Türkiye’nin gözü kulağı seçimlere çevrildi. 14 Mayıs 2023 tarihinde gerçekleşecek olan Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Devir Milletvekili Genel Seçimlerine saatler kaldı. Artık milyonlarca kişi, oyların hangi durumlarda geçersiz sayılacağını ve sandık başında nasıl oy kullanacağını araştırıyor. Pekala, Yüksek Seçim Heyeti tarafından açıklanan kurallar ve yasaklarla dikkat ederek oy nasıl kullanılır? Oylar hangi durumlarda geçersiz sayılır?
İşte, oy kullanırken dikkat etmeniz gerekenler…
Oy Nasıl Kullanılır?
Sekiz adımda oy nasıl kullanılır:
1. Sandığa gitmeden evvel nerede oy kullanacağınızı öğrenmelisiniz.
2. Her seçmenin yanında, seçmenin ‘kimliğini tereddütsüz ortaya koyan’, fotoğraflı ve üzerinde T.C. kimlik numarası yazılı olan resmi nitelikteki evrak yer almalı.
Seçmenlerin: T.C. kimlik numarası taşıyan nüfus cüzdanı yahut resmi dairelerce verilen soğuk damgalı kimlik kartı, pasaport, evlenme cüzdanı, askerlik dokümanı, şoför dokümanı, hakim ve savcılar ile yüksek yargı organı mensuplarına verilen mesleksel kimlik kartı, avukat, noter ve askeri kimlik kartı gibi, ‘kimliğini tereddütsüz ortaya koyan’ fotoğraflı, resmi nitelikteki evraklardan birini yanında taşımaları gerekir.
3. Seçimin gerçekleşeceği saatler içerisinde sandık başında olunmalı.
14 Mayıs 2023 Pazar günü gerçekleşecek Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Periyot Milletvekili Genel Seçimleri için oy verme süreçleri tüm Türkiye’de 08.00’de başlayacak. Oy verme süreçleri 17.00’de son bulacak.
Saat 17.00’den sonra sandık başına gelen seçmenler oy kullanamayacak.
4. Oy pusulasına mühür dışında işaret koyulmayacak.
Seçmenler, birleşik oy pusulalarında cumhurbaşkanı seçimi için tercih ettikleri cumhurbaşkanı adayının altındaki işaretli kısma; 28. Periyot Milletvekili Seçimi için ise siyasi parti, ittifak yahut bağımsız milletvekili adayı için ayrılan kısıma dışarı taşmayacak formda ‘TERCİH’ yahut ‘EVET’ mührünü basacak.
5. Oyun geçerli sayılması için oy pusulalarında ‘Tercih’ yahut ‘Evet’ mührü dışında rastgele bir imza yahut işaret konulmamalıdır.
6. Zarfa oy pusulaları dışında hiçbir şey konulmamalıdır.
7. Pusulalar tek zarfa konulmalıdır.
Cumhurbaşkanı Seçimi ve Milletvekili Genel Seçimi için seçmenlere, iki başka oy pusulası verilecektir. Bu oy pusulalarını mühür öteki bir yere bulaşmayacak formda tek bir zarfa koymak gerekmektedir.
8. Sandık seçmen listesine imza atmayı unutmayınız!
Tercih mühürlü pusulalar zarfa koyulup zarf kapatıldıktan sonra sandığa atılmalı ve sandık seçmen listesinde isminin bulunduğu yerin karşısına imza atılmalıdır.
‘Nasıl oy kullanılır?’ sorusunun yanında 14 Mayıs 2023 tarihinde gerçekleşecek Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Periyot Milletvekili Genel Seçimi hakkında merak ettiklerinizi YSK resmi internet sitesini ziyaret ederek öğrenebilirsiniz.
Oy kullanmak mecburî mu?
298 sayılı Seçimlerin Temel Kararları ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’un 25. hususuna nazaran, seçimlerde oy kullanmak yasal bir zorunluluktur. YSK tarafından oy kullanmanın gerçekleşmediği durumda cezai süreç uygulanmaktadır. Oy kullanılmadığı takdirde verilecek ceza ise YSK tarafından belirlenmektedir.
Peki, Nerede Oy Kullanacağım?
2023 Cumhurbaşkanı Seçimi ve Milletvekili Genel Seçimi seçmen bilgilerinize, bağlı olduğunuz bölgenin muhtarlığından şahsınıza ilişkin ‘Seçmen Bilgi Kağıdını’ temin ederek ulaşabilirsiniz.
Seçmen bilgi kağıdı yerine YSK’nin internet sitesinden veya e-Devlet sistemi üzerinden ‘Seçmen Sorgulama’ da yapabilirsiniz. 👇
Oy Kullanırken Dikkat Edilmesi Gereken Kurallar ve Yasaklar
Seçmenler sırf, YSK tarafından daha evvel belirlenen ve ‘sandık seçim listesinde’ isminin yer aldığı seçim sandığında oy kullanabilirler.
Seçmenler oy verme saatleri içerisinde sandık başına gitmelidir. Oy verme saatleri tüm Türkiye’de 08.00 – 17.00 olarak belirlenmiştir. Seçmenler, saat 17.00’den sonra oy kullanamayacaktır.
Oy kullanmak üzere sandık başına giden seçmenlerin yanında kesinlikle geçerli kimlik evrakı yahut üzerinde T.C. kimlik numarası yazılı resmi doküman bulunmalıdır.
Kabine, cep telefonu, fotoğraf, imaj kaydedici aygıt yahut haberleşme sağlayıcı aygıt ile girilmesi yasaktır.
Oy pusulalarına mühür dışında işaret koymak, oyların geçersiz sayılmasına neden olur.
Oy kullandıktan sonra sandık seçmen listesine imza atılmalıdır. İmza atılırken cetvel kullanılması ise kıymetlidir.
Oy kullanma saatleri
Oy verme süreçleri 14 Mayıs 2023 Pazar günü sabah saat 08.00’de başlayıp saat 17.00’de sona erecek.
Oylar Hangi Hallerde Geçersiz Olur: Oylar Neden Geçersiz Olur?
14 Mayıs Pazar günü gerçekleşecek olan Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Periyot Milletvekili Genel Seçimleri’nde seçmenlere iki adet oy pusulası verilecek. İki oy pusulası mühürler dışarıda kalacak formda katlandıktan sonra mühür dağılmayacak ve etrafa bulaşmayacak formda tek bir zarfa koyulacak. Oların geçersiz sayılmasına yol açan dırımlar ise YSK tarafından belirlendi. YSK tarafından yapılan sayım ve geçersiz oy açıklamalarında şu unsurlara yer verildi:
Seçmenler, cumhurbaşkanı ve milletvekili tercihinde bulundukları iki oy pusulasını birebir zarfa koyarak sandığa atmalılar.
Sayım evvel cumhurbaşkanı seçimine ilişkin oy pusulalarının sayımı ve dökümüyle başlayacak. Daha sonra milletvekili seçimilerine ilişkin oy pusulaları sayımı yapılacak.
Oylar, ‘Tercih’ ya da ‘Evet’ mührü basılmayan, birden fazla ittifaka, birebir ittifakta yer almayan parti yahut adaya mühür basılması durumunda geçersiz sayılacak.
Oylar, oy pusulasının koparılması yahut bütünlüğü bozulacak formda yırtılması, pusulaya mühür dışında, mühür yerine rastgele bir özel işaretin, isim, imza, imza kaşesi yahut parmak izi basılması durumunda geçersiz kılınacak.
Seçmenlerin oy kullanırken, yanlış adaya, parti, ittifak yahut bağımsız adaya mühür bastığını düşündüğü ya da oy pusulasına ziyan verdiği durumlarda yeni oy pusulası verilmez !
Oy pusulasında besbelli biçimde karalama, çizilme, işretleme, zarftan işaret gayesi taşıyan bir unsur çıkması üzere durumlarda da oylar geçersiz sayılacaktır.
Zarftan çıkan oy pusularından birinin geçersiz sayılması başkasının de geçersiz sayılmasını gerektirmemektedir.
Son olarak, Cumhurbaşkanı adaylarından rastgele birinin 14 Mayıs 2023 tarihinde gerçekeleşecek seçimde salt çoğunluğa ulaşamaması durumunda ikinci çeşit oylama yapılacak. İkinci cins için daha evvel YSK tarafından belirlenen seçim takvimine uyulacak ve 28 Mayıs’ya ikinci cins oylama yapılacaktır.
Peki, Seçmen Kağıdı Olmadan Oy Kullanılır mı?
Seçmen kağıdı olmayan şahıslar, e-Devlet sistemi yahut Yüksek Seçim Şurası seçmen platformu üzerinden ‘Seçmen Bilgi Kağıdı’nı döküm olarak alabilirler.