Kat maliklerinin kombisini yakmayan komşuya karşı dava açma hakkına ilişkin değerlendirmede bulunan TED Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şebnem Akipek, maddi ziyana uğrayan kişinin zararın tazminini isteyebileceğini söyledi. Her kentte vilayet hıfzıssıhha şuralarının halk sıhhatinin korunması hedefiyle dış ortam sıcaklığı aşikâr bir derecenin altına fikir ısıtma sistemlerinin çalıştırılması kararını aldığını hatırlatan Akipek, bu sıcaklığın çoklukla 15 derece olarak belirlendiğini söyledi.
TED Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şebnem Akipek, mevzunun hukuksal boyutuna ait değerlendirmede bulundu.
Her kentte vilayet hıfzıssıhha konseylerinin halk sıhhatinin korunması maksadıyla dış ortam sıcaklığı aşikâr bir derecenin altına niyet ısıtma sistemlerinin çalıştırılması kararını aldığını hatırlatan Akipek, bu sıcaklığın ekseriyetle 15 derece olarak belirlendiğini söyledi.
Akipek, Kat Mülkiyeti Kanunu’nun da bu hususa ait konuları içerdiğine dikkati çekerek, kanunun 18’inci unsurunda “Kat irtifakı sahipleri bu hakka bahis olan ortak arsa üzerinde, ileride kat mülkiyetine çevrilmek üzere yapılacak yapının mukaveleye ve plana nazaran tamamlanması için kendilerine düşen borçları vaktinde yerine getirmek ve yapı işini, doğruluk esasları uyarınca kolaylaştırmakla, karşılıklı olarak yükümlüdürler.” kararının yer aldığını belirtti.
Bu husus gereği komşuların birbirini rahatsız etmeden ve doğruluk kurallarına uyarak konutlarını kullanması gerektiğine işaret eden Akipek, bu doğruluk kuralları yeterince komşuların birbirinin güzeline gitmeyecek tavırlardan kaçınması gerektiğini lisana getirdi.
“Doğruluk ve dürüstlük kuralları” uyarısı
Akipek, bir kat malikinin kaloriferi yakmayarak yan, alt ve üst komşusu sayesinde ısınmasının doğruluk ve dürüstlük kurallarına muhalif olduğunu söz ederek, şöyle konuştu:
“Bu durumda kaloriferi yakmayan kişi, komşusunun daha fazla yakmasına sebebiyet veriyor. Bu kişi, Kat Mülkiyeti Kanunu açısından komşuluk bağları bakımından komşularına ziyan veriyor duruma düşüyor. Yeniden kanunun 33’üncü unsuru gereği kaloriferi yakan komşu, ana taşınmazın bulunduğu yerdeki sulh hukuk mahkemesine başvurarak hakimin müdahalesini isteyebiliyor. Burada kat maliki, ‘Benim komşum kaloriferini hiç yakmıyor, bundan ötürü daha fazla yakmak durumunda kalıyorum. Benim sayemde o ısınıyor, buna müdahale edin.’ diyebiliyor. Hakim de komşunun konutunu mevsim şartlarına uygun kullanmadığına karar verip, yaptığını sonlandırmasını isteyebilir. Hakim, talep halinde, komşu maddi ziyana uğramışsa bu maddi zararın tazminine karar verebilir. Olağanda aylık 500 liralık ısıtma masrafı olan bir kişi, 700 lira yakmak zorunda kaldıysa bu zararın tazminini isteyebilir.”
Bu durumlarda belediyeye de insan sıhhatini olumsuz etkileyen süreç gerekçesiyle başvurulmasının tahlil olabileceğini vurgulayan Akipek, “Bunların dışında, Türk Uygar Kanunu’nda da komşuluk hukuku ayrıyeten düzenlenmiş durumda. Burada da komşuluk hukukuna alışılmamış, komşuların katlanma hudutlarını aşan aksiyon kelam konusu. Kanun mucibince tekrar komşunun hakkı doğuyor.” dedi.
Akipek, konutun boş olması, aylarca beklenmesine karşın satılmaması ya da kiraya verilmemesi durumunda da komşuların birbirlerine fedakarlık göstermesi gerekebileceğini belirterek, “Burada hududumuz doğruluk kuralları. O noktada boş olan dairenin ısıtılmasını istemek çok mümkün olmayabilir lakin komşusuna ziyan verme kastıyla dairenin boş tutulması halinde kuşkusuz tekrar hakimin müdahalesi istenebilir.” diye konuştu
Kat maliklerinin ellerinde bir imkan daha bulunduğunu aktaran Akipek, ısıtma sisteminin ferdi sistemden merkezi sisteme dönüştürülmesinin talep edilebileceğini anlattı. Akipek, “Bu talep tek bir kat malikinden gelebilir fakat bunun için kat maliklerinin sayı ve arsa hissesi çoğunluğuyla karar almaları gerekir.” değerlendirmesinde bulundu.
“Cezai süreç uygulanıyor”
Tesis Yöneticileri Federasyonu Lideri Yahya Sağır da ısı hisse ölçer kullanan konutlara ait, “Merkezi ısıtma sistemli, ısı hisse ölçerli konutlarda, kış döneminde sıcaklığın 15 derecenin altına düşmesi halinde kaloriferlerin yakılması mecburî. Bağımsız kısımlar boş dahi olsa bu mecburilik var. Sıcaklığın 15 derecenin üzerine çıkması halinde de ısıtma sistemlerinin kapatılması gerekiyor. Bu konu, Etraf ve Şehircilik Bakanlığının ısı hisse ölçerlere ait mevzuatıyla düzenleniyor.” dedi.
Uygulamaya uyulmaması halinde cezai sürecin gündeme gelebileceğine dikkati çeken Sağır, “Vanasını kapatanlara, faturalardaki ortalama tüketim bedeline nazaran cezai süreç uygulanıyor. Yani kaloriferi yakmayanlar da yakmadığı halde bu bedeli ödemek durumunda kalacak.” sözlerini kullandı.
Sağır, birtakım konutlarda, sıcaklığın 15 derecenin altına düşmesi halinde otomatik olarak ısıtma sisteminin devreye girdiğini kaydetti.
