Anayasa Mahkemesi, parmak izi kayıt sistemi ile mesai takibi yapılması nedeniyle özel hayata hürmet hakkı kapsamında ferdî dataların korunmasını isteme hakkının ihlal edildiğine karar verdi. Mahkeme, parmak izi uygulamasından vazgeçilmesi için yine yargılama yapılmasına hükmetti.
AYM’ye taşınan olay, Aydın Söke Belediyesi’nde yaşandı. R.Ş. isimli memur, belediyede 2016’dan itibaren parmak izi sistemi ile mesai takibi yapılmasına itiraz etti. Sistemin kaldırılmasını isteyen Ş.; belediyeye verdiği dilekçede, parmak izinin bireyin fizikî olarak belirlenmesini sağlayan şahsî bilgi olduğunu, bunun özel hayatın kapalılığı kapsamında kaldığını vurguladı.
Buna karşı açılan davada Aydın 1. Yönetim Mahkemesi’ne savunma gönderen belediye, “uygulamanın kamu hizmetinin faal yürütülmesine hizmet ettiği, çalışanın mesai saatlerine uyup uymadığının denetimi emeliyle yapıldığı, bunun özel hayata hürmet hakkını ihlal etmediği”ni öne sürdü.
Yönetim mahkemesi iptal etti
Yönetim mahkemesi, 2017 yılında idari sürecin hukuka karşıt olması nedeniyle iptaline karar verdi. Kararın münasebetinde; işçinin parmak izi tarama sistemi ile mesai denetiminin yapılması durumunun özel hayata hürmet hakkı kapsamında ferdî bilgilerin işlenmesi çerçevesinde kıymetlendirilmesi gerektiği belirtildi. Kamu vazifelilerinin mesaiye devam durumlarının denetimi konusunda detaylı bir yasal düzenlemenin mevzuatta bulunmadığı anlatılan kararda, temel hakların kısıtlanabilmesi için yasal bir desteğin bulunmasının anayasal bir mecburilik, birebir vakitte da Avrupa İnsan Hakları Mukavelesi’nin de temel prensiplerinden biri olduğu belirtildi.
İstinaf kararı kaldırdı
Söke Belediyesi bu karara itiraz etti. İzmir Bölge Yönetim Mahkemesi 2. Yönetim Dava Dairesi, 29 Kasım 2017 tarihinde lokal mahkemenin kararını kaldırarak, belediyeyi haklı buldu. Kararda, davacı memurun mesaiye devam etme zorunluluğunun olduğu, yönetimin de bunu denetim ve kontrol yükümlülüğünün bulunduğu belirtilerek, parmak izi alınarak teknik aygıtlarla mesai takibinin yapılmasında mevzuata terslik bulunmadığı, bunun özel hayatın ihlali olmadığı savunuldu.
AYM’den ‘parmak izi’ kararı
Memur R.Ş., kararın nihaileşmesinin akabinde 2018 yılında Anayasa Mahkemesi’ne ferdî müracaatta bulundu. Yüksek Mahkeme, 10 Mart tarihli toplantısında başvuruyu kabul etti. Parmak izi kayıt sistemi ile mesai takibi yapılması nedeniyle özel hayata hürmet hakkı kapsamında şahsî bilgilerin korunmasını isteme hakkının ihlal edildiğine karar verildi. Yine yargılama kararına da hükmeden AYM; mahallî mahkemeden hak ihlaline neden olan kararın kaldırılmasını istedi.
AYM’nin gerekçeli kararını tamamlanmasının akabinde karar, mahallî mahkemeye bildirim edilecek. Lokal mahkeme, davayı R.Ş. lehine sonuçlandırarak belediyenin parmak izi kararını iptal edecek.
Alican Uludağ
© Deutsche Welle Türkçe
