Doğa Koruma ve Milli Parklar (DKMP) 6’ncı Bölge Müdürlüğü, Antalya Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu’nun, dünyaca ünlü falezlerin iki etabının ışıklandırılmasına yönelik Büyükşehir Belediyesi’ne verdiği iznin iptalini istedi.
DKMP 6’ncı Bölge Müdürlüğü uzmanları, falezleri ışıklandırmanın, Akdeniz foku, yarasalar ve diğer yaban hayatı için büyük tehdit ve sakınca oluşturacağı uyarısında bulundu.
Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Muhittin Böcek ve Büyükşehir Belediyesi sosyal medya hesaplarından yapılan paylaşımla ortaya çıkan falezlerin ışıklandırılacağına yönelik projeye tepkiler sürüyor. Dünyada sadece 700, Türkiye’de ise 100 tane kalan nesli tehlike altındaki türlerden Akdeniz foklarının yuvalarının bulunduğu falezler, binlerce yarasa ve diğer kuş türleriyle bölgeye özgü bitki türüne ev sahipliği yapıyor. Üç etaptan oluşan projede falezlerde toplam 3 bin 400 metrelik alan ışıklandırılacak.
KOMİSYON İKİ ETABA ONAY VERDİ
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü bünyesindeki Antalya Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu’nun, projenin iki etabına onay verdiği ortaya çıktı. Buna göre Yavuz Özcan Parkı- Kadınyarı hizasında 650 metre birinci bölge, Karaalioğlu Parkı-Hıdırlık Kulesi arası 1000 metre ikinci bölge projeleri onaylandı. Komisyon, üçüncü bölge 1750 metrelik Atatürk Parkı’na ilişkin kararın ise bu iki projenin ardından yapılacak değerlendirmeye göre verileceğini belirtti.
YABAN HAYATI VE GÖRSEL AÇIDAN TEPKİ
Onay tarihi 9 Mart 2021 olan projeyle ilgili Büyükşehir Belediyesi’nden işi alan firmanın, imalatlarına başladığı öğrenildi. Sosyal medya hesaplarında paylaşılması üzerine birçok vatandaşın ‘pavyon gibi’ benzetmesinde bulunduğu ışıklandırma projesine, bilim insanları da tepki gösterdi. Bilim insanları, başta nesli tehlikede altındaki Akdeniz fokları olmak üzere falezlerde yaşam süren binlerce yarasa ve diğer kuş türleri açısından projenin iptalini istedi.
DKMP KOMİSYONA ÇAĞRILMAMIŞ
Antalya Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu’nun iki etabına onay verdiği ışıklandırma projesinin gündeme gelmesi üzerine, yaban hayatı açısından sorumluluk alanına giren DKMP 6’ncı Bölge Müdürlüğü uzmanları, proje ve falezlerdeki yaban hayatına yönelik inceleme yaptı. Ayrıca Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu üyesi olması ve yaban hayatı açısından mutlaka görüşünün sorulması gereken DKMP yetkililerinin, toplantıya çağrılmadığı ortaya çıktı.
YABAN HAYATI İÇİN SAKINCALI
DKMP 6’ncı Bölge Müdürlüğü uzmanları tarafından yapılan incelemeler neticesinde, falezlerdeki mağaralara yuva yapan Akdeniz fokları, yarasa türleri, gökdoğan, yalıçapkını, Arap bülbülü, ötleğen gibi aralarında nesli tehlike altındaki çok sayıda tür olduğuna işaret edilerek, Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu’nun, verdiği onayı iptal etmesi istendi. Yazılı talepte, falezler üzerine yapılacak her türlü ışıklandırmanın burada yaşayan tüm yaban hayatı türleri açısından büyük sakınca oluşturacağı vurgulandı.
TEKNİK ŞARTNAMEDE PROJEKTÖRLER VAR
Öte yandan ışıklandırma projesinde Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin teknik şartnamesine göre, çeşitli güç ve büyüklüklerde 140 adet aydınlatma projektörü yer alıyor. Ayrıca 30 bin metre civarında yer altı ve yer üstü kablo kullanımı, 20 bin metreden fazla da elektrik tesisat borusunun kullanımı öngörülüyor. Bu kablo, elektrik tesisatı ve projektörlerin yer altı ve yer üstüne yerleştirilmesi için de falezlerde birçok kazı vb. işlemin yapılacağına yer veriliyor.
İMZA KAMPANYASI BAŞLATILDI
Işıklandırmanın gündeme gelmesi sonrası görsel ve yaban hayatı açısından sosyal medya başta olmak üzere hem bilim insanları hem de Antalyalılardan projenin iptaline ilişkin talepler devam ediyor. Bu kapsamda imza platformu change.org.tr üzerinde projenin iptali için kampanya başlatıldı. ‘Antalya’nın doğal simgesi falezlerdeki canlıların yaşaması için falezler ışıklandırılmasın’ başlıklı kampanyada, dünyada sadece 700 tane kalan Akdeniz foku başta olmak üzere, birçok kuş türü, endemik bitki ve canlıya ev sahipliği yaptığı, sadece toprak veya kayaçlardan oluşmadığı, yaban hayatı konusunda büyük önem taşıdığı ve doğal haliyle korunması gerektiği belirtiliyor.
DÜNYACA ÜNLÜ PROFESÖR KARŞI ÇIKTI
Yaban hayatı konusunda dünyanın en önemli bilim insanlarından olan ABD Utah ve Koç üniversiteleri öğretim üyesi ekolog ve doğa koruma bilimci Prof. Dr. Çağan Şekercioğlu, ışıklandırmanın falezlerdeki yaban hayatını yok edeceğini belirterek, iptalini istedi. Prof. Dr. Şekercioğlu, “Bu kabul edilemez bir ışık kirliliğidir. Daha dün ABD Milli Parklar Dairesi’nin 390 bin dolarlık ışık kirliliğini azaltma araştırma fonuna başvurmaya davet edildim. Utah’ın doğal alanlarında zaten az olan ışıkları daha da azaltmayı ve yaban hayatına etkisini ölçmeyi istiyorlar” dedi.
FALEZLER EN ÖZEL OLUŞUMLARDAN BİRİ
Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Mustafa Sözen de Büyükşehir Belediyesi’ne ‘Falezler ışıklandırılmasın’ çağrısında bulundu. Dünyada 36 biyoçeşitlilik sıcak noktası tanımlandığına dikkati çeken Prof. Dr. Sözen, “Bunlardan birisi Akdeniz bölgesidir. Antalya falezleri bu alanın en özel oluşumlarından biridir. Alanın doğallığını bozmayalım, biyolojik çeşitliliğini koruyalım. Bir yaban hayatı uzmanı hemşehriniz olarak istirham ediyorum, bu ışıkları sökün ve bir daha da böyle bir uygulama yapmayın. O falezleri eşsiz, güzel ve değerli kılan şey doğallığı ve barındırdığı yaban hayatıdır” diye konuştu.
EKOLOJİK DENGE BOZULUR
Işık kirliliğinin ekolojik olarak problemli bir konu olduğunu da belirten Prof. Dr. Sözen, “Canlıların gececil olanı var gündüzcül olanı var. Siz geceyi gündüze dönüştürürseniz gündüzcül canlıların bütün ritmini bozarsınız. Falezlerin altındaki mağaralarda binlerce yarasa belirlenmiş durumda. Doğal olarak orada yaşayan sineklerle, güvelerle, böceklerle besleniyor. Işıklar pek çok böcek ve canlı grubunun kendisine çarpıp ölmesine neden olan bir faktör. Sinekleri, böcekleri yapay olarak öldürüp yok ederseniz yarasaların hayatı da tehlike altına girmeye başlar. Zincir kopar, ekolojik denge bozulur” ifadelerini kullandı.
YABAN HAYATI ZENGİN BİR BÖLGE
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Antalya Biyoçeşitlilik Projesi kapsamında falezlerde, Akdeniz foklarının yanı sıra çok sayıda nesli tehlike altındaki bitki ve hayvan türü de bulunuyor. Nesli kritik olarak tehlike altında bulunan Antalya topuzu (Echinops antalyensi) ile yok olma tehlikesi altındaki emzikotu-yalı şincarı (Onosma strigosissima) ve koca havacıva (Alkanna macrophyll) bunlar arasında. Ak andız otu ve sarı banotun, lara çöveni, cüce şebboy, tüylü ferace, serik zarçiçeği, çılbırtı, defne, mersin, akçakesme ve kermes meşesi gibi bitki ve ağaç toplulukları da var. Falezler bölgesi, gökdoğan, kaya kırlangıcı, yalıçapkını, duvar tırmaşıkkuşu, kaya güvercini, atmaca, kızıl şahin, ak kuyruksallayan, küçük kumru, kukumav, peçeli baykuş, ötleğen, kerkenez, boyunçeviren, Arap bülbülü gibi çok sayıda da kuş türünü de barındırıyor.