımladı. Milyonlarca kişinin seyahatlerinin resmi verilere göre analiz edildiği makalede, koronavirüsün ilk olarak 11 milyon kişinin yaşadığı Çin’in Vuhan kentindeki deniz ürünleri satan yiyecek pazarında ortaya çıktığı ve virüsün 4 kişide tespit edildiği vurgulandı.
“Çin hastalık önlenebilir ve kontrol altında tutulabilir”
Makaleye göre, Aralık 2019’un son günlerinde doktorlar, hasta insanların normal tedavilere cevap vermeyen viral pnömoniden rahatsız olduğu bilgisine sahipti. Washington ve John Hopkins Üniversitesi bilim insanları tarafından gerçek vaka sayısının, aralık ayının sonunda açıklanan rakamlardan yaklaşık bin kişi veya birkaç bin kişi daha fazla olduğu ifade edildi. Her koronavirüs hastasının, virüsü ortalama 2 veya 3 kişiye bulaştırdığı açıklanan makalede, Çinli yetkililerin aralık ayının sonunda halkı uyardığı ve ancak 31 Aralık’ta Dünya Sağlık Örgütü’ne (WHO) salgın hakkında bilgi verdiği belirtildi. Çin hükümeti WHO’ya, ‘hastalığın önlenebilir ve kontrol altında tutulabilir’ olduğu bilgisini verdi.
Seyahat kısıtlamasından önce 7 milyon kişi Vuhan'dan ayrıldı
Ocak ayının başına gelindiğinde en azından 175 bin kişinin Vuhan’ı terk ettiği ifade edilerek, seyahat kısıtlaması uygulanmadan önce toplamda yaklaşık 7 milyon insanın Vuhan’dan ayrıldığı belirtildi. Bu süreçte koronavirüs olduğunu bilmeyen binlerce kişi Vuhan’dan ayrılarak dünyanın çeşitli yerlerine gittiler. 21 Ocak’a gelindiğinde Çinli yetkililer, koronavirüsün insandan insana geçtiği bilgisini teyit etti ve bu sırada Şangay ve diğer büyük kentlerde, koronavirüs vakalarına rastlanmaya başlanmıştı.
Seyahat edenlerin yüzde 85'inde koronavirüsü vardı
Çin, Vuhan kenti dahil olmak üzere ülke çapında seyahat yasağı ilan etti ama diğer kentlerde de vaka sayısı hızla artıyordu. O günlerde seyahat verilerine bakıldığında Vuhan’dan aylık olarak yaklaşık 900 kişinin New York’a, 2 bin 200 kişinin Sydney’e, 15 binin üstünde kişinin Bangkok’a seyahat ettiği tespit edildi. Araştırmacılar bu süreçte seyahat edenlerin yüzde 85’lik kısmının, koronavirüs olduğunu ama tespit edilmeden seyahat ettiklerini bugünkü vaka sayılarından yola çıkarak ortaya çıkardılar.
30 Ocak itibariyle ABD ve diğer bazı ülkeler Çin uçuşlarını durdurdu ama elde edilen salgının yayılma verilerine göre çok geç kalınmıştı. Ülkelerde lokal olarak koronavirüs yayılmaya devam etti ve virüs dünya çapında salgına dönüştü.
