Okula gidemeyen mülteci çocuklar dokumacılık atölyeleri ve ayakkabı imalathaneleri üzere işyerlerindeki güç koşullarda çalışmak zorunda kalıyor.1,2 milyonla en çok mülteci çocuğa mesken sahipliği yapan Türkiye’de atölyeler çocuk personellerle dolu.
Tükenmez Haber’den Hasret Temena‘nın mülteci çocukları husus alan haberine nazaran 2019 yılında İçişleri Bakanlığı’nın genelgesiyle birlikte ‘İstanbul’da kaydı bulunmayan Suriyeliler’in kayıtlı oldukları kentlere gönderilmesi’ kararı alındı. Bu kararla birlikte kayıtlı oldukları vilayetlerin dışında bulunan mülteciler eğitim ve sıhhat hakkından da faydalanamadı. İstanbul Valiliği de ‘İstanbul’da kaydı olmayan 6 bin 416 Suriyeli’nin süreksiz barınma merkezlerine yönlendirildiği’ni açıklamıştı. Lakin genelgeye karşın İstanbul dışına gönderilen mültecilerin birçoğu gittikleri yerlerde işsizlik nedeniyle hayatlarını sürdürebilmek için geri döndü. Üstelik İstanbul’da kayıtlı olmayan Suriyeli sayısı 6-7 bin kişinin çok çok üzerinde.
Çocuklar eğitim hakkında yoksun kaldı
Yayınlanan genelge birebir vakitte mültecilerin çocuklarının lakin kayıtlı oldukları kentlerde okula gitmesini zarurî kılıyor. Bu unsur nedeniyle de çok sayıda mülteci çocuk okula gidemiyor. Pandemi yüzünden 2 yıl eğitimden yoksun kalan mülteci çocuklar artık de okul kapılarından geri çevriliyor.
“Çocuğumun lakin ‘Kilis’te okula gidebileceği’ söylendi lakin benim konutum artık burada, geri dönemem”
Savaşın şiddetlenmesiyle Halep’i terk ederek evvel Kilis’e akabinde da İstanbul’a gelen Fatma, 10 yaşındaki oğlunun lakin bir sene okula gidebildiğimi söylüyor. Kayıt devrinde okula gittiğini lakin kapıdan geri çevrildiğini söyleyen Fatma, “Oğlum lakin bir sene okula gidebildi. Ortaya pandemi girdi, 2 yıldır okul yüzü görmüyor. Çocuğumun fakat ‘Kilis’te okula gidebileceği’ söylendi lakin benim meskenim artık burada, geri dönemem” diyor.
“Türkiye’ye giriş yaptığımızda birinci kaydımızı Kilis’te olduk. Eşim iş bulmak için İstanbul’a akrabalarının yanına geldi. Ben de burada mülteci bayanlarla mesken iş yaparak meskene katkıda bulunuyorum. Fakat çocuklarım okula gidemiyor. Oğlum lakin 1 yıl okul yüzü gördü. Geride iki çocuğum var, onlar için de birebir durum geçerli. ‘Kilis’e gitmem gerektiğini’ söylediler, ben hayatımı tekrar nasıl bozayım?“
Mülteci çocuk: “Parklara gidemiyoruz, öteki çocuklar bizimle oynamak istemiyor”
“Parklara gidemiyoruz. Başka çocuklar bizimle oynamak istemiyorlar. Aileleri bizim geri gitmemizi istiyor, o yüzden meskenden dışarı çıkmak istemiyorum.”
İkitelli’de Suriyeli çocuk emekçi Muhammed: “Para biriktirince okula gideceğim”
Günlük 80 TL’ye çalışığını söyleyen Muhammed ise yine okula devam etmek istiyor:
“3 sene evvel okula gidiyordum. Türkçem çok uygun değildi lakin okuma yazma öğreniyordum. Sonrasında okuldan kaydım alındı. Okuldan sonra işe başladım. Kâfi para biriktirince okula geri dönmek istiyorum. Lakin bize ‘geldiğiniz yere gidin’ diyorlar.”
“Atölyeler çocuk çalışanlarla dolu”
Emek Partisi’nin Göç ve Mülteciler Ofisi üyesi tıpkı vakitte Küçükçekmece İlçe Lideri Neslihan Karyemez ise “İçişleri Bakanlığı’nın genelgesiyle çok sayıda mültecinin geri gönderildiğini” söylüyor.
Genelgenin yayınlanmasıyla birlikte sokaklarda polisler kimlik denetimi yapmaya başladı. Kimi konutların kapıları çalınarak adresleri tespit edildi, gitmeleri için mühlet verildi. Lakin gönderildikleri yerlerde iş bulamayan mültecilerin birçoğu geri döndü. Göç Yönetimi burada kayıtlı olmayan mültecilere bakmadığı için mağduriyetler yaşanıyor. En büyük ezayı da çocuklar ve bayanlar yaşıyor.
Okula gidemeyen çocukların küçük yaşta emekçi olduğunu altını çizen Karyemez, şöyle devam ediyor: “Mülteciler ne kadar ucuz işgücü olarak görülüyorsa bu çocuklarda iki katı oluyor. Okula gidemeyen, topluma karışamayan, rastgele bir gelecek kurmasına müsaade verilmeyen çocuklar ya cemaat konutlarına ya da atölyelere mahkum ediliyor. Savaş nedeniyle mağdur olan çocukların gelecek kurmaları ise imkansız. Atölyeler çocuk emekçilerle dolu. İşverenler ise ucuz işgücü sağladıklar için bu durumdan epey şad. Bu durumda çocuklar ya emekçi olmaya ya da bir cemaatin modülü olmaya zorlanıyor.”
