Emekli öğretim üyesi Prof. Dr. Baskın Oran, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nin (Mülkiye) akabinde uzun yıllar Boğaziçi Üniversitesi’nde ders veren siyaset sosyoloğu ve irtibat biliminin öncülerinden Prof. Nermin Abadan Unat‘ın 100. yaşı hasebiyle bir yazı kaleme aldı.
Mülkiye’de öğrencisi olan Prof. Dr. Baskın Oran, “hocaların hocası” olarak bilinen ve son olarak 100 yaşının eşiğinde yerleşkeye giderek Boğaziçi Üniversitesi akademisyenlerinin direnişine takviye vermesiyle gündeme gelen Prof. Nermin Abadan Unat’ı, “Gençliğimden bu yana en özel sevgilim” kelamlarıyla anlattı.
‘Hocaların hocası’ Prof. Dr. Nermin Abadan Unat, Boğaziçi Üniversitesi akademisyenlerinin aksiyonunda
Baskın Oran’ın, “Nermin” başlığıyla perşembe günü Agos’ta yayımlanan yazısı şöyle:
“Nermin benim gençliğimden bu yana en özel sevgilimdir. İkimiz farklı başka evlendikten sonra da devam etti. Ve bu yıl Bodrum’a geldiğinde tekrar alevlendi.
Kendisini gidip Bitez’de kaldığı siteden aldım. Konuta geldik. Terasa geçtik. Kaç süpermarket tarayıp bulduğum ve buzlar üzere soğuttuğum pembe Fransız şampanyasını açtım. Siyah havyarlı kanepeler eşliğinde.
Nermin, afiyetler olsun, art geriye üç kadeh parlattı kanepelerle birlikte. Eline ne hoş yaraşıyordu, dipfrizden çıkıp buğulanmış kadehler…
Sonra dedim ki, ‘Nermincim, ayak bileğinde halhal olmadan gezen bayanları Bodrum Belediyesi topluyor. Çıkmadan evvel halhalını takalım.’
Çok sevdi eğilip sağ ayak bileğine taktığım doğal taşlı halhalı…
Şişemiz bitince otomobile atlayıp The Garden’a gittik, benim Bodrum’da en sevdiğim, denize sıfır lokantaya. Tek taraf olan Atatürk Caddesi’nden üst gerçek çıkarken sağda Sanat Enstitüsü Cad. vardır, onun başında indirdim Nermin’i zira cadde yazdığına bakmayın dar bi sokaktır, o sokağa otomobil girmiyor; yaya alanı.
Gidip oldukça uzağa park ettim arabayı, yetişmek için The Garden’a koştum…
***
Kendisi sokakta lakin bikaç adım atmıştı, yetiştim. Yetişebildim zira iki kolunda (biraz evvel galiba kendisiyle birlikte otomobilden indirdiğimi söylemeyi ihmal ettiğim) iki bireyle yürüyordu: Bir kolunda dame de compagnie’si Ayla Hanım, başka kolunda da Feyhan.
Zira, yeniden bilmem üstte söylemiş miydim, aslında dipçik üzere maşallah lakin, Mülkiye’den canım hocam Nermin Abadan Unat ne de olsa tam yüz yaşında artık. Yani benden 1 yıl eksiğiyle çeyrek asır büyük.
Siz bu yazıyı Perşembe günü okuduğunuzdan iki gün sonra, 18 Eylül Cumartesi günü saat 18.30’da kendisinin yüzüncü yaş gününü Müskebi’de kutlayacağız, New York’ta yaşayan ve şu günlerde Ege’de mavi seyahatten dönmekte olan mimar oğlu Mustafa Kemal’le birlikte, yemekte…
***
Mustafa Kemal artık 61 yaşına gelmiş. Ben kendisini sanırım 10 yaşında iken filan tanımıştım Mülkiye öğrenciliğim sırasında, Ankara Güvenevler Kıbrıs Sokak’taki meskenlerinin terasında. Zira Nermin Hoca her yıl son sınıf öğrencilerine terasta kokteyl verirdi…
Sartori yahut Lipset üzere isimleri birinci kez ondan duymanın yanı sıra ve bence daha bile değerlisi, bizlere o öğretti bu türlü şeyleri. (Bir o, bir de unutmadan, Seha Hoca.) Ve ben de güzel bir öğrenci olarak dersimi öğrendim ve lisansüstü öğrencilerime tıpkı şeyi yaptım. Asistan lojmanımda, sonra da konutumda.
***
En başta ‘Nermin’ deyişimin yazı kurgusu dışında sağlam bir sebebi var: Biz Mülkiye’de hocalarımıza hitap ederken olağan ki ‘Hocam’ derdik ancak, kendimize çok yakın hissettiklerimizden ortamızda bahsederken isimleriyle anardık. Mümtaz’ın (Soysal) dersi veya Nermin’in dersi yarın öğlenden sonra, filan diye. Ondan.
***
Nermin her vakit çok heyecanlı oldu ve etrafına heyecan verdi. Bir seferinde, şu anda ismini bile hatırlıyorum, bizim sınıftan bir arkadaş, yıl 1965 yahut 66 olmalı, Nermin ne söylediyse itirazı bastırıyor; hani hoca bir söylüyorsa o beş söylüyor cinsinden. Nermin sonunda çok kızdı, çıktı sınıftan gitti. Herkes dondu kaldı.
Ben (isterseniz yağcı deyin), gerisinden çıktım, ‘Hocam sınıf sizin sınıfınız, nasıl çıkıp gidersiniz, lütfen geçin kürsünüze’ gibilerden bişeyler söyledim, Nermin döndü ve derse devam ettiydi. Herkes ohh diye rahatladıydı.
***
Kendimle ilgili anılarımdan biri var ki unutmuşum, Nermin terasta şampanya içerken hatırlattı, Feyhan’a dönüp dedi ki, ‘Bu senin kocan var ya, derslere daha yeni başlamışız, birinci derste bana gelip dedi ki, ‘Hocam Marx’ı ne vakit anlatacaksınız’ dedi. Ben de dedim ki, oğlum, biraz sabret, Mart’tan sonra!’
Valla, hocam diye torpil geçecek değilim, zati kendisine de söyledim onun için size de söylemekte sakınca görmüyorum, Mart’tan sonra da sıra gelmedi Marx’a! Aha şikayet ediyorum!
Bi de hiç unutmadığım anılarımdan: Bizim Mülkiye yurdunu (şimdi Kredi-Yurtlar’a bağlandı ve yalnızca kız yurdu oldu ‘ortam’ gereği, o vakitler üçte biri kız üçte ikisi erkek yurduydu ve Mülkiye’nindi), böcekler bastı. Dekanlık ilaçlatmaya karar verdi. Ben latife kuşum Rıfkı’yı nasıl bırakayım orada? Aldım kafesini, götürdüm Nermin’in odasına süreksiz olarak.
Nermin bunu daima anar, her seferinde. Doğrusu, benim bir öğrencim tıpkı durumda birebir şeyi yapsaydı ben de kendimle iftihar ederdim…
***
Başka öğrencilerine ne yardımlar yaptığını teker teker bilmiyorum zira Nermin bu türlü şeylerden bahsedip övünmezdi. Ancak bana nasıl kol kanat gerdiğinin örnekleri pek çok.
Mesela, 12 Mart faşizminde ben Kızılcahamam cezaevindeyim, o zamanki eşim (ve sınıf arkadaşım) Samiye’yi alıp kaç sefer ‘görüş’e geldi parmaklıkların akabinde. Nasıl unuturum…
Mesela, yöneticisi Prof. Jacques Freymont’la ahbaplığı varmış, beni Cenevre’deki ünlü Institut Universitaire de Hautes Etudes Internationales’e doktora sonrası özel öğrenci statüsünde gönderdi 1974’te. Bugün uzmanlık alanımı oluşturan azınlıklar konusuna o vakit başladım. Nasıl unuturum…
***
Terastaki aperitiften sonra gittiğimiz The Garden’da, yeniden dipçik üzere, ‘çok severim’ diyerek sevinçle karşıladığı kalamar tava ve akabinde ızgara çipurayla birlikte beyaz şarapları zarifçe götürdü…
Nasıl unuturum, Boğaziçi’nde Rektörlüğe ardını dönen hocaların yanına varıp bu yaşında abidevî bir dayanak veren aslan hocamı…
Cumartesi günü yüzüncü yılını kutlayacağımız Canım Hocamı, Nermin’i…”
TIKLAYIN | ‘Hocaların hocası’ Nermin Abadan Unat, 100 yaşında Boğaziçi Nöbeti’ne katıldı: Ülkenizden ümidinizi kesmeyin
