Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Akademi’nin, “Siyaseti Suçlulaştırmak: Örgütlenme Özgürlüğüne Yönelik İhlaller” başlıklı raporu yayımlandı.
TİHV Dokümantasyon Merkezi’nin hazırladığı günlük insan hakları raporları taranmasıyla hazırlanan rapora nazaran, 2015-2019 ortasındaki beş yıllık müddet zarfında örgütlenme özgürlüğünün ihlal edildiği toplam 5 bin 498 olay saptandı.
Bu periyotta vakıf, sendika, federasyon ve konfederasyon üzere 1788 örgüt KHK’lar ve mahkeme kararları ile kalıcı olarak kapatıldı. Bu kapatma süreçlerinden yalnızca 19’u mahkeme kararına dayanırken, kalan 1769 kapatma süreci OHAL KHK’leri aracılığıyla uygulandı. Bu kapsamda 1614 dernek, 132 vakıf, 23 konfederasyon ve 19 sendika kapatıldı.
Beş yıllık süreçte örgütlenme özgürlüğüne yönelik ihlaller kapsamında, 127 belediye lideri vazifeden alındı ve yerlerine kayyım atandı. 11 milletvekilinin vekilliği düşürüldü. 120 belediye lideri ve 17 milletvekili tutuklandı.
Sivil ve siyasi örgütlerin ofislerine ve bu örgütlerin üye ve yöneticilerinin meskenlerine yönelik 1954 polis operasyonu gerçekleştirildi.
495 aktiflik yasaklar, polis müdahaleleri ve öbür yollarla engellendi.
Örgütlenme özgürlüğüne yönelik 522 hak ihlali ise, sivil ve siyasi örgütlerin aktifliklerine ve bu aktiflikleri gerçekleştiren bireylere yönelik soruşturmalar, tutuklamalar ve ceza davaları formunda gerçekleşti.
Bu devirde, örgütlenme özgürlüğüne yönelik ihlaller sonucunda, 15 bin 70 kişi gözaltına alındı, 2 bin 709 kişi tutuklandı. 551 bireye toplam 32 bin 523 ay mahpus cezası verildi.
Örgütlenme çalışmalarına yönelik sivil kişi ve kümeler tarafından gerçekleştirilen şiddet hücumlarının sayısı ise 428 oldu.
Kelam konusu devirde meydana gelen 164 olayda toplam 617 kişi yaralandı. Bu bireylerin 351’i kolluk güçlerinin fizikî şiddet kullanımı sonucunda, 255’i sivil kümelerin şiddet taarruzları sonucunda, 11’i ise kendisini “polis” yahut “devlet görevlisi” olarak tanıtan şahıslarca kaçırılıp zorla alıkondukları mühlet boyunca maruz kaldıkları azap ve makûs muamele sonucunda yaralandı.
Rapora nazaran, örgütlenme özgürlüğü ihlallerine en fazla maruz kalan örgüt, HDP ve DBP oldu.
Bilgi notunda şunlar tabir edildi:
“Örgütlenme özgürlüğünün aktif biçimde korunması demokrasiyi yaygınlaştırmanın ve derinleştirmenin asli yollarından biri olduğu üzere, bu özgürlüğün keyfi biçimlerde kısıtlanması, yoğun ve sistematik olarak ihlal edilmesi de demokratik yurttaşlık alanını daraltmanın ve demokrasiyi tedricen ortadan kaldırmanın yollarından biri. Gerçekten bilhassa 2015’ten itibaren Türkiye’nin siyasal rejiminde yaşanan otoriter dönüşüm, diğer hak ve özgürlüklerin yanı sıra kendisini tıpkı vakitte örgütlenme özgürlüğüne yönelik ihlallerde de gösteriyor.”
