Alican Uludağ
İnanılmaz Hal (OHAL) Süreçleri İnceleme Kurulu, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) “ifade özgürlüğü” kapsamında gördüğü “Bu suça ortak olmayacağız” bildirisi kararını yok saydı. Barış bildirisine imza attığı için Ankara Üniversitesi’nden ihraç edilen akademisyenlerden Cenk Yiğiter’in başvurusunu reddeden komite, bildiriye imza atanları “PKK ile irtibatlı” olarak gösterdi. Oysa Anayasa Mahkemesi, barış akademisyenlerine ait verdiği kararın münasebetinde, “barış akademisyenlerinin imza attığı bildirinin PKK’nın talimatıyla yapıldığına dair varsayımı aşan bir kanıt yok” demişti.
Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Genel Kamu Hukuku Kısmı’nda araştırma vazifelisi olarak çalışan Cenk Yiğiter, 6 Ocak 2017 tarihli 679 sayılı Kanun Kararında Kararname (KHK) ile kamu misyonundan çıkarıldı. Yiğiter’in ihraç edilmesinin nedeni 11 Ocak 2016’da yayımlanan barış bildirisine imza atması oldu. Üniversitenin disiplin soruşturması raporunda, Yiğiter’in de imza attığı bildiride “devletin teröre karşı uğraşının katliam ve kıyım olarak nitelendirildiği” savunuldu.
Ankara 32. Ağır Ceza Mahkemesi’nde bu nedenle “terör örgütü propagandası” yapmak hatasından yargılanan Yiğiter, 2019’da beraat etti.
OHAL Kurulu’ndan ret geldi
Yiğiter, ihraç kararına karşı OHAL Kurulu’na başvurdu. Komite, 10 Kasım 2021 tarihinde oybirliğiyle Yiğiter’in başvurusunu reddetti. Kararın münasebetinde, şöyle denildi:
“Başvurucunun, son vazife yaptığı kurumu tarafından gönderilen işçi bilgi belgesindeki bilgi ve dokümanlar ile inceleme kısmında yer verilen terör olayları sürecinde, PKK/KCK terör örgütünün hedefi ve son devir stratejisi çerçevesinde örgütün telaffuzları ile paralellik gösteren, ulusal ve milletlerarası kamuoyunu etkilemek suretiyle PKK/KCK terör örgütü lehine kamuoyu algısı oluşturmayı amaçlayan 11 Ocak 2016 tarihli ve ‘Bu suça ortak olmayacağız’ başlıklı bildiriyi imzalaması ve bu kapsamdaki tespit, olgu ve bilgiler ile müracaatçının terör örgütüyle irtibatlı olduğuna dair kurum kanaati bulunduğu hususu, PKK/KCK terör örgütü ile irtibatının bulunduğunu göstermektedir.”
Kamu görevlisinin gücünü kamudan alarak, kamu faydası emeliyle yaptığı vazifesi yerine getirirken, vazifenin gereği belirlenen maksat ve unsurlar çerçevesinde ve devlete olan sadakat yükümlüğüne bağlı kalarak vazifesini yapması gerektiği savunulan kararda, “örgüt karşısında Türkiye Cumhuriyeti Devleti aleyhine temelsiz ithamlara yer veren bildiriyi, kendisi üzere akademisyen sıfatıyla ulusal ve memleketler arası kamuoyunu etkileme imkan ve kabiliyetine sahip olan bir küme öğretim üyesi ile birlikte tıpkı aksiyon ve telaffuz birliği içerisinde imzalayıp desteklemesi, Anayasa ve Kanunlarda belirtilen kamu görevlisinin sadakat yükümlülüğünü ihlal ettiğini göstermektedir” savında bulundu.
OHAL Komitesi, PKK/KCK Yürütme Kurulu Eş Lideri Bese Hozat’a ilişkin olduğu tez edilen “tüm aydın ve demokratik çevrelere ve Kürtlere öz idare ilanlarına sahip çıkma” davetinin akabinde kelam konusu bildirinin hazırlandığını sav etti. Komite, akademisyenleri “PKK ile irtibatlı” göstermesinin kanıtı olarak Hozat’ın yaptığı argüman edilen bu çağrıyı kanıt olarak gösterdi.
AYM’nin kararıyla çelişiyor
Komitesinin bu kararı tartışma yarattı. Meğer Anayasa Mahkemesi’nin Zübeyde Füsun Üstel ve öbürleri kararında, barış bildirisine imza atan akademisyenlere mahpus cezası verilmesinin söz özgürlüğünün ihlali olarak değerlendirmişti.
“Varsayımı aşan kanıt yok”
2019’da bu karara imza atan AYM, kararında barış bildirisinin PKK’nın davetinden sonra yapıldığı savına da tartışmıştı. AYM, kararında lokal mahkemeleri “Bununla birlikte mahkemeler mahkûmiyet münasebetlerinde bildiriyi yazan ve imzalayanların PKK’nın talimatı ile hareket ettiklerine ait varsayımı aşan bir kanıt gösterilebilmiş değildir” kelamlarıyla eleştirmişti.
Bese Hozat’ın ayaklanma ve silahlı şiddet daveti yaptığına ait öteki bir açıklamasına işaret eden AYM, lakin bu açıklamada, “Aydın ve demokratik çevreler öz idarelere sahip çıksın” biçiminde bir tabirin yer aldığının tespit edilemediğini vurgulamıştı.
AYM: Terörizme takviye gösterisi yok
Kararda, müracaatçıların imzaladığı bildiride, hangi sözler ve üslup tercih edilmiş olursa olsun, çatışmaların sona ermesi ve temel hak ve hürriyetlere hürmet gösterilmesi, tahlil sürecine geri dönülmesi, şiddetin durdurulması, diyalog ve çatışmasızlık ortamının oluşturulması daveti yapıldığı belirtildi. Kararda, şöyle denilmişti:
