Gazeteci Nevşin Mengü, Sarıyer Kilyos’ta kıyının daha evvel halka açık bir kısmının işletmeye kiralandığını duyurdu. Yaz aylarında Ege ve Akdeniz’e gidemeyen ve sıcaktan bunalan İstanbullular için bir kaçış noktası olan Kilyos’ta kıyılara para ile giriş yapılması reaksiyona neden oldu.
5 yıldızlı oteller ile birlikte birtakım işletmeler de vatandaşın yaz aylarında denize girebileceği noktaları sınırlamaya devam ediyor.
İstanbulluların kent içindeki kaçış noktalarından biri olan Kilyos’ta daha evvel halka açık olan bir plajın işletmeye “kiralandığı” ve vatandaşların plaja girişine makul saatlerde dışında müsaade edilmediği öğrenildi.
Gazeteci Mengü’nün paylaşımında fiyat ödemek istemeyen bireyler için yürüyüş saatleri belirlendiği görüldü.
Yürüyüş için kelam konusu noktadan geçiş yapmanın gerekli olduğunu belirten Mengü paylaşımında şunları aktardı 👇
Gazeteci paylaşımının devamında ise şu tabirleri kullandı:
‘Belediye kendileri cankurtaran hizmeti veremediği için bu işletme cankurtaran hizmeti versin diye bu kiralamayı yaptığını şikayetçi olan Sarıyer halkına iletmiş.Ancak bu pahalılıkta parası olmayan burnunun tabanındaki denize giremesin mi? esasen daha ileride değerli, isteyenler için farklı hizmet sağlayan işletmeler var. Kıyının en azından bir kısmının kullanıma açık olması gerekir.’
Plajlar muhakkak bir zümrenin dışındakilere kapatılabilir mi, yasa ne diyor?
Kıyı Kanunu’nun 4. ve 5. unsurunda denize 50 metreden yakın yerler herkesin kullanımına açıktır deniliyor. Kanunun 4. hususunun ‘Toplumun Yararlanmasına Açık Yapı’ başlıklı kısmında şöyle denilmekte; ‘Mevzuata nazaran tespit ya da tasdik edilmiş kural ve fiyat tarifelerine uygun biçimde, getirdiği kullanımdan belli kişi ya da topluluklara ayrıcalıklı kullanım hakkı tanımaksızın yararlanmak isteyen herkese eşit ve özgür olarak açık bulundurulan ve konut dokunulmazlığı olmayan yapıdır’.
5. hususta ise ‘Kıyılar ve doldurma ve kurutma yoluyla kazanılan yerler Devletin karar ve tasarrufu altındadır. Kıyılar, herkesin eşit ve özgür olarak yararlanmasına açıktır. Kıyı ve kıyı şeritlerinden yararlanmada öncelikle kamu faydası gözetilir. Kıyı, herkesin eşitlik ve özgürlükle yararlanmasına açık olup, buralarda hiçbir yapı yapılamaz; duvar, çit, parmaklık, tel örgü, hendek, kazık ve gibisi mahzurlar oluşturulamaz.’ denilmekte.
Sahili parselleyen şirketlerin fiyat talep edebilecekleri durumlar kıyı kullanımından bağımsız…
Avukat Yağız Gündoğdu geçmiş devirde yaptığı açıklamada kelam konusu tartışmalara dair soru işaretlerini gidermişti.
Gündoğdu açıklamasında işletmelerin ve otellerin yasa dışı tavırlar sergilediğini belirterek şu sözleri kullanmıştı:
”Kuzey’den Hatay’a kadar kıyı şeridimizi parselleyen işletmeler, beach clublar, tatil köyleri vs. denize ulaşım için çeşitli isimler altında para alıyorlar. Örneğin şezlong hizmeti karşılığı ismi altında, DJ performansı hizmeti karşılığı olarak, bir ücretiz yerli içki karşılığı olarak vs. fiyat alıyorlar vs…
Öncelikle her vatandaş, ülkenin bütün denizlerinden fiyatsız bir biçimde yararlanacağını bilmeli. Bir plaja girdikten denize girme hakkı sağladıktan sonra bir hizmet veriliyorsa, işletme o hizmet için fiyat alabilir. Örneğin şezlong için fiyat alabilir. Lakin talep olmadan bu da yapılamaz. ‘Sen şezlonga oturmasan dahi senden şezlong parası alırım’ üzere bir şey kelam konusu değil. Belediye o işletmeye işgaliyeyi, halkın plaja girmesini engellemesi için değil, o plaja girenlere hizmet sunması için veriyor. Bunun aksi, kanunun etrafından dolanılmasıdır.’
Plajların gerçek sahibi kim?
Sahillerde yaşanan tartışmalı durumu kıymetlendiren Tüketici Birliği Genel Lideri Mahmut Şahin plajların halka ilişkin olduğunu vurgulayarak kelamlarını şöyle sürdürmüştü:
‘Değnekçilik yalnızca otoparklarda değil, kıyı kenarlarında da yapılıyor. Üstelik yalnızca özel işletmeler değil kamu kurumları da bu yanlışın içinde. Hiç kimse kıyı kenarlarını mülk edinemez. Plajların sahibi millettir. Plajları millete kapatamaz, denize giriş için para alamazsınız.’
Emekli Tümamiral Cem Gürdeniz de geçtiğimiz yıl yaptığı bir paylaşımla kıyının halka kapatılmasına reaksiyon göstermişti.
Gürdeniz paylaşımında ‘Anayasamıza nazaran kıyılar halkındır. Burası İstanbul Boğazı Poyrazköy mendireği. Kıyılar yağma ve işgal altında olunca halk artık mendireklerden denize giriyor. İstanbul kıyılarında kumsalda yüzmek için adam başı en ucuz yer 150 TL. Denize bu kadar yakın lakin uzak kalmak. Yazık.’ tabirlerini kullanmıştı…
Kaynaklar: BBC Türkçe / Independent Türkçe / Evrensel
